TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I - Deneme Sınavı - 10

Celaleddin Harzemşah, Namık Kemal'in eseridir.

Duhter-i Hindu, Abdülhak Hamid'in eseridir.

Osmanlı Tiyatrosu 1868 yılında kurulur.

Şair Evlenmesi'ni Şinasi yazmıştır.

18. yüzyılın başlarından itibaren “barok” dönemine girdiği, özellikle sebk-i hindî akımının klasik Osmanlı şiirinde kendini göstermesinin bu döneme işaret ettiği bilinmelidir. Ahmet Hamdi Tanpınar bu değişimi Nedim’in şiirinden sonra belirtileri iyiden iyiye görüldüğünü söyler. Doğru cevap A dır.

Kânî, yaşadığı dönemin İstanbul’unun güzellikleri yanında şehrin problemlerini ve sosyal meselelerini de şiirlerinde zaman zaman işlemiştir. İstanbul’da yaşam standardının bugün olduğu gibi o dönem içinde de yüksek olduğu, kira sorunlarının dile getirildiği beyitlerinden anlaşılmaktadır. Şair, kira verecek gücü olmayan sefil ve perişan hâlde binlerce kişinin bulunduğu İstanbul’da, devlet kademelerinde çalışan birilerinin himayesi olmadan İstanbul’da yaşamanın zorluğuna dikkat çekmiştir. Doğru cevap D dir.

19. yüzyılın ilk yarısında vak’anüvis tarihçiliği geleneği devam etmiş, bu türde tarih kitapları yazılmıştır. Mütercim Âsım’ın eseri Tarih-i Âsım veya Vaka-i Selimiye isimleriyle tanınmıştır. 1791-1808 tarihleri arasındaki III. Selim devrinin olaylarını anlatan ve aydınlatan Tarih-i Âsım, zamanının basmakalıp, kuru ve ağır bir üslubuyla ve tenkidî bir biçimde yazılmıştır. Doğru cevap B dir.

Vezir ve sadrazamların biyografilerinin anlatıldığı eserlerin devamı niteliğinde olan Sefînetü’l-vüzerâ Mehmed Hafîd tarafından hazırlanmıştır. Eserde İstanbul’un fethinden 1792 yılına kadar görev yapan vezirlerin biyografisi sunulmuştur. Doğru cevap A dır.

Türk kültür ve edebiyatında; tiyatronun metne dayalı bir biçimde ve oyuncuların diyaloglarının önceden yazılarak belirli kurallar içinde oynanması, ilk kez Tanzimat Dönemi’nde gerçekleşir.

İslam ve Türk geleneklerine aykırı gördükleri eserleri ya çevirmezler ya da millî kültüre uyarlama yoluna giderler. Doğru cevap A dır.

Şair Evlenmesi’nin açtığı yolda yazılan eserlerde geleneksel yapıdaki aksaklıkların toplumda ne gibi facialara sebep olduğu gösterilir. Özellikle gençlerin istedikleri kişilerle evlendirilmemesi sonucunda yaşanan intiharlar ve hastalıklar dramatik kurgu içine yerleştirilir. Zavallı Çocuk, Açıkbaş, Ecel-i Kaza, İnatçı yahut Çöpçatan, Felaket bu konuyu doğrudan işleyen eserlerdir. Doğru cevap E dir.

Batı edebiyatında roman türü Don Kişot ile başlatılır.

Klasik hikâye geleneği içinde ortaya çıkan değişmenin ilk örneği, Muhayyelât-ı Aziz Efendi'dir.

Osmanlı Devleti’nde üst düzey devlet görevleri almış, Türkçe ve Ermenice Mecmua-i Havadis gazetesini çıkarmış Ermeni asıllı Osmanlı yurttaşı, Vartan Paşa'dır.

Hüsn-ü Aşk, Şeyh Galip’in mesnevi nazım şekliyle yazdığı tasavvufi manzum bir hikâyedir.

Boccaccio tarafından yazılmıştır. 1348’de Avrupa’da baş gösteren veba salgını sırasında önce bir evde sonra bir şatoda on gün boyunca anlatılan yüz hikâyeden oluşur. 1351’de tamamlanmıştır. Salgın günlerinin Floransa’sı anlatılır. Söz konusu eser Dècamèron'dur.

Bir romanda anlatılan olaylar dizisinin yanı sıra romanın yazılışını da konu edinen anlatım tekniğine üst kurmaca denir.

Türk edebiyatında Batı tarzı ilk roman olarak kabul edilen Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'tır.

Letâif-i Rivâyât, Meddah hikâyeleriyle modern hikâye arasında geçiş ürünü olarak değerlendirilen eserdir.

İttihad-ı İslam