SUÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 17

Medyada, özellikle televizyon haberlerine yansıyan ve sürekli yeniden üretilen bir suç
söylemi söz konusudur. Suç ile ilgili medyadaki temsil süreci her zaman konunun/olayın
belirli bölümlerine odaklanır: Suçun ortaya çıkışı ve sonrasındaki sürece odaklanılırken,
suça neden olan toplumsal, siyasal veya ekonomik etkenler üzerindeyse hiç durulmaz. Suç (içinde oluştuğu sosyo-ekonomik bağlamdan) yalıtılmış bir olay olarak temsil edildiğinde, suçun altında yatan nedenlere veya bağlamına ya da suçu motive eden kararlara dair hiçbir şey öğrenilmez.

Medya, kurbanları çoğunlukla “ideal” olan ve olmayan ayrımı üzerinden sunar. Yaşlı
kadınlar, küçük çocuklar gibi savunmasız, masum kişilerle merhamet ve acıma duygusu
uyandıranlar ideal grubu oluşturur

Paraya ilişkin suçlar ile ilgili haberlerde, geleneksel suçların haberleştirilmesinde olduğu gibi yaşadığı yerden görüntüler, mağdurların ve yakınlarının konuşturulması, olumsuz sözcükler ve sıfatlar ile faillerin hayatının en ince ayrıntılarına kadar araştırılıp haber metnine sokulması vb. rastlanmaz. Konuya ilişkin haberler, yetkililerinin resmi açıklamalarına dayanan iddia şeklindeki suçlamalar ve sınırlı görüntüler eşliğinde verilir.

Özellikle Türkiye ve benzeri ülkelerde önemli bir toplumsal sorun olan kadına yönelik aile içi şiddet olaylarının medyada temsili üzerine gerçekleştirilen araştırmalarda, yaygın medyada aile içi şiddetin toplumsal bir sorun olarak işlenmesi yerine mağdurların sorumlu tutulduğu gözlenmektedir.

Aile içi şiddeti kadınların hak ihlali olarak toplumsal ve siyasal boyutlarıyla sunmaktan
çok kadınları teşhir eden bireysel öyküler tercih edilmektedir. Haberlerde kişiselleştirmenin yanı sıra, dramatize etme, sansasyonelleştirme, mizahileştirme ve cinsel teşhir yoluyla aile içi şiddetin arka planda tutulması ve toplumsallığının yok edilmesi söz konusudur.

Acımasız dünya sendromu Gerbner'e aittir.

Trend’e göre, günlük yaşamlarımızı korku kültürüyle kuşatılmış hâlde yaşarız.

Şiddet temsili: Gerçeklikte var olan şiddetin medyada kurmaca metinler dolayımıyla kurgulanması ve yeniden üretilmesidir.

Medyada şiddet onu izleyen ya da ona yoğun olarak maruz kalan insanların şiddet davranışı sergilemesine ya da suç işlemesine doğrudan neden olmaz. Ancak, medya şiddetin
hayatın bir gerçeği olarak kabul edilmesine ve dünyanın şiddet dolu bir yer olduğu konusundaki düşüncelerden gelen genel bir korkuya neden olmaktadır.

Gerbner, izleyicilerin çoğunun televizyondaki şiddet sahnesini taklit etmekten daha ziyade, kendilerini şiddetin mağduru veya kurbanı olan kadınlar, ihtiyar, yoksul ve güçsüzler vb. gruplar ile özdeşleştirdiklerini tespit etmiştir. Nitekim Gerbner, medyanın insanlara her türlü şiddet ve güç karşısında korku, güvensizlik, endişe sahibi olmayı, pasifleşmeyi ve hatta boyun eğmeyi yerleştirdiğini gözlemiştir.

Gerbner’e göre medya aracılığıyla içine sürüklendiğimiz şiddet dalgası eğlendirici, heyecan verici, “mutlu (bir) şiddet”tir. Öyle ki, çatışmaları çözmekte, toplumsal düzeni korumakta ve “haddini aşanların nasıl bir sonla karşı karşıya kalacağını göstermekte de son derece yararlı ve etkili” bir yoldur. Bu ayrıca içeride polis faaliyetlerine, dışarıda ise, özellikle yeterli sayıda izleyici -yani halk- “bazı hainlerin cezalandırılması gerektiğine ikna edildiğinde,” askeri operasyonlara kitlesel destek sağlamak için de oldukça kullanışlı bir yoldur.

ADS, ABD’li iletişim bilim profesörü George Gerbner’in ortaya attığı “cultivation theory”nin [ekme teorisi] çıkarımlarından biri. Gerbner’e göre korkak insanlar kolaylıkla bağımlı hale gelebilir ve ciddi kurallarla, sert kanunlarla kontrol edilebilir.

Şiddet konusunda önde gelen teorisyenlerden biri olan René Girard, toplumların sosyal bütünlük için kötü adamlara güvendiğini öne sürer. Ona göre, insanlar hep beraber korktukları veya nefret edebildikleri ortak bir “günah keçisi” aracılığıyla birleşirler. Çağımızda Amerikan haber medyası göçmenler, siyahlar, yoksullar gibi belli grupları günah keçisi olarak seçer. Bu gruplar, filmlerde ve televizyon suç dizilerinde nüfustaki temsillerinin çok dışında olan bir biçimde kanuna uymayan kişiler olarak betimlenir

Medyada, özellikle televizyon haberlerine yansıyan ve sürekli yeniden üretilen bir suç söylemi söz konusudur. Suç ile ilgili medyadaki temsil süreci her zaman konunun/olayın belirli bölümlerine odaklanır: Suçun ortaya çıkışı ve sonrasındaki sürece odaklanılırken, suça neden olan toplumsal, siyasal veya ekonomik etkenler üzerindeyse hiç durulmaz. Suç (içinde oluştuğu sosyo-ekonomik bağlamdan) yalıtılmış bir olay olarak temsil edildiğinde, suçun altında yatan nedenlere veya bağlamına ya da suçu motive eden kararlara dair hiçbir şey öğrenilmez.

Fobik temsil, medyanın belli bir grubu (örneğin yoksullar) haberleştirirken izleyicide o grup hakkında nefret ve korku uyandıran bir dil ve semboller kullanması anlamına gelmektedir.

Paraya ve Ticarete İlişkin Suçlar; vergi kaçakçılığı, hayali ihracat, kara para aklama, naylon fatura düzenleme vb. suçları kapsamaktadır.

Sacco (1995) suç haberlerini gazetecilere aktaran ana kurumun polis olduğunu belirtir ve suç haberlerinin aslında polis haberleri olduğunu söyler. Gazetecilere servis edilen bu
haberlerin polisin olaylara bakış açısını taşıdığını ve gazetecilerin bu haberleri çoğu kez hiç sorgulama gereği duymadan aktardıklarını belirtir. Haberlerde şiddete uğrayan kadını
suçlama ve saldırganı haklılaştırmak yaygın bir eğilimdir.

Korku Kültürü adlı çalışma Furedi'ye aittir.

Gerbner’a göre televizyon, “merkezi bir hikaye anlatma sistemidir. Draması, reklamları, haberleri ve diğer programları, her eve görece tutarlı bir imgeler ve mesajlar sistemi getirir.

Kultivasyon analizi Gerbner'e aittir.