SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM

Turizm sektöründe anahtar kavramlardan birisi olan sertifikasyon; eğitim, işletmecilik, yönetim gibi alanlarda standardizasyonu sağlama, değerlendirmeyi ve denetlemeyi mümkün kılma ve bunu kamu ve özel sektörün ortak katılımı ile gerçekleştirme, uluslararası kriterlere göre motivasyon, verimlilik, başarı, iş kalitesinin artırılması, istihdamın gelişmesi adına gerekli bilgi ve beceri düzeyinin belirlenmesini sağlayan onaylama ve belgeleme sürecidir. Sertifikasyon oluşturulması ile sektörde bir düzen sağlanmakta, belirli kurallara göre işin daha şeffaf şartlarda gerçekleşmesini ve mesleğin icrasını kolaylaştırmaktadır. Sertifikasyon sisteminin etkin yürütülmesi için; sertifikasyonların kurumsallaşması ve yasallaşması gerekmektedir. 

Mavi Bayrak, gerekli standartları taşıyan nitelikli plaj, marina ve yatlara verilen uluslararası bir çevre ödülüdür. Mavi Bayrak Türkiye’ye göre Mavi Bayrak programı temiz, bakımlı, donanımlı, güvenli ve dolayısıyla uygar bir çevrenin sembolüdür. Plajlar için özünde temiz deniz suyu, sonrasında da çevre eğitimi ve bilgilendirmeye önem veren, gerekli donanıma sahip iyi bir çevre yönetimini temsil etmektedir. 

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ülkede uygulanmaktadır. 

Yeşil Küre, seyahat ve turizmi sürdürülebilir nitelikte tüketiciler, üreticiler ve toplumlar için kolaylaştıran, dünya çapında referans olarak gösteren bir programdır. Programın temeli, 1992 yılında Rio de Janeiro’da gerçekleştirilen “Birleşmiş Milletler Dünya Zirvesi” ve “Gündem 21”e dayanmaktadır. 1994 yılında kurulan Yeşil Küre programına havaalanları, spa merkezleri, golf merkezleri, marinalar, oteller, restoranlar, destinasyonlar ve kongre merkezleri başvurabilmektedir (Baykal ve Çimen, 2015). 

Yeşil kavramı, genel bir ifadeyle her anlamda çevre dostu olan ve her aşamada çevrenin korunmasını dikkate alan bir kavramdır (Şimşek ve Akdağ, 2017). Yeşil restoranlar, enerjinin verimli kullanıldığı, gürültü ve hava kirliliğine duyarlı, katı atıkları geri dönüştüren, doğru boşaltım gerçekleştiren, toksik madde içermeyen temizlik malzemeleri kullanılan, çalışanları çevre bilinci konusunda eğitilen, sürdürülebilir mobilya ve ekipmana sahip olan ve yerel pazarlardan organik yiyecek tedarik eden işletmeler olarak tanımlanmaktadır (Zencir, 2017). 

Tablo 4.4 2020 Yılı Uluslararası Mavi Bayraklı Marinalar

Ülke

Marina Sayısı

Hollanda

128

Fransa

106

İspanya

94

Almanya

92

İtalya

75

Hırvatistan

29

Türkiye

22

Danimarka

18

Portekiz

18

Yunanistan

14

Diğer 41 Ülke Toplamı

95

Türkiye’de illere göre Mavi Bayrak ödüllerine bakıldığında ise en fazla Mavi Bayraklı plajın Antalya’da bulunduğu (206) görülmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008 yılında yürürlüğe geçirilen Yeşil Yıldız sertifikasyon programı, otellerin inşaat aşamasından itibaren çevreye duyarlı olarak tasarlanması, planlanması ve işletmeye açılmasını sağlama- yı amaçlamaktadır.

Yeşillenen Oteller sertifikası almak için aday te- sisler dört temel alan üzerinden değerlendirilmektedir. Bu alanlar sırasıyla; Enerji Yönetimi, Su Yönetimi, İç Hava Kalitesinin Artırılması, Atık Azaltımı ve Geri Dönüşümdür.

Öne çıkan bir diğer yeşil restoran birliği ise 2010 yılında İngiltere’de kurulan ve kâr amacı gütmeyen Sürdürülebilir Restoranlar Birliğidir (Susta- inable Restaurant Association – SRA). Sürdürülebilir Restoranlar Birliği gıda kalitesini yükseltmek, gıda atıklarını ve kaynak kullanımını en aza indirmek amacıyla kurulmuştur. Birlik, uyguladığı program ile restoranları sertifikalandırmaktadır.

Beyaz Yıldız uygulaması, Türkiye Otelciler Fe- derasyonu (TÜROFED) tarafından hazırlanan ve daha temiz, sürdürülebilir bir çevreye katkı sağla- mak için Ağustos 2008’de uygulanmaya başlanan bir eko-etiketlemedir.

Sertifikasyon, “Özel gereksinimlerle uyumlu olarak bir ürün, süreç, hizmet ya da yönetim sistemi için üçüncü şahıslar tarafından yazılı olarak bir garanti verilmesi ile ilgili işlemler bütünüdür”

Turizm; uçak şirketleri, deniz yolları, tren, kiralık araba şirketleri, seyahat pazarlamacıları olan acenteler ile sorunlara çare bulan kişiler, pansiyonlar, restoranlar ve toplantı merkezleri gibi kimi büyük, kimi küçük iş kollarından oluşan 41 değişik sektörle bağlantılıdır.

Eko-etiket, ekolojik dengeyi bozmayan firmalara verilen bir nevi temiz kâğıdı ni- teliğindedir

Uluslararası, bölgesel veya ulusal birçok sürdürülebilir sertifikasyon programı olmakla birlikte, bütün sertifikasyon programları en azından aşağıda belirtilen beş temel unsuru taşımalıdır.

Gönüllü Katılım

Logo

Yasalarla Uyumlu Olması veya Onları Geliştirmesi

Değerlendirme ve Kontrol

Üyelik ve Katılım Ücretleri

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ül- kede uygulanmaktadır.

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ül- kede uygulanmaktadır.

Plaj, marina ve yatlara verilen uluslararası bir çevre ödülü olan Mavi Bayrak ile deniz suyunun temizliği ve çevre bilincinin oluşturulmasına yönelik etkinlikler yapılmaktadır.

Marinaların Mavi Bayrak alabilmesi için 21’i zorunlu 17’si ise kılavuz olmak üzere toplam 38 kriter bulunmaktadır.

Platin Üye: On yıl boyunca kesintisiz bir şekilde onaylanmış üye olan üyelere verilmektedir ve alınabilecek en yüksek Yeşil Küre statüsüdür. Altın üyelikte olduğu gibi süreç boyunca bütün kriterler yerine getirilmiş olmalıdır ve üye on yıllık genel bir değerlendirmeye alınmalıdır.

Yeşil yıldız sertifikasına sahip olabilmek için farklı otel türlerinin farklı asgari puanları sağlamaları ge- rekmektedir. Örneğin, tatil yöresinde bulunan beş yıldızlı bir otelin en az 300 puan alması gerekirken beş yıldızlı bir şehir otelinin en az 250 puan alması gerekmektedir.