SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM

Eko-etiketler, ürünlerin üretim ve kul-lanım aşamalarında diğer ürünlere kıyasla çevreye daha az zarar verdiği düşünüldüğü takdirde ürünlere eklenen etiketlerdir. Eko- etiketleme ile tüketicilerin çevreye zarar vermeyen ürünleri tercih etmesi sağlanırken üreticilerin de çevreye duyarlı üretim gerçekleştirmesi amaçlanmıştır. 

Sertifikasyon, “Özel gereksinimlerle uyumlu olarak bir ürün, süreç, hizmet ya da yönetim sistemi için üçüncü şahıslar tarafından yazılı olarak bir garanti verilmesi ile ilgili işlemler bütünüdür” 

Sertifikasyon programlarının taşıması gereken unsurlar gönüllü katılım, logo, yasalarla uyumlu olmak ve onları geliştirmek, değerlendirme ve kontrol, üyelik ve katılım ücretleridir.

Mavi bayrak için ihtiyaç duyulan kriter başlıkları, çevre eğitimi ve bilgilendirme, yüzme suyu kalitesi, çevre yönetimi, can güvenliği ve hizmetleridir.

Turizm tekneleri mavi bayrak özel kriterleri balina gözlemi, kuş gözlemi, fok gözlemi, rekreasyonel dalış, kafes dalışı, rekreasyonel balıkçılıktır.

128 mavi bayraklı marina ile Hollanda, mavi bayraklı marinalar sıralamasında ilk sıradadır.

TSE’ye göre ISO 14001’in avantajları şu şekildedir: 

• Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyumun artırılması, 

• Çevresel performansın artırılması, 

• Uluslararası rekabette avantaj sağlaması, 

• Firma itibar ve pazar payının artırılması, 

• Maliyet kontrolünün geliştirilmesiyle masrafların azaltılması ve verimliliğin artırılması, 

• Acil durumlara (deprem, yangın, sel vb.) ve kazalara karşı hazırlıklı bulunarak mesuliyetle sonuçlanan kaza vb. olayların azaltılması, 

• Kirliliğin kaynaktan başlayarak kontrol altına alınması ve azaltılması, 

• Girdi malzemeleri ve enerji tasarrufu sağlanması, 

• İzin ve yetki belgelerinin alınmasının kolaylaştırılması, 

• Global pazarda kabul edilebilirliği sağlaması

Yeşil Restoranlar Birliğinin 500 adet standardı bulunmaktadır ve bu standartlar sekiz kategori altında toplanmıştır. Bu kategoriler şunlardır: 

• Su verimliliği 

• Atık azaltma ve geri dönüşüm 

• Sürdürülebilir dayanıklı ürünler ve yapı malzemeleri 

• Sürdürülebilir gıda 

• Enerji 

• Yeniden kullanılabilir ve çevreci tek kullanımlık malzemeler 

• Kimyasal kirliliği azaltma 

• Şeffaflık ve eğitim 

Yeşil yıldız başvurusunda mevcut sekiz temel kriter yerine getirildiği takdirde başvuran konaklama işletmeleri on farklı ana başlık altında bulunan 122 maddelik ikinci bir değerlendirmeye tabi tutulurlar. Bu ana başlıklar ve altında bulunan madde sayıları aşağıdaki gibidir: 

• Genel yönetim 

• Eğitim 

• Tesisin yatak odalarındaki düzenlemeler 

• Tesisin çevreye uyumu, çevreyi güzelleştirici düzenleme ve etkinlikler

• Ekolojik mimari

• Enerji 

• Su 

• Deterjanlar, dezenfektanlar ve tehlikeli kimyasal maddeler

• Atıklar

• Diğer hizmetler

Yeşil nesil restorancılığın amaçları şunlardır:

• Yiyecek içecek sektöründe enerji verimliliğini sağlamak, 

• Her türlü atığı azaltmak ve oluşan atığı değerlendirmek, 

• Karbon ayak izi azaltılırken işletmelerin ve belediyelerin maliyetlerinin azaltılmasını sağlamak, 

• Daha düşük enerji harcamak ve işletmelerin enerji kullanımı konusunda giderlerini azaltmak, 

• Kamuoyunda itibar artışı edinmek, 

• Sektöre öncülük yapmak, 

• Çalışan sadakatinin artmasını sağlamak 

Uluslararası, bölgesel veya ulusal birçok sürdürülebilir sertifikasyon programı olmakla birlikte, bütün sertifikasyon programları en azından aşağıda belirtilen beş temel unsuru taşımalıdır.

Gönüllü Katılım, Logo, Yasalarla Uyumlu Olması veya Onları Geliştirmesi, Değerlendirme ve Kontrol ve Üyelik ve Katılım Ücretleri

Logo: Bütün programlar müşterileri tarafından tanınmak için bir logo, simge veya etiket tasarlamaktadır. Programın gerekleri yerine getirilip sertifika alındıktan sonra logoların kullanım izni verilmektedir. Birçok sertifikasyon programı atık yönetimi, enerji verimliliği gibi farklı alanlarda istenilen şartları başarma durumlarına göre örneğin birden beşe kadar güneş, yaprak gibi logolar vermektedir.

Mavi Bayrak Ödül Programı, bağımsız bir sivil toplum örgütü olan “Foundation for Environmental Education-FEE” tarafından yürütülmektedir ve her üye ülkede benzer kuruluşlarca temsil edilmektedir.

CAN GÜVENLİĞİ VE HİZMETLER
Kriter 27: Kamu güvenliği için gerekli önlemler alınmalıdır. (z)
Kriter 28: Plajda ilk yardım malzemeleri bulundurulmalıdır. (z)
Kriter 29: Kirlilik kazaları ve riskleri ile mücadele edebilecek acil durum planları oluşturulmalıdır. (z)
Kriter 30: Plajda farklı kullanımlar sonucu olabilecek kazalara karşı önlemler alınmalıdır. (z)
Kriter 31: Plajda kullanıcıların güvenliği için gerekli önlemler alınmalıdır ve halka ücretsiz erişim hakkı tanınmalıdır. (z)
Kriter 32: Plajda içme suyu bulundurulmalıdır. (k)
Kriter 33: Beldede en az bir Mavi Bayraklı plajda engelliler için tuvalet, erişim rampası gibi imkanlar bulunmalıdır. (z)

ÇEVRE EĞİTİMİ VE BİLGİLENDİRME
Kriter 1: Mavi Bayrak Programı ve diğer FEE eko-etiketi ile ilgili bilgiler plajda sergilenmelidir. (z)
Kriter 2: Sezon süresince farklı kategorilerde en az beş çevre bilinçlendirme etkinliği gerçekleştirilmelidir. (z)
Kriter 3: Yüzme suyu kalitesi bilgileri (deniz suyu analiz sonuçları) plajda sergilenmelidir. (z)
Kriter 4: Plaj kullanıcıları için yörede yer alan ekosistem, hassas doğal alanlar, çevresel unsurlar ve kültürel alanlar ile
ilgili bilgiler panoda sergilenmelidir. (z)
Kriter 5: Plajda bulunan donanımı ve olanakları gösteren bir harita Mavi Bayrak Panosunda sergilenmelidir. (z)
Kriter 6: Yasalara göre hazırlanan plaj davranış kuralları panoda sergilenmeli ve plaj kullanımını düzenleyen yasalar
istenildiğinde kolayca ulaşılabilecek bir yerde bulundurulmalıdır. (z)

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ülkede uygulanmaktadır.

Ülke                                  Marina Sayısı
Hollanda                                  128
Fransa                                     106
İspanya                                     94
Almanya                                    92
İtalya                                        75
Hırvatistan                                 29
Türkiye                                      22
Danimarka                                 18
Portekiz                                     18
Yunanistan                                 14
Diğer 41 Ülke Toplamı                 95
Toplam                                     691

İl                              Plaj           Marina             Yat
Antalya                     206               5                  -
Muğla                       105               8                  4
Aydın                         35                2                  -
İzmir                          52               2                  -
Balıkesir                     31               1                  3
Çanakkale                  13                -                  -
Tekirdağ                      6                 -                 -
Kırklareli                     1                 -                  -
İstanbul                      2                 2                 -
Kocaeli                        6                 -                  -
Yalova                         -                 1                 -
Sakarya                      2                 -                  -
Düzce                         3                 -                  -
Samsun                      13               -                  -
Ordu                            2               -                  -
Mersin                         8               1                  -
Van                             1                -                 -
Toplam                    486               22                7

Platin Üye: On yıl boyunca kesintisiz bir şekilde onaylanmış üye olan üyelere verilmektedir ve alınabilecek en yüksek Yeşil Küre statüsüdür. Altın üyelikte olduğu gibi süreç boyunca bütün kriterler yerine getirilmiş olmalıdır ve üye on yıllık genel bir değerlendirmeye alınmalıdır.

Beyaz Yıldız projesi, TÜROFED şemsiyesi altındaki tüm turistik işletmeleri isteğe bağlı olarak kapsamaktadır. Proje birer yıllık iki aşamadan ve enerji, su, tehlikeli kimyasallar, deterjan ve dezenfektanlar, atık yönetimi ile diğer servisleri kapsayan 55 ilkeden meydana gelmektedir. Proje katılımcısı tesislerden, ilk yıl çevreyi korumaya yönelik ilkelerden 25 tanesinin, ikinci yıl ise 30 tanesinin yerine getirilmesi beklenmektedir. İki yılın sonunda 55 ilkeyi tamamlayan işletmeler “Beyaz Yıldız” ödülünü almaya hak kazanmaktadır.