Sürdürülebilir Turizmi Destekleyici Araçlar

“Taşıma kapasitesinde sınır belirlemek kolay değildir. Çünkü taşıma kapasitesinde sınır turist ağırlayan destinasyon ya da çekiciliğin doğasına, sunduğu ürünlere, turistlerin tipolojisine ve yaşam eğrisinin dönemlerine göre değişmektedir (Sonuç, 2014: 26).”

“Taşıma kapasitesine ilişkin ilk temeller ise doğa bilimleri kapsamında 19. yüzyılda Malthus tarafından nüfus prensibine ilişkin çalışmalarda atılmıştır. Bu çalışmada nüfus artışının geometrik, gıda ve tüketim malzemelerinin ise aritmetik bir şekilde artacağı savunulmuştur.”

“Türkiye’de ÇED uygulamaları aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir (Yürüten, 2006):

-ÇED Sürecinin Başlatılması ve Komisyonun Kurulması,

-Halkın Katılımı Toplantısı,

-Kapsamın Belirlenmesi ve Özel Format Verilmesi,

-İnceleme-Değerlendirme Komisyonu Çalışmaları,

-Nihai Raporun Bakanlığa Sunumu.”

“Türkiye’de ise 11 Ağustos 1983 tarih ve 18132 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 10. maddesine dayandırılarak çıkarılan ÇED Yönetmeliği 7 Şubat 1993’te yayımlanmıştır.”

“Dünyanın büyük bir kısmında çevreye ilişkin karar verme süreçlerinde başvurulan bir kaynak olan ÇED, Avrupa Birliği tarafından 1988 yılında Avrupa Birliği ÇED Direktifi ismiyle yürürlüğe alınmıştır.”

“Biyolojik Üretken Alan: Ekolojik ayak izi hesaplamalarında tüketilen kaynakların ve ortaya çıkan atıkların gözlemlenebilmesi ve atıkların yok edilmesi için biyolojik üretken alanın ölçülmesi gereklidir. Hesaplamalar sonucunda ulaşılan ekolojik ayak izleri bireylerin üretim ve tüketim döngüsünde kullandıkları biyolojik üretken alanı göstermektedir (Özsoy ve Dinç, 2016).”

“Karbon tutma ayak izi: Okyanusların tuttuğu O2 emisyonuna ek olarak fosil yakıt tüketimi, arazi kullanımındaki değişiklikler ve kimyasal işlemlerin neden olduğu salınımlar için gerekli olan ormanlık alanı belirtir.”

“Yapılaşmış alan ayak izi: Ulaşım, konut, endüstriyel yapılar ve hidroelektrik santralleri de dâhil olmak üzere insan eli değen ve insan altyapısıyla kaplı yapılı alanın yüzölçümüdür.”

“Ekolojik ayak izi küresel hektar (kha) ile ifade edilmektedir.”

“Gezegen Eş Değeri: Dünya’nın insanların taleplerini karşılama kapasitesi gezegen eş değeri ile ifade edilmektedir. İlk kez 1970’li yılların ortalarında dünyanın bu talebi karşılama kapasitesi aşılmıştır.”

“Günümüzde tüm dünyada insan faaliyetlerini sürdürülebilir kılmak için günümüz tüketim seviyelerinde sürdürülemez bir oran olan 1,7 gezegen eş değeri kullanılmaktadır (Mızık ve Avdan, 2020).”

“Yeryüzündeki doğal kaynakların üretim miktarı ve insanların bu kaynakları tüketmeleri sonucunda oluşan atıkların doğa tarafından tolere edilmesi için ihtiyaç duyulan ekolojik değer arasındaki fark ekolojik açıklık olarak kabul edilmektedir.”

“Sürdürülebilir tarımda toprağın işlenmeye başlamasından mahsul elde edilmesine kadar olan süreçte girdi kullanımı kontrol edilmektedir.”

“Agro-turizm kırsal alanlarda yaşayan yerel halkın gelir seviyesini artırmakta ve ekonomik çeşitliliğe katkı sunmaktadır. Yeni kültürlerle kaynaşma, yeni dil becerileri edinme, yeni ve modern tarıma ilişkin teknikleri öğrenme gibi sosyokültürel kazanımların yanı sıra enerji kaynaklarının doğru kullanımı agro-turizmin sürdürülebilirliğe katkıları arasındadır. (Civelek, Dalgın ve Çeken, 2014: 16).”

“Kırsal turizm, çiftlik turizmi ya da agro-turizm (tarım turizmi) isimleriyle gerçekleştirilen faaliyetler aynı zamanda doğal çevrenin, geleneksel kırsal coğrafi görünümün korunmasına katkı sağlayarak çevre-tarım-turizm arasındaki bağı sağlamaktadır. Kırsal turizm kapsamında gerçekleştirilen başlıca etkinlikler arasında tarımsal çiftliklerde veya köylerde gerçekleştirilen tarıma dayalı etkinlikler yer almaktadır. Sebze, meyve, çiçek vb. toplanması gibi etkinlikler turistlerin tarımsal faaliyetleri tanıdığı, deneyimlediği etkinliklerdir (Soykan, 1999).”

“İşletmelerin atık yönetimi ve geri dönüşüm faaliyetlerinde bulunması maliyeti düşürme motivasyonu taşıyabileceği gibi işletme imajı açısından çevreye duyarlı bir görünüme sahip olma motivasyonu da taşıyabilmektedir. İşletmeler müşteri memnuniyetini düşürmeden maliyetleri en düşük seviyede tutmak istemektedir. Memnuniyet ve maliyet dengesi gözetilerek tüketimde azaltmaya gidilmesi işletmelerin atık yönetimi ve geri dönüşüm çalışmaları arasındadır. İşletmede tüketimi yapılan ürünlerin tekrar kullanım ve tekrar kazanım süreçlerine tabi tutulması da bu kapsamda gerçekleştirilen faaliyetler arasındadır. Müşterilere sunulan hizmet sonrasında ortaya çıkan atıkların tekrar değerlendirilmesi işletmeler için mali kazanç sağlarken çevreye duyarlı bir imaj ortaya konması müşterilerin memnuniyetiyle karşılanmaktadır (Deste, Binbaşıoğlu ve Türk, 2018: 226).”

“Bir ton kâğıttan elde edilen geri dönüşümlü bir ürün sayesinde 17 ağacın kesilmesine gerek kalmaz.”

“Atıkların düzenli ve ekonomik yöntemlerle toplanması iki temel yöntemle gerçekleşmektedir. Tüketiciler atıklarını geri dönüşüm kanallarına teslim edebileceği gibi atıklar doğrudan tüketicilerden de alınabilir.”

“Ayırma: Bu aşama toplanan malzemelerin içinde olabilecek istenmeyen malzemelerin de ayrılacağı aşamadır. Bu işlem ilkel ayırma, kaynakta ayırma, toplama sırasında ayırma ve ayırma tesisinde ayırma gibi farklı biçimlerde gerçekleştirilmektedir.”

“Geri dönüşüm sürecine katılan malzemelerin önemli bir bölümü ambalaj atıkları, yiyecek-içecek ambalajlarında kullanılan metal, plastik ve cam atıklar ile kâğıt ve kartondan oluşmaktadır.”