SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM

Gastronomi Turizmi Komisyonu tarafından 2017’de yerel ve küresel pazara sunulacak olan gastronomi ürünlerinde geliştirilmesi gereken hususlar şu şekilde belirtilmiştir:

Günümüzde UNESCO tarafından tescil alan gastronomi şehri sayısı 3’dür. 2023 Stratejik Turizm Planına göre hedeflenen sayı 7’dir.

Gastronomi şehri unvanı ilk olarak 2015 yılında Gaziantep’e verilmiştir. Bunu 2017 yılında Hatay ve 2019 yılında Afyon izlemiştir. Afyon günümüz itibariyle bu unvanı alan son ildir.

Sosyal sürdürülebilirlik yerel toplumun kalkınması, azınlık haklarının savunulması, yerel üretimin desteklenmesi gibi konuları kapsayan sürdürülebilirlik faaliyetleridir. Sürdürülebilirlik dendiğinde genellikle ilk olarak çevresel boyut akla gelse de sosyal sürdürülebilirlik de sürdürülebilirlik kavramının önemli bir ayağıdır. Engelli istihdamı, yavaş gıda, yerel üreticilerin desteklenmesi bunlardan bazılarıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Soruda verilen açıklama eko- turizme aittir. Eko turizm Doğal yaşam alanlarını ve doğal çevreyi en az şekilde etkileyen ve yerel halkın ekonomiye katkıda bulunmasına olanak sağlayan bir turizm şeklidir.

Kırsal turizm genel olarak köy, tarım ve yayla turizmini de içine alan genel bir turizm çeşididir. Kırsala dair olan tüm turizm çeşitlerini kapsar. Agro turizm tarım turizminin diğer adıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Tarımsal üretimde markalaşma Türkiye’nin kırsal alanlar bakımından sahip olduğu dış fırsatlar arasında yer almaktadır. Diğer seçenekler iç fırsatlardır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Somut olmayan kültürel miras elle tutulamayan ancak geleneklerde yaşayan kültürel mirastır. Seçeneklerden bayram etkinlikleri ve ritüeller somut olmayan kültürel mirasa örnektir. Diğer seçenekler somut kültürel miras örnekleridir.

Kültür turizmi yöresel etkinlikler, el sanatları, eski kentler, küçük bölgesel etkinlikler, sit alanları, ulusal ve uluslararası etkinlikler, tarihi yapılar gibi unsurlardan beslenir. Temalı oteller kültür turizminin parçası değildir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Türkiye’de uygulanabilecek sürdürülebilir turizm örnekleri spor turizmi, yürüyüş turizmi, bisiklet turizmi, jeoloji turizmi, sağlık turizmi, kuş gözlemciliği, gönüllü turizm, botanik turizmi, kamp ve karavan turizmi gibi sürdürülebilirliği destekleyen turizm türleridir.

Doğru cevap C seçeneğidir. 

Gastronomi turizmini destekleyici bir diğer unsur Slowfood hareketidir. Slowfood, Carlo Petrini tarafından 1986 yılında başlatılmış olan, fast food’a yani hızlı yemek yemeye tepki olarak ortaya çıkmış bir akımdır. Bu akım kapsamında geleneksel gastronomik ürünleri, yerel üretim ve tüketim yöntemlerini korumaya yönelik ve sürdürülebilir gıdayı savunan girişimlerde bulunulmaktadır (Petrini, 2017). Bölgelerin gastronomi potansiyelini ortaya çıkaran bu hareket, mutfak kültürlerini turizm faaliyetleri içinde merak unsuru olarak ön plana çıkarmaktadır. Slowfood ile benzer amaçları taşıyan ve yavaş hareketlilik akımının önemli temsilcilerinden olan Cittaslow(Sakin Şehir) da sürdürülebilirliğin önemli katkı sağlayıcılarındandır. Türkiye’de 2020 yılı itibariyle 18 adet sakin şehir bulunmaktadır (Cittaslow Türkiye, 2020). Bunun yanı sıra Türkiye’de yavaş gıda hareketi için çalışan çok sayıda yerel birlik vardır. Slowfood hareketi bünyesinde gelişen önemli projelere “Nuh’un Ambarı” (Ark of Taste) örnek olarak gösterilebilir.

Doğru cevap A seçeneğidir. 2020 yılı itibariyle ülkemizde bulunan UNESCO tarafından tescillenmiş gastronomi şehirleri Afyonkarahisar, Gaziantep ve Hatay'dır.

Doğru cevap B seçeneğidir. 2017 yılında gerçekleştirilen 3. Turizm Şurası kapsamında düzenlenen sonuç raporunda yerel ve küresel pazara sunulacak olan gastronomi ürünlerinde geliştirilmesi gereken hususlar şu şekilde belirtilmiştir:

Doğru cevap D seçeneğidir. Gastronomi turizmine yönelik örnek faaliyetler aşağıda verilmiştir. Asıl amacın seyahat edilen ülkeyi tanımak olduğu dikkate alındığında Pizza Hut ya da KFC gibi küresel bir markanın restoranında yemek yemek uygun bir aktivite olarak değerlendirilmeyecektir. 

Gül, zeytin vb. ürünlerin hasadına katılmak

Üreticileri ve üretim yerlerini ziyaret etmek

Yerel pazarları gezmek

Özel mekanlarda ürünleri tatmak

Gastronomi müzeleri, fabrikalar, işletmeler vb. özel gastronomi mekanlarını gezmek

Bağbozumu etkinliklerine, üzüm bağı gezilerine katılmak

Yiyecek-içecek festivallerine katılmak

Yemek yarışmalarına katılmak

Yiyeceklerin hammaddelerinin yetiştirildiği çiftlikleri ziyaret etmek

Zeytinyağı yapımı ve tadımına yönelik etkinliklere katılmak

Peynir yapımı ve tadımına yönelik etkinliklere katılmak

Degüstasyon etkinliklerine katılmak

Michelin yıldızlı restoranlarda yemek yemek

Gurme gezilere katılmak

Doğru cevap C seçeneğidir. Kırsal turizm için nüfus yoğunluğunun düşük olması önemlidir.

Doğru cevap D seçeneğidir. Ülkemizde yayla turizm merkezlerinin seçiminde, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenmiş olan ölçütler şu şekildedir;

Doğal değerlere yönelik potansiyelin zengin olması,

Sivil mimari karakterinin olması,

Kent merkezine ulaşımın kolay sağlanır olması,

Yöre halkının sosyal yapısının turizme yakın olması,

Aktivitenin ekonomik olarak sürdürülebilmesi,

Diğer turizm çeşitleri ile uyumunun sağlanabilir olması (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2020).

Yani kent merkezine ulaşımın kolay sağlanır olması önemlidir.

Doğru cevap D seçeneğidir. Aşağıda verilen tablodan da anlaşılacağı gibi kır-kent etkileşiminin artması dış fırsatlar arasındadır. 

Tablo 8.3 Türkiye’nin kırsal alanlar bakımından sahip olduğu fırsatlar

İç fırsatlar

Dış fırsatlar

Zengin doğal kaynak varlığı

AB mevzuatına uyum

Yaşam maliyetinin kente göre düşük olması

Doğa turizmine artan ilgi

El sanatları ve yerel ürün çeşitliliği

Köy yaşamına duyulan özlem

Köylerdeki geleneksel yaşam

Arazilerle ilgili yasal düzenlemeler

Organik tarım potansiyeli

Kır-kent etkileşiminin artması

Meraların genişliği

Tarımsal üretimde markalaşma

Çevre ve halk sağlığı hizmetleri

Yenilenebilir enerjiye yönelme

Doğru cevap C seçeneğidir. Verilen seçeneklerde Somut Olmayan Kültürel Mirasa (Sözlü gelenekler Sahne sanatları Bayram etkinlikleri, Ritüeller Geleneksel bilgi ve beceriler) örmek Kırkpınar Yağlı Güreş festivalidir. Diğer seçenekler müzeler, heykeller, anıtlar, ve sit alanları gibi Somut Kültürel Mirasa örnektir.

Doğru cevap A seçeneğidir. Kültür turizminin ilişkilendirilebileceği  turizm aktivitesi olarak İnanç Turizmi, İpek Yolu Turizmi ve Mağara Turizmi genel özellikleri, Türkiye’deki örnek uygulama alanları ve kültür turizmiyle ilişkileri bakımından değerlendirilmiştir. Yayla Turizmi kırsal turizme, jeoloji Turizmi ise alternatif turizme örnektir.

Doğru cevap A seçeneğidir. Sağlık turizmi hariç tüm seçenekler doğa ile ilişkili olmakla birlikte sadece yürüyüş turizmi doğa turizmi ve spor turizmini birleştiren turizm türlerine örnektir. Sağlık Turizmi ve Termal Turizm ise doğal kaynakların olanak sağladığı bir turizm türüdür.