TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI II

Tanzimat birinci kuşak şairleri için genelde edebiyatın özelde şiirin siyasal bir araç olarak kullanılmasında hiçbir sakınca yoktu. Hatta Tanzimat birinci kuşak şairlerinin genç bir yazar/şair hakkında övgüde ya da yergide bulunmalarında belirleyici öge genellikle yazdığı edebî ürünlerde sosyal ve politik konulara yer verip vermemesi oluyordu.

Recaizâde Mahmut Ekrem, şairliğinden daha çok romancılığı ve edebiyat teorisi üzerine verdiği eserleri açısından Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. Hatta bazı açılardan edebiyatta bir misyon adamı olmuştur. Bunlar dışında tiyatro yazarlığı, eleştirmenlik de yapmıştır.

Musammat, divan şiirinde bendlerle kurulan nazım şekillerinin geneline verilen addır.

Macerâ-yı Aşk 1873 yılında Abdülhak Hamit tarafından kaleme alınmıştır.

Hiçbir zaman derin fikirlerin, felsefi ıstırapların şairi olmamıştır. Bu açıdan ona en sık yöneltilen eleştirilerden birisi, manzumelerinde Abdülhak Hâmit’teki derinliğin ve Namık Kemal’deki coşkunluğun olmayışıdır.

Takrîzât Recaizâde Mahmut Ekrem’in eseridir.

Tezat, iki düşünce, duygu ve hayal arasında birbirine karşıt olan nitelikleri ve benzerlikleri bir arada söyleme sanatıdır.

Tariz, edebiyatta birini küçük düşürmek veya onunla alay etmek için söylenecek sözü tam tersi olan bir söz ile nükte yaparak anlatma sanatıdır.

İmge, bir kelimenin ya da kelimeler topluluğunun, sözcük anlamının dışında ve/veya ötesinde, sözcüğün ya da sözcük öbeğinin belirtme, gösterme ve adlandırma özelliğine/ yeteneğine/gücüne “çağrışım”ı da ekleyerek kullanma marifetidir.

Recaizade Mahmut Ekrem önemli manzumelerinden olan Habihal’i 1874 yılında viyana seyahati esnasında yazmıştır.

Nağme-i Seher Recaizâde Mahmut Ekrem’in ilk şiir kitabıdır.

Fransızcayı iyi bilen ve bu dilden çeviriler de yapan Recaizâde, Fransız edebiyatından da etkilenmiştir.

Talim-i Edebiyat Recaizâde Mahmut Ekrem’in edebiyat hocalığının ürünü olan, derslerde anlattığı ve geliştirdiği görüşlerinden ortaya çıkan eseridir.

Recaizâde Mahmut Ekrem’in Takdir-i Elhan isimli eleştiri kitabı 1886 yılında yazılmıştır.

Şıklarda ifade edilenlerin tamamı Recaizade Mahmut Ekreme yöneltilen eleştirilerdendir.

Abdül Hak Hamit’in Divaneliklerim Yahut Belde eseri 1885 yılında yazılmıştır.

Ateşpare Muallim Naciyi  edebiyat çevrelerinde üne kavuşturan ilk şiir kitabıdır.

Şıklarda verilen Şairlerin tamamı Muallim Naci’den etkilenmişlerdir.

Şıklarda ifade edilenlerin tamamı Muallim Naci’ye yöneltilen eleştirilerdendir.