TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI II

1891 - 1944

Araba Sevdası adlı romanın ilk bölümünde Bihruz’un Periveş Hanım’a lüks sarı bir londoda rastlaması bir uç nokta iken romanın sonunda Periveş Hanım’ın kiralık bir araba ile gezmesi ve bunu itiraf etmesi, Bihruz Bey’in de borçları yüzünden arabayı satması bu yaşam biçiminin sürekli olamayacağının göstergesidir.

Namık Kemal

4

Bir tiyatro oyununda, dram sanatının kurgusal özellikleri incelenirken şu değerler göz önünde bulundurulmalıdır:

• Öz ve biçim (tema/durum /oyun kişisi)
• Olay dizisi (serim/çatışma/düğüm/doruk nokta/çözüm)
• Kişileştirme (tip/karakter)
• Konuşma örgüsü
• Yer kavramı
• Estetik denge
• Oyunun son sözleri.

Sami Paşazade Sezai

Eftelya

Şinasi eserlerinde gerçek yaşamı işlemiştir. Şairin hayata bakışı hayali değil, gerçekçidir. Bu özelliğini edebi çalışmalarında da yansıtmıştır.   Doğru yanıt: B'dir.

Şinasi'nin "Münâcât" eserinde İlahi bölümü yoktur. Doğru yanıt: C'dir.

Şinasi'ni "Münâcât" eserinin teması "Tanrıya yalvarma ve yakarma" üzerinedir. Doğru yanıt: A'dır.

Araba Sevdası romanını, Tanzimat Dönemi yazarı Recaizâde Mahmut Ekrem yazmıştır. Doğru yanıt: E'dir.

Recaizâde Mahmut Ekrem'in yazdığı "Araba Sevdası" romanında, Batılılaşmayı yanlış anlayan roman kahramanı Bihruz Bey'in, düşündürücü olduğu kadar komik yaşamı anlatılmıştır. Doğru yanıt: A'dır.

"Araba Sevdası" romanı, Tanzimat edebiyatıyla başlayan "Realizm" akımının etkisiyle yazılmış bir romandır. Doğru yanıt: D'dir.

Tanzimat edebiyatının en önemli tiyatro eseri "Vatan Yahut Silistre" dir. Yazarı Namık Kemal'dir. Bu oyunun sahnelenmesinden sonra padişah, Namık Kemal'i sürgün ederek cezalandırmıştır. Doğru yanıt: B'dir.

Namık Kemal'in yazdığı "Vatan Yahut Silistre" oyununun teması vatan sevgisi üzerinedir.

Doğru yanıt: E'dir.

Sıradan insanların hayatlarını hikayeleştiren Sami Paşazâde Sezai, "Pandomima" hikayesinde tiyatro oyuncusu olan "Paskal"ın hikayesini anlatmıştır.

Sami Paşazâde Sezai, hikayelerinde sıradan kişilerin hayatlarına yer vermiştir. Hikayelerini "Küçük Şeyler" adını verdiği kitapta toplamasının nedeni de budur. Doğru yanıt: D'dir.

Şinasi'nin diğer türlere yaptığı katkının önemi yanında, roman ve hikâye türüne katkısından bahsetmek güçtür. Doğru yanıt B'dir.

Eser, Kasâid (kasideler), Gazeliyât (gazeller), Şarkıyyât (şarkılar), Medhiyyât (methiyeler), Müfredat (müfretler), Mesârî (mısralar), Tevârih (tarihler), Hikâyât (hikâyeler), Hezliyyât ve Hicviyyât (hezeller ve hicivler) başlıkları altında dokuz bölümden meydana gelir. Doğru yanıt D'dir.

Şinasi’nin “Münâcât”ında içerik, divan şiiri münâcâtları ile paralellik göstermektedir. Ancak bu temanın işleniş ve kurgulanış biçiminde, Şinasi’nin bakış açısı bir divan şairinin bakış açısı ile aynı değildir. Divan şairi, dinî ve tasavvufi konularda “yokluk” duygusunu ele alırken Şinasi tam tersine “varlık” kavramını şiirin konusu hâline getirmiştir. Doğru yanıt C'dir.