SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM - Deneme Sınavı - 2

Logo: Bütün programlar müşterileri tarafından tanınmak için bir logo, simge veya etiket tasarlamaktadır. Programın gerekleri yerine getirilip sertifika alındıktan sonra logoların kullanım izni verilmektedir. Birçok sertifikasyon programı atık yönetimi, enerji verimliliği gibi farklı alanlarda istenilen şartları başarma durumlarına göre örneğin birden beşe kadar güneş, yaprak gibi logolar vermektedir.

Mavi Bayrak Ödül Programı, bağımsız bir sivil toplum örgütü olan “Foundation for Environmental Education-FEE” tarafından yürütülmektedir ve her üye ülkede benzer kuruluşlarca temsil edilmektedir.

CAN GÜVENLİĞİ VE HİZMETLER
Kriter 27: Kamu güvenliği için gerekli önlemler alınmalıdır. (z)
Kriter 28: Plajda ilk yardım malzemeleri bulundurulmalıdır. (z)
Kriter 29: Kirlilik kazaları ve riskleri ile mücadele edebilecek acil durum planları oluşturulmalıdır. (z)
Kriter 30: Plajda farklı kullanımlar sonucu olabilecek kazalara karşı önlemler alınmalıdır. (z)
Kriter 31: Plajda kullanıcıların güvenliği için gerekli önlemler alınmalıdır ve halka ücretsiz erişim hakkı tanınmalıdır. (z)
Kriter 32: Plajda içme suyu bulundurulmalıdır. (k)
Kriter 33: Beldede en az bir Mavi Bayraklı plajda engelliler için tuvalet, erişim rampası gibi imkanlar bulunmalıdır. (z)

ÇEVRE EĞİTİMİ VE BİLGİLENDİRME
Kriter 1: Mavi Bayrak Programı ve diğer FEE eko-etiketi ile ilgili bilgiler plajda sergilenmelidir. (z)
Kriter 2: Sezon süresince farklı kategorilerde en az beş çevre bilinçlendirme etkinliği gerçekleştirilmelidir. (z)
Kriter 3: Yüzme suyu kalitesi bilgileri (deniz suyu analiz sonuçları) plajda sergilenmelidir. (z)
Kriter 4: Plaj kullanıcıları için yörede yer alan ekosistem, hassas doğal alanlar, çevresel unsurlar ve kültürel alanlar ile
ilgili bilgiler panoda sergilenmelidir. (z)
Kriter 5: Plajda bulunan donanımı ve olanakları gösteren bir harita Mavi Bayrak Panosunda sergilenmelidir. (z)
Kriter 6: Yasalara göre hazırlanan plaj davranış kuralları panoda sergilenmeli ve plaj kullanımını düzenleyen yasalar
istenildiğinde kolayca ulaşılabilecek bir yerde bulundurulmalıdır. (z)

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ülkede uygulanmaktadır.

Ülke                                  Marina Sayısı
Hollanda                                  128
Fransa                                     106
İspanya                                     94
Almanya                                    92
İtalya                                        75
Hırvatistan                                 29
Türkiye                                      22
Danimarka                                 18
Portekiz                                     18
Yunanistan                                 14
Diğer 41 Ülke Toplamı                 95
Toplam                                     691

İl                              Plaj           Marina             Yat
Antalya                     206               5                  -
Muğla                       105               8                  4
Aydın                         35                2                  -
İzmir                          52               2                  -
Balıkesir                     31               1                  3
Çanakkale                  13                -                  -
Tekirdağ                      6                 -                 -
Kırklareli                     1                 -                  -
İstanbul                      2                 2                 -
Kocaeli                        6                 -                  -
Yalova                         -                 1                 -
Sakarya                      2                 -                  -
Düzce                         3                 -                  -
Samsun                      13               -                  -
Ordu                            2               -                  -
Mersin                         8               1                  -
Van                             1                -                 -
Toplam                    486               22                7

Platin Üye: On yıl boyunca kesintisiz bir şekilde onaylanmış üye olan üyelere verilmektedir ve alınabilecek en yüksek Yeşil Küre statüsüdür. Altın üyelikte olduğu gibi süreç boyunca bütün kriterler yerine getirilmiş olmalıdır ve üye on yıllık genel bir değerlendirmeye alınmalıdır.

Beyaz Yıldız projesi, TÜROFED şemsiyesi altındaki tüm turistik işletmeleri isteğe bağlı olarak kapsamaktadır. Proje birer yıllık iki aşamadan ve enerji, su, tehlikeli kimyasallar, deterjan ve dezenfektanlar, atık yönetimi ile diğer servisleri kapsayan 55 ilkeden meydana gelmektedir. Proje katılımcısı tesislerden, ilk yıl çevreyi korumaya yönelik ilkelerden 25 tanesinin, ikinci yıl ise 30 tanesinin yerine getirilmesi beklenmektedir. İki yılın sonunda 55 ilkeyi tamamlayan işletmeler “Beyaz Yıldız” ödülünü almaya hak kazanmaktadır.

Turizm sektöründe anahtar kavramlardan birisi olan sertifikasyon; eğitim, işletmecilik, yönetim gibi alanlarda standardizasyonu sağlama, değerlendirmeyi ve denetlemeyi mümkün kılma ve bunu kamu ve özel sektörün ortak katılımı ile gerçekleştirme, uluslararası kriterlere göre motivasyon, verimlilik, başarı, iş kalitesinin artırılması, istihdamın gelişmesi adına gerekli bilgi ve beceri düzeyinin belirlenmesini sağlayan onaylama ve belgeleme sürecidir. Sertifikasyon oluşturulması ile sektörde bir düzen sağlanmakta, belirli kurallara göre işin daha şeffaf şartlarda gerçekleşmesini ve mesleğin icrasını kolaylaştırmaktadır. Sertifikasyon sisteminin etkin yürütülmesi için; sertifikasyonların kurumsallaşması ve yasallaşması gerekmektedir. 

Mavi Bayrak, gerekli standartları taşıyan nitelikli plaj, marina ve yatlara verilen uluslararası bir çevre ödülüdür. Mavi Bayrak Türkiye’ye göre Mavi Bayrak programı temiz, bakımlı, donanımlı, güvenli ve dolayısıyla uygar bir çevrenin sembolüdür. Plajlar için özünde temiz deniz suyu, sonrasında da çevre eğitimi ve bilgilendirmeye önem veren, gerekli donanıma sahip iyi bir çevre yönetimini temsil etmektedir. 

Mavi Bayrak uluslararası alanda ilk kez Fransa’da 1985 yılında, Avrupa Birliği’nde 1987 yılında, Türkiye’de 1993 yılında ve Avrupa kıtası dışındaki ülkelerde 2000 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bugün 30’u Avrupa’da olmak üzere dünyada 49 ülkede uygulanmaktadır. 

Yeşil Küre, seyahat ve turizmi sürdürülebilir nitelikte tüketiciler, üreticiler ve toplumlar için kolaylaştıran, dünya çapında referans olarak gösteren bir programdır. Programın temeli, 1992 yılında Rio de Janeiro’da gerçekleştirilen “Birleşmiş Milletler Dünya Zirvesi” ve “Gündem 21”e dayanmaktadır. 1994 yılında kurulan Yeşil Küre programına havaalanları, spa merkezleri, golf merkezleri, marinalar, oteller, restoranlar, destinasyonlar ve kongre merkezleri başvurabilmektedir (Baykal ve Çimen, 2015). 

Yeşil kavramı, genel bir ifadeyle her anlamda çevre dostu olan ve her aşamada çevrenin korunmasını dikkate alan bir kavramdır (Şimşek ve Akdağ, 2017). Yeşil restoranlar, enerjinin verimli kullanıldığı, gürültü ve hava kirliliğine duyarlı, katı atıkları geri dönüştüren, doğru boşaltım gerçekleştiren, toksik madde içermeyen temizlik malzemeleri kullanılan, çalışanları çevre bilinci konusunda eğitilen, sürdürülebilir mobilya ve ekipmana sahip olan ve yerel pazarlardan organik yiyecek tedarik eden işletmeler olarak tanımlanmaktadır (Zencir, 2017). 

Tablo 4.4 2020 Yılı Uluslararası Mavi Bayraklı Marinalar

Ülke

Marina Sayısı

Hollanda

128

Fransa

106

İspanya

94

Almanya

92

İtalya

75

Hırvatistan

29

Türkiye

22

Danimarka

18

Portekiz

18

Yunanistan

14

Diğer 41 Ülke Toplamı

95

Türkiye’de illere göre Mavi Bayrak ödüllerine bakıldığında ise en fazla Mavi Bayraklı plajın Antalya’da bulunduğu (206) görülmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008 yılında yürürlüğe geçirilen Yeşil Yıldız sertifikasyon programı, otellerin inşaat aşamasından itibaren çevreye duyarlı olarak tasarlanması, planlanması ve işletmeye açılmasını sağlama- yı amaçlamaktadır.

Yeşillenen Oteller sertifikası almak için aday te- sisler dört temel alan üzerinden değerlendirilmektedir. Bu alanlar sırasıyla; Enerji Yönetimi, Su Yönetimi, İç Hava Kalitesinin Artırılması, Atık Azaltımı ve Geri Dönüşümdür.

Öne çıkan bir diğer yeşil restoran birliği ise 2010 yılında İngiltere’de kurulan ve kâr amacı gütmeyen Sürdürülebilir Restoranlar Birliğidir (Susta- inable Restaurant Association – SRA). Sürdürülebilir Restoranlar Birliği gıda kalitesini yükseltmek, gıda atıklarını ve kaynak kullanımını en aza indirmek amacıyla kurulmuştur. Birlik, uyguladığı program ile restoranları sertifikalandırmaktadır.

Beyaz Yıldız uygulaması, Türkiye Otelciler Fe- derasyonu (TÜROFED) tarafından hazırlanan ve daha temiz, sürdürülebilir bir çevreye katkı sağla- mak için Ağustos 2008’de uygulanmaya başlanan bir eko-etiketlemedir.

Sertifikasyon, “Özel gereksinimlerle uyumlu olarak bir ürün, süreç, hizmet ya da yönetim sistemi için üçüncü şahıslar tarafından yazılı olarak bir garanti verilmesi ile ilgili işlemler bütünüdür”