SUÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 3

Mutlakçı düşünce, herhangi bir konu hakkında konuyu mutlak iyi veya mutlak kötü ya da
mutlak doğru ve mutlak yanlış düzleminde düşünerek o konu hakkında kesin ve tartışılmaz bir tutuma sahip olmaktır. Mutlakçı düşünce, insanların fanatizme, radikalleşmeye, önyargı ve ayrımcılığa yönelmelerinin temel yapı taşıdır. Doğru cevap D'dir.

Kendini tanıma, kendi üzerine düşünebilme, kendiyle yüzleşebilme gibi becerileri sağlayan özdüşünümsel düşünmeyi engellemek değil özendirmek gerekir. Doğru cevap A'dır.

İnternetin içeriğine müdahale edilmemesi gerektiğine ilişkin yaygın bir kanaat olmasına rağmen, bu içeriklerin nefret söylemi ve nefret suçları içeren ırkçı, cinsiyetçi, ayrımcı özellikler taşıması hâlinde erişimlerinin sınırlandırılması gerektiği konusunda uluslararası kamuoyunda genel bir kabul söz konusudur. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan “Görsel İşitsel ve Enformasyon Hizmetlerinde Azınlıkları ve İnsan Onurunu Korumak: Yeşil Belge”, gerek geleneksel iletişim araçlarında ve gerekse yeni iletişim ve enformasyon teknolojilerinde ifade özgürlüğünün temel insan hakları bağlamında sınırlandırılamazlığının altını çizerken, yine insan hakları bağlamında kimi içeriklerin düzenlenmesine ilişkin öneriler sunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Anayasamızın 10. Maddesi, “kanun önünde eşitlik” ilkesini; 24. Maddesi “düşünce ve kanaat
özgürlüğünü”; 25. Maddesi ise “inanç ve düşünce özgürlüğünü” getirmektedir.

Genellikle bu tür faillerin işledikleri nefret suçları kişilere karşı değil mülkiyete karşı işlenmiş suçlardan meydana gelir.

Dünya genelinde siyahîler, Yahudiler, Müslümanlar, eşcinseller ve kadınlar nefret
suçlarına en fazla maruz kalan kesimlerdir.

Nefret suçlarının sık karşılaşılan ve giderek daha fazla görülmeye başlanan türlerinden biri de yabancı düşmanlığıdır (zenofobi).

Irklar arasındaki hiyerarşinin oluşmasında son derece önemli bir rolü olan Blumenbach’ın sınıflandırması şöyleydi: Kafkas, Moğol, Etyopyan, Amerikan ve Malay.

Türkiye’de nefret suçlarının kanunlarla tanımlanması yakın zamanda gerçekleşmiştir. 3 Mart 2014 tarihinde kabul edilerek 13 Mart 2014 tarihli ve 28940 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Temel Hak ve Özgürlüklerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (6529 sayılı Kanun), nefret suçları ile ilgili olarak ilk defa açık hükümlerin ortaya konmasında bir milat olarak kabul edilebilir.

1 Aralık 1955 tarihinde Rosa Parks adlı bir siyahî kadın ayakta kalan bir beyaz yolcuya yer vermediği için tutuklanmıştır.

Ülkemizde nefret suçları ile ilgili yasal düzenlemeler henüz çok yeni olduğu için, bu suçlarla ilgili istatistiksel verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı tartışmalıdır. Yine de ülkemizde nefret suçlarının en yaygın motiflerinin cinsiyet ayrımcılığı, cinsel tercihlerde farklılık, dinî inançlarda, felsefî düşüncelerde ve yaşam tarzındaki farklılıklar ve etnik-milliyetçi aşırılıklar olduğunu söylemek mümkündür.

Beyazların üstünlüğünü savunan Toronto Kanada merkezli neo-Nazi grup Western Guard Partisi, nefret söylemini yaymak için telesekreter sistemi kurmuştu.

Rheingold internet üzerinden gelişen sanal cemaatlerin kamusal alanı yeniden
canlandıracağını, iletişimi iyileştireceğini ve demokrasinin sağlıklı bir şekilde gelişimine
katkı sunacağını hatta elektronik bir agora yaratacağını ileri sürmüştür.

Amerika’da Nefret Suçlarıyla Mücadelede Eğitimin Geliştirilmesi Ulusal Merkezi tarafından yapılan araştırmalarda nefret suçlarını en çok işleyen faillerin ortak özellikleri tespit edilmiş ve failler üç gruba ayrılmıştır: Maceracı failler, reaktif failler ve misyoncu failler.

Nitekim Dreyfus (2016: 151), yeni medya üzerinden oluşan sanal cemaatlerin dünya
çapında bir demokratik kamusal alan yani elektronik agora olduğu tezine açıkça karşı
çıkmıştır.

Misyoncu failler nefret suçlarında en tehlikeli eylemler sergileyen ve en fazla şiddete eğilimi olan faillerdir. Araştırmalar bu fail türünün diğerlerine göre daha az görüldüğünü ortaya koymaktadır. Nefret suçlarının misyoncu failleri kurbanlarının varlıklarını meşru kabul etmezler. Bu failler için kurbanlar dünyada var olmaması gereken, aşağı düzeydeki varlıklardır. Bu nedenle “dünyayı veya ulusu bir an önce bu aşağı derecedeki varlıklardan kurtarmak” gibi bir misyonu yerine getirdiklerine inanarak nefret suçları işlerler. Bu failler genellikle suç eylemi için (örneğin Hitler’in doğum günü veya Martin Luther King günü gibi) belirli tarihleri seçer ve eylemlerini gerçekleştirdikten sonra kendi yaşamlarına da son verebilirler.

Genellikle nefret suçları, yerleşik bir grupla o grubun normlarına uymayan ve gruba sonradan katılan topluluklar arasındaki çatışmalardan kaynaklanır. Başka bir deyişle nefret suçları, kendini “ev sahibi”, “kurucu aktör”, “aslî unsur”, “otantik varlık”, “meşru ve yerleşik kişiler” olarak gören topluluğun üyeleri tarafından, bu topluluğa “aykırı” olarak görülen veya topluluğa sonradan dâhil olan kişilere veya gruplara karşı işlenebilir.

Alman tıp bilimcisi Johann Blumenbach (1752-1840) da kendine özgü yaklaşımla insanlar arasındaki “bilimsel” sınıflandırmalardan söz etmekteydi . Irklar arasındaki hiyerarşinin oluşmasında son derece önemli bir rolü olan Blumenbach’ın sınıflandırması şöyleydi: Kafkas, Moğol, Etyopyan, Amerikan ve Malay.

Sosyal medya araştırmacısı Danah Boyd’un deyişiyle yeni medya ortamları tarafından oluşturulan “ağ hâline gelmiş kamu” içinde yaşamaktayız (Binark, 2014).

Nefret söylemi ve nefret suçları, demokrasinin çoğullaşmasının, derinleşmesinin hatta Balibar’ın deyimiyle söyleyecek olursak “demokrasinin demokratikleşmesini” engelleyen temel bir eğilimdir.