TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I - Deneme Sınavı - 12

Encümenin niyeti, hece veznini folklorik kullanımıyla yaşatmak değil, onu klasik şiirin formlarına ilave etmektir. Bunun manası, divan şiirinin gelenekli şekillerinin adı korunurken vezninin değiştirilmesidir. Sözün gelişi, Manastırlı Faik’in Sadrazam Âli Paşa için kaleme aldığı kaside, hece vezniyle ve dörtlükler hâlinde tasarlanmıştır.Doğru cevap A'dır.

Encümen-i Şuarâ, kaynaklarda zaman zaman “encümen-i edebî”, “meclis-i şuarâ”, “encümen-i hikmet” veya “encümen-i şiir” gibi isimlerle de karşılanmaktadır.Doğru cevap D'dir.

Encümen-i Şuarâ ile Tanzimat’ın getirdikleri ve götürdükleri, yönetim zaafları, rüşvet, yolsuzluk, insanlığın iflası, ekabirin kibri, iltimas, maaşlarda tensikat, sanata ve sanatkâra ilgisizlik, alafrangalaşma, liyakatsizlik, becerikli devlet adamı yetişmeyişi (kaht-ı ricâl), zayıflayan inançlar gibi pek çok mesele şiire taşınır. Doğru cevap E'dir.

Sözlük karşılığı “bir orta yol tutturan” yahut “iki şey arasında aracılık eden” olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır. D ve E şıkları diğer edebi sınıfların tanımlarıdır.

Encümen-i Şuarâ müdavimlerinin tanışıklıklarına ilk vesile, hemen hemen hepsinin ya soyunun ya doğum yerinin ya da memuriyetinin Rumeli ile bir alakasının bulunmasıdır.

Gençlik yıllarından itibaren Kemal’in irfanını örnek aldığını söylediği kişi Galib’tir. Kemal’in  edebî dil kriterini Galib’le birlikte geçen yıllarda edinmiştir.  Diğer encümen müdavimlerinde görülen itinalı kelime seçiminde de Galib’in etkisi hissedilir.

Şairin şahsi zekasıyla yaratıcı eserler vermesi dilin üç asli arayışından biri olan Sebk-i Hindi’de mevcuttur.

Kendi mazmunlarını yaratmaya çalışan modern şairler imge ve sembole dönüşümde itici bir rol oynadıkları için doğru cevap C şıkkıdır.

Çeviri özel bir yetenek ve donanım gerektiren bir alan olup sanılandan daha zor bir iştir.

Yusuf Kamil ve Ahmed Vefik Paşalar iki devlet adamı olup batılı eserlerden ilk kitap şeklindeki çeviriyi yapmışlardır. Reşid Paşa dönemin sadrazamlarındandır. Atıf Efendi de reisülkittab yani dışişleri bakanıdır.

Bir okul gibi düşünülen Tercüme Odasında yetişen gençler Batı medeniyeti unsurları ile kendi kültürlerini besleyerek yeni bir dünya görüşü kazanırlar.

Bu dergi 1862’de Münif Paşa yönetiminde Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye tarafından yayımlanmaya başlamıştır.

Bir dilden bir dile harfi harfine yapılan çeviride zorluktan bahseden ve tercüme eserdeki maksadı anlayıp bunu kendi dilinde ifade etmek yolunu seçen kişi Ahmet Midhat Efendi’dir.

Batı edebiyatını ve eserlerini yakından takip eden Recaizade Ekrem’in ilk kitabı Afife Anjelik adlı oyundur.

Romantik akımın ve süslü üslubun yerine sade bir üsluba yönelişi sağlayan, Batının ilmi düşüncesi bize gelirken bunu yanında batı-doğu çelişkisini yaşayan kişi Beşir Fuad’dır.

Bu söz, Hilmi Ziya Ülken tarafından söylenmiştir.

Deneme, eleştiri biyografi ve tardiye edebiyat alanında kullanılan farklı türler olarak yer almaktadır ve bunların tanımları soruda açıklanan kavram ile uyuşmamaktadır. Soruda ifade edilen kaynak dilde yazılmış bir eserin hedef dildeki karşılığının yazılması işlemi çeviri olarak adlandırılmaktadır.

Birçok dile çevrilen Robinson hikâyesinin (Robinson Crusoe) Türkçeye tercüme edilmemiş olmasının önemli bir eksiklik olduğu düşünülerek Vakanüvis Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye Hikâye-i Robinson adıyla aktarılması (1864) bir “ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem taşır.

Münif Paşa’nın Muhaverat-ı Hikemiye’si (1859) ve Victor Hugo’nun Sefiller adlı eserinin tercümesi olan Mağdurin Hikâyesi (1862) dönemin ilk çeviri örneklerindendir.

Tanzimat Dönemi’nde eserleri en çok çevrilen Batı edebiyatı yazarlarından birisi de Jean Jacques Rousseau’dur. Julie veya Nouvelle Heloise ve Emile tercümeleri ile tanımaya başladığımız Rousseau’nun Ziya Paşa tarafından Türkçeye çevrilen Emile’i (1871) çocuk eğitimi ve pedagoji tarihimiz açısından önemlidir