TARİH FELSEFESİ II

Marx materyalizmin bütün önceki biçimlerinin başta gelen kusurunun şeyleri, gerçekliği, duyusallığı duyusal insan etkinliği, praxis olarak değil de nesne biçiminde kavramasıdır der

Marx’a göre özel mülkiyetin ortaya çıkmasından itibaren yani toplumsal sınıfların oluşmasından itibaren, tarih bir sınıf savaşları süreci olagelmiştir.

Marx’a göre, Hegel’in felsefesinde aslında bir hukuk felsefesi ile değil, mantık biliminin bir bölümü ile karşı karşıyayız.

Marx’a göre tarihte zorunluluk vardır, bu zorunluluğun temelini maddi üretim ilişkilerini belirleyen yasalar oluşturur.

Marx’a göre sosyalizm insanın olumlu bir şekilde bilincine varışıdır.

Toplumun ekenomik yapı temelindeki biçimlenişinde “Asya türü, ilkel, feodal ve modern burjuva” üretim biçimlerinin, birbirini izleyen çağlar olarak kalın çizgilerle belirlenebileceğini ileri süren Marx’a göre, burjuva üretim biçimi de içinde çatışma taşıyan son üretim biçimidir

Aydınlanma’dan beri insanın kurtuluşu düşüncesi ilerleme inancının temel ilkesi olarak görülmüştür. Marx’da da insanın kurtuluşu düşüncesi insanın özgürlüğü olarak ortaya konur ama Hegel’in aksine insanın bu kurtuluşu “Tin’in özbilinci” gibi kuramsal bir temelden değil, insanın pratik etkinliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan maddi koşulların zorunlu bir sonucu olacaktır.

Marx dört farklı üretim biçimi ve toplumsal iş bölümüne karşılık gelen dört farklı toplum biçimi olduğunu ileri sürer. Bu toplum biçimleri de tarihte ardı ardına geldiklerinden dört farklı tarih dönemine karşılık gelirler. Dolayısıyla her tarih dönemine karşılık gelen bir üretim ve işbölümü biçimi vardır.Bu dört mülkiyet ve toplum biçiminin ilki - bu aynı zamanda tarihin ilk dönemi demektir - kabile mülkiyetine dayanan ilk komünal toplum biçimidir

Bir Marksist olan Lukacs kapitalizme karşı çıkmak adına bu tür burjuva tarih kuramlarına karşı çıkılması gerektiğini düşünür. Lukacs’a göre tarihsel olayları sürekli bir değişim süreci içinde kavrayacak kuramlara gerek vardır. Ayrıca tarihte bir gelişim vardır ve bunu görmeyerek tarihi basit deneysel olgular hâlinde ele almak da hatalıdır. Tarihteki deneysel olguların arkasında bir gelişim çizgisi bulunabilir ve bunun için de tarihe diyalektikle bakılmalıdır. Böylece tarihte diyalektik bir bütünlük görülebilir.

Gramsci’ye göre “Marksizm, her şeyi açımlayan bir din ya da tüm varlık alanlarını taşıyan bir ontoloji değil, bir genel tarih metodolojisidir”

üretmesi

tarihin başlangıcı

yaşam

halk

üretim

işbölümünün çıkışı

tarih

materyalist tarih

maddi üretim ilişkilerindeki yasalar

bilincine