TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I

Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini denemişlerdir.

1861 yılının mayıs veya haziran aylarından başlayarak Nâzım Hikmet Bey'in evinde her salı günü toplanan şairler topluluğudur.

Artık XVII. yüzyılın dil imkânlarından uzaklaşmak gerektiğini düşünürler. İçinde bulundukları geleneğin formlarını, aruzu terk etmeyi düşünmez; ama yeni seçenekler aramayı şairin sorumluluklarından bilirler.

Sebk-i hindî

Hicviyeler

Doğu-Batı sentezinden yana olanlardır.

Gelenekçiler

Dünyadaki her devletin etrafında dönüp durduğu en büyük mesele millettir. Ama milletin gücü devlete bağlı değildir.

Modern şairler

Mazmun

Yukarıda tanımı verilen kavram mutavassıttır. Edebiyatımızda mutavassıtlar XVIII. asırdan devralınan mutedil bir değişim isteği ile hareket etmişlerdir.

Encümen-i Şuarâ'dır. XIX. asrın ortasında bu isimle anıldığı görülen son büyük toplaşma, Hersekli Ârif Hikmet Bey’in evinde ve Leskofçalı Galib Bey’in manevi riyasetinde gerçekleşir. Çağın ruhuna uygun olarak bu toplantılarda şiirin gelenekli ilkeleri sil baştan tartışılır ve kadim poetik değerlerin yerine konmak için yenileşme çabalarının şiirdeki karşılıkları araştırılır.

Misafirlerin çoğundan daha genç olsa da yüksek istidadı ile şairler arenasında kendine haklı bir şöhret ve itibar kazanmış olan Leskofçalı Mustafa Galib Bey (1829-1867), encümenin reisi olarak kabul görür.

Encümen-i Şuarâ müdavimlerinin tanışıklıklarına ilk vesile, hemen hemen hepsinin ya soyunun ya doğum yerinin ya da memuriyetinin Ankara değil Rumeli ile bir alakasının bulunmasıdır. Diğer seçeneklerdeki bilgiler bu etkenler arasındadır.  Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

“Vatan”, “millet” gibi kavramların şiirde kendine önemli bir yer açması; millî meselelerin, sosyal problemlerin ve siyasi davaların da şairler tarafından işlenmesi, tartışılması sonucunu doğurur. Birbirinden farklı sebeplerle de olsa encümendeki şairlerin hemen hepsi Batılılaşmadan ve onun getirdiklerinden hoşnutsuzluk duymaktadır. Bu hoşnutsuzluğu hicviyelerden açık açık, gazellerden ise imalar yoluyla çıkarmak mümkündür. Diğer taraftan, devlet çarkının dönüşüne dair eleştiriler, sadrazam başta olmak üzere, kötü idareciler hakkındaki şikâyetler, irtikâbın tabiileşmesi, eğitim sistemindeki modern eğilimlerin insan yetiştirme düzenindeki bozulmaya etkileri gibi pek çok konu şiire giren bahisler hâlini alır.

Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol, allegoriye mazmun adı verilmektedir.

Hece vezniyle yazılmış bir de gazeli olan Faik, hece veznini aydın edebiyatçılara tanıtmaya karar verip ‒Ahmed Cevdet Paşa’nın teşvikiyle‒ "Türkçe Aruz" adındaki kitabını kaleme alır.

Abdülhak Hâmid'in ilk eseri Mâcerâ-yı Aşk (1873 - Hicri 1290) adlı oyunudur.

Encümen müdavimleri, estetik bakımdan tatminkâr bulmadıkları ama söylenmesinin gereğine de inandıkları gazellerin yanında; edebî açlıklarını bastıran, haz almalarını sağlayan şiirler de yazarlar ve kendilerine model olarak klasik şairlerin hayallerle süslü iç dünyalarını aksettiren sebk-i Hindîyi seçerler.

Namık Kemal’le şiire girmiştir. Namık Kemal edebiyatımızda "Vatan Şairi" olarak bilinmektedir.