SUÇ SOSYOLOJİSİ

Genelleme, bir bireye ait belli başlı bir takım özelliklerin, o bireyin mensup
olduğu ırka, cinsiyete veya cinsel tercih sahiplerine teşmil edilmesidir veya genellenmesidir. Böylece genelleme, bir fiilin sahibini mensup olduğu ırkın veya cinsiyetin temsilcisi yerine koymakla nefreti amaçsız ve hedefsiz bir silah olarak devreye sokar. Doğru cevap B'dir.

Nefret suçları, ırk, etnik köken, doğum yeri, dil, din, mezhep, siyasi düşünce, siyasi tercih, felsefi düşünce, bedensel engel, cinsiyet ve cinsel tercih gibi konulardaki ön yargılara
bağlı olarak işlenen suçlardır. Doğum yılı, bunlar arasında yer almaz. Doğru cevap A'dır.

Türk Ceza Kanunu’nunda 2014 yılında yapılan değişikliklerle birlikte getirilen 115. ve 122. Maddeler, Türkiye’de nefret suçlarını tanımlamaktadır. Yine 5237 sayılı Kanunun “Nefret ve ayrımcılık” başlıklı 122 nci maddesi şöyledir:
(1) Dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle;
a) Bir kişiye kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya kiraya verilmesini,
b) Bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını,
c) Bir kişinin işe alınmasını,
d) Bir kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını, engelleyen kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Doğru cevap E'dir.

Maceracı failler, genellikle genç yaştaki insanlardır. Organize olmayan bir şekilde, grup içi dinamiklerle bireysel olarak hareket ederek bu tür suçlara yönelen gençler, işledikleri nefret suçu sayesinde bir tür övünme ve böbürlenme hikâyeleri yaratırlar. Genellikle bu tür faillerin işledikleri nefret suçları kişilere karşı değil mülkiyete karşı işlenmiş suçlardan meydana gelir. Bu tür failler için en temel suç motifi grup içerisinde kabul görme ve kendini ispat etmedir.

Reaktif failler ise adından anlaşılacağı gibi, bir duruma reaksiyon göstererek nefret suçu işleyen faillerdir. Reaktif failler, toplumsal statülerinden veya sosyolojik konumlarından ötürü kendi kendilerine bir takım hak ve ayrıcalıklar atfederler. Kendilerine atfettikleri hak ve ayrıcalıkların başka insanlar tarafından (örneğin Amerika’da siyah derili insanlar tarafından) tehdit edildiği vehmine kapıldıkları anda nefret suçu eğilimi baş gösterir. Araştırmalar, reaktif faillerin tehdit olarak gördükleri kişilerle genellikle yakın mekânsal ilişki içerisinde olduklarını ortaya koymuştur. Bu nedenle reaktif failler ile nefret suçunun mağduru olan kişiler iş yeri, okul, mahalle gibi ortak mekânlarda bulunurlar.
Misyoncu failler nefret suçlarında en tehlikeli eylemler sergileyen ve en fazla şiddete eğilimi olan faillerdir. Araştırmalar bu fail türünün diğerlerine göre daha az görüldüğünü ortaya koymaktadır. Nefret suçlarının misyoncu failleri kurbanlarının varlıklarını meşru kabul etmezler. Bu failler için kurbanlar dünyada var olmaması gereken, aşağı düzeydeki varlıklardır. Doğru cevap D'dir.

Dünya genelinde siyahiler, Yahudiler, Müslümanlar, eşcinseller ve kadınlar nefret
suçlarına en fazla maruz kalan kesimlerdir. Doğru cevap C'dir.

Kurumsal ırkçılık, bir ırksal grubun diğer ırksal gruplar üzerinde kurumlar aracılığıyla baskınlık kurmasıdır. Birden fazla ırkın bulunduğu toplumlarda ırklar arasında hiyerarşik güç ilişkisi kurulmuşsa, bu hiyerarşide üst dilimde yer alan ırkın diğer ırklar üzerindeki üstünlüğünün sürdürülmesi, kurumlar vasıtasıyla sağlanır. Böylece kamu hizmetlerinden ve kamusal kaynaklardan yararlanmada, belirli bir ırka öncelik tanınmış olur. Doğru cevap B'dir.

Nefret söyleminin olumsuz sosyolojik sonuçlarını şu şekilde özetleyebiliriz:

Mutlakçı düşünce, herhangi bir konu hakkında konuyu mutlak iyi veya mutlak kötü ya da
mutlak doğru ve mutlak yanlış düzleminde düşünerek o konu hakkında kesin ve tartışılmaz bir tutuma sahip olmaktır. Mutlakçı düşünce, insanların fanatizme, radikalleşmeye, önyargı ve ayrımcılığa yönelmelerinin temel yapı taşıdır. Doğru cevap D'dir.

Kendini tanıma, kendi üzerine düşünebilme, kendiyle yüzleşebilme gibi becerileri sağlayan özdüşünümsel düşünmeyi engellemek değil özendirmek gerekir. Doğru cevap A'dır.

İnternetin içeriğine müdahale edilmemesi gerektiğine ilişkin yaygın bir kanaat olmasına rağmen, bu içeriklerin nefret söylemi ve nefret suçları içeren ırkçı, cinsiyetçi, ayrımcı özellikler taşıması hâlinde erişimlerinin sınırlandırılması gerektiği konusunda uluslararası kamuoyunda genel bir kabul söz konusudur. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan “Görsel İşitsel ve Enformasyon Hizmetlerinde Azınlıkları ve İnsan Onurunu Korumak: Yeşil Belge”, gerek geleneksel iletişim araçlarında ve gerekse yeni iletişim ve enformasyon teknolojilerinde ifade özgürlüğünün temel insan hakları bağlamında sınırlandırılamazlığının altını çizerken, yine insan hakları bağlamında kimi içeriklerin düzenlenmesine ilişkin öneriler sunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Anayasamızın 10. Maddesi, “kanun önünde eşitlik” ilkesini; 24. Maddesi “düşünce ve kanaat
özgürlüğünü”; 25. Maddesi ise “inanç ve düşünce özgürlüğünü” getirmektedir.

Genellikle bu tür faillerin işledikleri nefret suçları kişilere karşı değil mülkiyete karşı işlenmiş suçlardan meydana gelir.

Dünya genelinde siyahîler, Yahudiler, Müslümanlar, eşcinseller ve kadınlar nefret
suçlarına en fazla maruz kalan kesimlerdir.

Nefret suçlarının sık karşılaşılan ve giderek daha fazla görülmeye başlanan türlerinden biri de yabancı düşmanlığıdır (zenofobi).

Irklar arasındaki hiyerarşinin oluşmasında son derece önemli bir rolü olan Blumenbach’ın sınıflandırması şöyleydi: Kafkas, Moğol, Etyopyan, Amerikan ve Malay.

Türkiye’de nefret suçlarının kanunlarla tanımlanması yakın zamanda gerçekleşmiştir. 3 Mart 2014 tarihinde kabul edilerek 13 Mart 2014 tarihli ve 28940 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Temel Hak ve Özgürlüklerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (6529 sayılı Kanun), nefret suçları ile ilgili olarak ilk defa açık hükümlerin ortaya konmasında bir milat olarak kabul edilebilir.

1 Aralık 1955 tarihinde Rosa Parks adlı bir siyahî kadın ayakta kalan bir beyaz yolcuya yer vermediği için tutuklanmıştır.

Ülkemizde nefret suçları ile ilgili yasal düzenlemeler henüz çok yeni olduğu için, bu suçlarla ilgili istatistiksel verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı tartışmalıdır. Yine de ülkemizde nefret suçlarının en yaygın motiflerinin cinsiyet ayrımcılığı, cinsel tercihlerde farklılık, dinî inançlarda, felsefî düşüncelerde ve yaşam tarzındaki farklılıklar ve etnik-milliyetçi aşırılıklar olduğunu söylemek mümkündür.

Beyazların üstünlüğünü savunan Toronto Kanada merkezli neo-Nazi grup Western Guard Partisi, nefret söylemini yaymak için telesekreter sistemi kurmuştu.

Rheingold internet üzerinden gelişen sanal cemaatlerin kamusal alanı yeniden
canlandıracağını, iletişimi iyileştireceğini ve demokrasinin sağlıklı bir şekilde gelişimine
katkı sunacağını hatta elektronik bir agora yaratacağını ileri sürmüştür.