TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI II

Ara Nesil edebiyatçılarına göre bireysel ve bireyci sanat yerine sosyal fayda değerini ön plana alan sanat yapılmalıdır. Milletimizin muhtaç olduğu genel bilgiler, edebî metinler yoluyla yayılmalıdır. Birçok yazılarında görüleceği gibi Ara Nesil yazarları, sanat için sanat yerine toplum için sanata önem vermişlerdir. Hatta çoğu zaman sanatı, edebiyatı gereksiz görmüşler, asıl önemli olanın bilim olduğu üzerinde durmuşlardır. Yanıt E'dir.

Ara Nesil döneminin yayın organları II.Abdülhamit Dönemi'nde çıktıkları için siyasetten bahsetmeleri yasaktır. Bu yayın organları sadece edebiyat dergisi değil, aynı zamanda toplumsal, bilimsel, teknik konulara da yer vermişlerdir. Baskı kaliteleri, resimlerin görsel özellikleri genellikle düşüktür. Hem yazı hem sayfa tasarımı hem de resim seçimi ve kalitesi zayıftır. Bu yayın organları sürekli ve düzenli çıkamamıştır. Hem iktidar baskısı ve sıkı denetimi hem maddi imkânsızlıklar nedeniyle zaman zaman yayına ara vemişler, değişik zaman aralıklarında çıkmak durumunda kalmışlardır. Yanıt C'dir.

Ara Nesil edebiatçıları, “Mutavassıtîn”, “Ilımlılar”, “Servet-i Fünun Dışı Türk Edebiyatı”, “Küçük ve Günlük Hassasiyetler Devri”, “Aktarıcı Nesil”, “Arayışlar Devri” gibi adlar altında da değerlendirilmektedir.“Mutavassitîn” ve “mutavassıta erbâbı” terimleri, Ahmet Rasim tarafından kullanılmıştır. Yanıt B'dir.

Ara Nesil yazarları Türk milletinin kültür, eğitim, çalışma sorunları, fakirler, hasta çocuklar, eğitimsiz, çaresiz insanlar, Türk tarihi, Türk sultanları, vatan sevgisi, köylülerin, çobanların hayatı gibi unsurları ele almışlar ama bazı toplumsal konulara çok fazla girmemişlerdir. Mesela onların döneminde 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) vardır. Önemli bir olaydır, milletimizi ve devletimizi oldukça da etkilemiştir. Yine bu dönemde Meclis-i Mebusan adlı ilk millet meclisimiz kapandı, ilk anayasamız olan Kanun-ı Esasî askıya alındı. Bu gibi toplumsal olaylar, Ara Nesil yazarlarında pek fazla ele alınıp işlenmez.

Muktebes, Gayret, Fevâid, Hâver, Hazîne-i Fünûn Ara Nesil'in yayın organları arasındadır. Tanin bu yayınlar arasında yer almaz. Yanıt E'dir.

Fevâid Arapça bir kelime olup “faydalar” demektir. 1887-1894 yılları arasında 15 günlük olarak çıkmış edebî dergidir. Bursa’da Murat Emrî Efendi tarafından yayımlanır. İlk sayısı 17 Kasım 1887 perşembe günü çıkar. Önceleri çocukların eğitimi için yayımlanır. Dolayısıyla Bursa’nın ilk çocuk dergisidir. Yanıt C'dir.

Haver, Farsçada “doğu” manasındadır. 15 Cemaziye’l-Âhir 1301(1884) - 1 Şubat 1301 (1884) tarihleri arasında 15 günlük edebî dergi olarak yayımlanır. Yanıt E'dir.

İrtikâ dergisi, Servet-i Fünun dergisinin yenilikçi edebiyat anlayışına karşı olmuş ve daha önceki Hazine-i Fünun ve Resimli Gazete’nin edebiyat anlayışını devam ettirmiştir. Yanıt D'dir.

Mektep dergisi okuyucuları arasında anket açan ilk dergidir. Önce mısra-ı berceste (seçme mısra) seçimi yapılır. Sonra Osmanlı imlasının nasıl olması gerektiği konusunda okuyucuların düşüncesi sorulur. “En iyi şairimiz kim?” sorulu bir anket düzenlenir. Bu ankette İsmail Safa birinci olur. Cenap Şehabettin ve Tevfik Fikret eşit oyla ikinci olurlar. Yanıt C'dir.

Terakki gazetesi 1868’de Ali Raşit Bey ve Filip Efendi tarafından çıkarılır. İlk Türk kadın gazetesini çıkaran gazete olur. Haftada bir özel kadın sayısı yayımlar. 15 Haziran 1868 tarihli sayısında kadınlar için “Muhadderât” adında bir ek yayımlamaya başlar. Haftada 1 kez pazar günleri olmak üzere toplam 48 sayı yayımlanır. Muhadderât “tesettürlü, namuslu müslüman kadınlar” demektir. Yanıt A’dır.

Âfâk: 20 Zilhicce 1299-25 Cemâziye’l- Evvel 1300 (2 Kasım 1882-3 Nisan 1883) tarihleri arasında toplam 7 sayı çıktı. Âfâk, Arapça bir kelime olup “ufuklar”, “her taraf ”
demektir. Bu ismi Muallim Naci bulmuştur. İstanbul’da çıkmış
aylık dergidir. Siyasetten başka her şeyden bahseden bir yayın
organıdır. İmtiyaz sahibi, A. Kamil Efendi’dir. 
Dergiye büyük ölçüde Muallim Naci yön vermektedir.

Âsâr: Âsâr, Arapça bir kelime olup
“yüzyıllar, asırlar” demektir. Söz konusu
dergi, İstanbul’da yayımlanmıştır. Haftalık fenni, edebî dergi olup 20 Şubat 1301
(1885)-21 Ağustos 1302 (1886) tarihleri
arasında toplam 14 sayı çıkar. İmtiyaz
sahibi, Sencerzade Mehmet Reşat’tır.
Başyazarı ise Menemenlizâde Mehmet
Tahir’dir.

Fevâid: Arapça bir kelime olup “faydalar” demektir. 1887-1894 yılları arasında 15
günlük olarak çıkmış edebî dergidir. Bursa’da Murat Emrî Efendi tarafından yayımlanır.
İlk sayısı 17 Kasım 1887 perşembe günü çıkar. Önceleri çocukların eğitimi için yayımlanır. Dolayısıyla Bursa’nın ilk çocuk dergisidir.

Gülşen: Farsça bir kelime olup “gül bahçesi” demektir. Haftalık edebî-fenni dergidir. 31
Kânun-ı Sani 1301 (1885)-6 Teşrin-i sani 1302 (1886) tarihleri arasında İstanbul’da toplam 27 sayı olarak yayımlanmıştır. 

Ali Kemal, 5 Ağustos 1302 tarihli 25. sayısında Fransız şairi Lamennais’in “Menfa” (Sürgün) adlı yazısını yayımlar. Bu yazı Teftiş ve Denetleme Kurulunun hoşuna gitmez. İstibdat devrinde İkinci Abdülhamit aleyhinde yazılmış bir yazı olarak değerlendirilir ve sonradan dergi kapatılır.

Hâver: Haver, Farsçada “doğu” manasındadır. 15 Cemaziye’l-Âhir 1301(1884) - 1 Şubat 1301 (1884) tarihleri arasında 15 günlük edebî dergi olarak yayımlanır. Bu derginin
edebî kısmını Beşir Fuat ve Menemenlizâde Tahir hazırlar. Roman, hikâye, şiir tercümelerine, roman ve hikâye ile ilgili kuramsal bilgilere de yer verilir. Şeyh Galib’in Hüsn-i Aşk’ı bu dergide tefrika edilir.

Hazîne-i Evrâk: 1881-1886 yılları arasında farklı dönemlerde 68 sayı yayımlanmış ilim,
fen ve edebiyat dergisidir. İlk sayısı 13 Mayıs 1881’de, son sayısı da Mart 1886’da çıktı. Haftalık ve cumartesi günleri çıkan edebî dergi olup İstanbul’da yayımlanır. Çıkaranlar, Mahmut Celalettin, Samipaşazâde Sezai ve Baki’dir. 

Recaizâde Mahmut Ekrem, Talim-i Edebiyat adlı kitabının “Tecnis ve Mübalağa Bahsi” başlıklı bölümlerini ilk defa bu dergide yayımlar.

Mirsad: 1891-1894 yılları arasında çıkar. İlk önce
Muallim Naci tarafından çıkarılır. Muallim Naci 3 sayı
sonra gazeteyi İsmail Safa’ya bırakır. Bu gazetede genellikle aşk ve bahar konulu iyimser şiirler yayımlanır.
İsmail Safa’nın şair olarak ünlenmesinde Mirsad gazetesinin önemi ve katkısı büyüktür.

II. Dönem: 21 Ocak 1896 - 8 Temmuz 1896 tarihleri arasında Kahire’de 26 sayı, 14 Aralık 1896-3 Mayıs 1897 tarihleri arasında Paris’te 18 sayı, 10 Mayıs 1897- 19 Temmuz 1897 tarihleri arasında Cenevre’de 11 sayı çıkar. Bu dönemde İkinci Abdülhamit yönetimi eleştirilir. Paris’te Mizan gazetesi, Osmanlı İttihat ve Terakkî Cemiyeti’nin yayın organı olur. Mizan 19. sayıdan itibaren yayınına Cenevre’de devam eder. Mizancı Murat, 14 Ağustos 1897’de İstanbul’a dönünce Mizan’ın Avrupa’daki yayımı da biter

Nilüfer: Bursa’da yayımlanmış bir dergi olup 1886-1891 yılları arasında 84 sayı çıkar.
Sonraki dönemlerde de çıkmaya devam eder. Bursa’nın ilk sanat ve edebiyat dergisidir.

Terakki: 1868’de Ali Raşit Bey ve Filip Efendi tarafından çıkarılır. İlk Türk kadın gazetesini çıkaran gazete olur. Haftada bir özel kadın sayısı yayımlar. 15 Haziran 1868 tarihli sayısında kadınlar için “Muhadderât” adında bir ek yayımlamaya başlar. Haftada 1 kez pazar günleri olmak üzere toplam 48 sayı yayımlanır.