TARİH FELSEFESİ I

“İki kez doğan” anlamına gelen, zamanla “Tanrı Dionisos onuruna söylenen, onun yaşamından, acı ve tatlı serüvenlerinden söz eden, kimi kez ciddi kimi kez de açık saçık ezgiler” anlamına gelecek şekilde de kullanılan Yunanca sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

Toulmin’e göre felsefenin metafizik yoluna girerek, doğa bilimlerinin tarihsel görünüşten ziyade kuramsal fizik-matematik yönünde gelişmesine zemin hazırlayan düşünürler aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir?

Günümüzde “medeniyet bilmeyen”, “vahşi”, “önüne geleni öldüren” gibi anlamlar yüklenen, fakat aslında “yabancı bir devletten/toplumdan”, ya da “Yunanca konuşmayan” anlamlarına gelen Yunanca sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

Plotinos’un varolanlar arasında öngördüğü hiyerarşide öncelik-sonralık sıralaması, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Hıristiyan tarih anlayışını, tanrıbilimden de faydalanarak en yetkin şekilde temellendirmiş olan, Tanrının yarattığı şeyler gibi zamanın bir parçası olmadığını savunan düşünür kimdir?

İskenderiyeli Clemens’in savunduğu fikirler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Kilise Babaları Dönemi’nden Skolastik Felsefe’ye geçişin sembolü olarak kabul edilen filozof aşağıdakilerden hangisidir?

Augustinus’a göre Gratia, insanı aşağıdakilerden en çok hangisinden kurtarabilecek tek şeydir?

Karl Popper’in tarih anlayışına göre, tarihin, aşağıdakilerden hangisini kapsayacak boyutta olması gerekmez?

Tarihi “tarihi varlık sahası” adı altında ontolojik bir tabaka olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi, geçmişi bir bütün halinde kavramaya ve yorumlamaya yönelen çalışmaların genel adıdır?

“Tarih bilgisi, bir halkın kendisiyle ilgili bilincinin ne olduğunun belirlenmesi yoluyla, yalnızca o halk için geçerli olabilecek türden bir bilgidir”. Bu yargı aşağıdakilerden hangisine aittir?

Pitirim Sorokin’in, anlamlı tarih felsefelerinin çoğunun bunalım ya da geçiş dönemlerinde ortaya çıktığına dair tezi ile ilgili örnek olarak gösterdiği düşünür ve yapıt aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Historia rerum gestarum anlamıyla tarih felsefesi, bir tür “bilim felsefesi” bir “metodoloji eleştirisi”dir. (II) İlk defa Aristo’nun metinlerinde karşımıza çıkar. (III) Latince’de, yapılmış işlerin / şeylerin anlatımı öykülenmesi anlamında kullanılır. (IV) Geçmişte yapılmış tüm işlerin yazıya geçirilmesi anlamında kullanılan bir tamlamadır. (V) Bu kullanım Türkçede tarih sözcüğüyle karşılanan “historia” sözcüğünün ikinci temel anlamını oluşturur.



Yukarıda numaralandırılmış ifadelerden hangisi yanlıştır?

“Doğum”, “oluşum”, “köken” gibi anlamlarda kullanılan Yunanca sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

İnsanın evrimini görmüş, kültüre ve toplumun gelişmesine yönelik ilgileri ve görüşleri olan, bunları ele almada felsefeciler arasında ilk olan düşünürler, Guthrie’ye göre aşağıdakilerden hangisidir?

Ruhta saklı olan Tanrı öğütleri, yani doğruluğun bilgisinin kaynağı, ruhun arkeolojisi yapılarak felsefe sayesinde ortaya çıkarılıp, doğru bilgi temeline uygun devlet kurulunca, Platon’a göre aşağıdakilerden hangisi ortadan kalkacaktır?

“Şeyler için doğa neyse, insan için tarih odur” düşüncesini ileri süren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

Tüm varlığın oluşumundaki “ana madde”-“ilk madde” anlamında kullanılan Eski Yunanca terim aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi Collingwood’un tarihe ilişkin sorduğu dört temel sorudan biri değildir?