SUÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 13

Hackerlık, “bilgisayar sistemlerine yetkisiz erişim ve diğer insanların bilgisayarlarını onlardan gizlice ve onların yerine kullanmak” biçiminde tanımlanmaktadır. Hackerlık popüler medyada, siyasette ve ceza hukuku uzmanlarınca bir “bilgisayarı ele geçirme” olarak tanımlanması ve bunların faillerinin de “ele geçirme sanatçıları”, “davetsiz misafirler” ve/veya “gaspçılar” olarak adlandırılması yaygındır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Hackerların kendi ifadelerine bakıldığında motivasyonlarının şunlar olduğu görülmektedir: entelektüel merak, bilginin sınırlarını genişletme arzusu, özgürce bilgi alış verişi ve akışına yönelik bağlılık, siyasal otoriterliğe ve şirketlerin tahakkümüne direniş ve hassas sosyal verileri korumakla görevli olanların ihmalkârlık ve beceriksizliklerini teşhir ederek bilgisayar güvenliğinin iyileştirilmesi.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Neden ve gerekçeleri farklılaşsa da hem psikolojik hem de toplumsal temelli olarak hackerlığı açıklamaya çalışan yaklaşımların erkeklik (masculinity) ve gençlik gibi iki kilit kavrama özellikle vurgu yaptıkları görülüyor. Çünkü hackerlara bakıldığında cinsiyet ve yaş bakımından ayırt edici niteliklere sahip oldukları anlaşılıyor. Cinsiyet yönünden bakıldığında hackerlığın çok büyük ölçüde bir erkek faaliyeti olduğu görülüyor. Yaş yönünden bakıldığında ise hackerların ağırlıklı olarak genç ve ergen oldukları anlaşılıyor.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Bu çerçevedeki siyasal amaçlı çevrimiçi eylem veya aktiviteler genel olarak “hactivizm” başlığı altında ele alınmaktadır. Birkaç önemli hactivist biçime şunlar örnek olarak gösterilebilir:

Doğru cevap E seçeneğidir.

1990’ların ortalarından bu yana, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında çevrimiçi yasadışı ve zararlı içeriklerle ilgili hükümlerin uygulanması konusunda, uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi de dâhil olmak üzere, çeşitli adımlar atılıyor. Fakat belki de nefret söylemiyle etkin mücadele etmenin önündeki en büyük engel, her ülkenin ulusal ölçekte farklılaşan yasal, adli ve cezai düzenlemelerinin farklılaşıyor olmasıdır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yaygın kabul edilen bir yaklaşım siber suçları, “bilgisayar-destekli suçlar” (computer-assisted crimes) ile “bilgisayar-odaklı suçlar” (computer-focused crimes) biçiminde ele almaktadır örneğin. Buna göre bilgisayar-destekli suçlar ki internet öncesinde de var olan fakat siber dünyada yeni bir yaşam alanı bulan dolandırıcılık, hırsızlık, kara para aklama, cinsel taciz, nefret söylemi, pornografi gibi suçlardır. Bilgisayar-odaklı suçlar ise internetin kuruluşu veya mevcudiyeti ile birlikte ortaya çıkan ve ondan bağımsız olamayacak hackleme, virüs saldırıları ve web sitesi tahrifatı gibi suçlardır.

İlk ticari tarayıcı Netscape, 1994 yılında devreye girerken, ertesi yıl Microsoft, kendi internet tarayıcısı olan Explorer’ı piyasaya sürdü. Bu tarayıcılar kişisel bilgisayarlardan internete erişim olanağı sunmaya başladılar. 1990’ların ortalarında, sayısız ticari İnternet Hizmet Sağlayıcısı (Internet Service Providers) piyasaya girerek bilgisayarı olan herkese geleneksel telefon hatları üzerinden internete erişim olanağı sunmaya başladılar.

Siber suç, bir bilişim sisteminin güvenliğini ve/veya buna bağlı verileri ve/veya kullanıcısını hedef alan ve bilişim sistemi kullanılarak işlenen suçlardır. Siber suçu diğer suçlardan ayıran özelliği bir bilişim sistemi olmadan işlenememesidir. Bu suç türü bilgisayar ve internete özgü suçlar olarak da adlandırılabilir. Tüm suçların bilişim sistemleri kullanılarak işlenebileceği de bir gerçektir. Ancak böyle olması o eylemi siber suç yapmayacaktır. Siber suç, bir bilişim sistemine izinsiz olarak ve hukuka aykırı olacak şekilde girilmesi ve sonrasında yapılan eylemdir. Bu suçta hedef bir kişi olabileceği gibi kişinin mal varlığı veya bir sistemin kendisi de olabilir.

Dünya toplam internet bağlantısının % 95’in üzerinde bir oranını aralarında ABD, Kanada, Avrupa, Avusturalya ve Japonya’nın ülkeleri bulunduğu ülkeler teşkil etmektedirler. Kuzey Kore için internet bağlantısı ülkenin siyasi durumu da hesaba katılarak % 0 olarak bilinmektedir.

Veri Kaynakları Hırsızlığı
Hackerlar hacklenmiş sistemlerden elde ettikleri kaynakları kendi özel amaçları için kullanabilirler. Örneğin İsveçli bir hacker yasadışı olarak erişim sağladığı bir Amerikan üniversitesinin sisteminden müzik arşivini ele geçirerek bunları korsan müzik piyasasına (en yaygın müzik formatı mp3 hâline dönüştürerek) sürmüştür.

Sık görülen bir başka durum ise sistemde yer alan verilerin seçmeci bir tutumla değişikliğe uğratılmasıdır. Hackerlar bunu yaparken arkada bıraktıkları izlerin üstünü örtmeye çalışabilir veya sistem yöneticilerden gizlenebilirler. Sistemde değişiklik yapma veya içeriğini silme gibi eylemler “şaka”, “protesto” veya hackerın “kendi beceri ve potansiyeline dair gösteriş yapma” gibi gerekçelerin yanı sıra, hackerların kendileri, arkadaşları veya aile üyelerinden birine avantaj sağlamak gibi nedenlerle de yapılabilir. Birçok “hacker öğrenci”nin okul sistemlerine kendilerinin veya arkadaşlarının notlarını yükseltmek için girdikleri sıklıkla tespit edilen vakalardandır.

Sızma, kuruluşların gerçek sitelerine yönelik bir saldırı değildir. Burada hacker “aldatıcı” (argo anlamıyla “kafesleyici”) veya “sahte” bir web sitesi kurarak şüphe uyandırmadan internet kullanıcısını buraya yönlendirir. Bu tür hackerlık gerçek-yasal web sitesinin sahipliğini çok zor durumlarda bırakabilmektedir. Örneğin bu sahte siteye saldırgan ve küfürlü ifadeler, pornografik malzemeler, ticari veya siyasi bakımdan tatsız suçlamalar yönelten içerikler yüklenerek hedef site veya kuruluş itibarsızlaştırılabilir. Sızma hackerlık biçimi dolandırıcılık için de kullanılmaktadır. Bu tür vakalarda sahte web sitesi birebir olarak yasal sitenin taklididir ve internet kullanıcıları bunun sahte olduğunun farkında değildir. Kullanıcı her zamanki gibi gerçek sitede yaptığı üzere örneğin kullanıcı adını ve şifresini girerek işlemlerini yapmaya devam eder. Bu arada olan şey ise korsan tarafından kullanıcının bilgilerinin ele geçirilip dolandırılmasından ibarettir; yoğun olarak elektronik bankacılık ve e-ticarette rastlanılan bir hackerlık türüdür.

Sanal oturma eylemi, muhaliflerin dünyanın hemen her yerinde yaptıkları geleneksel bir protesto biçiminin siber dünyadaki eşdeğeri olarak görülebilir. Bu tür eylemlerin sanal eşdeğerini temsil eden sanal oturma eylemi ise bir web sitesine koordineli ve aynı anda baş edilemeyecek sayıda erişim talebinde bulunularak gerçekleştirilmektedir. Binlerce eylemcinin hedef siteye sel gibi yönelen erişim talebi, ilgili sitenin sunucularını aşırı yükleyerek erişilemez ve kullanılamaz hâle getirmektedir.

Nefret söylemiyle etkin mücadele etmenin önündeki en büyük engel, her ülkenin ulusal ölçekte farklılaşan yasal, adli ve cezai düzenlemelerinin farklılaşıyor olmasıdır. İnternetin ulus ötesi bir özelliğe sahip oluşu göz önünde bulundurulduğunda, aşırı gruplar ulusal ölçekteki kısıtlamaları, bu kısıtlamaların geçerli olmadığı diğer bölgelerdeki sunucular aracılığıyla aşabilmektedirler.

Başka hiçbir siber suç internette çocukların cinsellik içeren görüntülerinin dolaşımı kadar kaygı verici değildir. Bu tür görüntülerin toplumun ezici çoğunluğu nezdinde tiksinti yarattığı bilinmektedir. Bunun ötesinde ciddiye alınması gereken korkulara da neden olmaktadır: çocukların bu tür görüntülerin üretimi için zorlanarak sömürülmesi, eziyete maruz bırakılmaları, istismar edilmeleri ve cinsel haz için insanların bu tür içeriklere yönelmeye teşvik edilmesi gibi korkular bunların başlıcalarıdır. Çocuk pornografisi sorunu, son yıllarda yüksek profilli bazı popüler-kamusal figürlerin (çok bilinen bazı sanatçı, yazar, siyasetçi vb. insanların) işin içine dâhil olmasıyla daha çok tartışılmaya başladı. Söz konusu materyallerin önemli bir kısmı doğrudan kamusal görünürlükten uzak, yasadışı ve gizli olması nedeniyle çevrimiçi çocuk pornografisini kesin olarak saptayabilmek ve
sınırlarını ölçmek bir hayli zordur.

İnternetin ve iletişim teknolojilerinin gelişmesinin sonucu olarak insanlar, yeni bireysel ve kolektif güvenlik, sosyal düzen ve istikrar, ekonomik refah ve siyasi özgürlük gibi konu ve alanlarda bir dizi yeni zorlukla karşı karşıya kalacak gibi görünmektedirler.

Korsanlık, telif hakkı ihlalleri, siber dolandırıcılık, sahte veya çalıntı mal satışı, çevrimiçi kumar veya bahis oyunları, nefret söylemi, çocuk istismarı ve pornografisi gibi internet ortamında sıklıkla karşılaşılan konulardır.

Siber suç, bir bilişim sisteminin güvenliğini ve/veya buna bağlı verileri ve/veya kullanıcısını hedef alan ve bilişim sistemi kullanılarak işlenen suçlardır.

Siber suçu diğer suçlardan ayıran özelliği bir bilişim sistemi olmadan işlenememesidir.

Siber suç, bir bilişim sisteminin güvenliğini ve/veya buna bağlı verileri ve/veya kullanıcısını hedef alan ve bilişim sistemi kullanılarak işlenen suçlardır. Siber suçu diğer suçlardan ayıran özelliği bir bilişim sistemi olmadan işlenememesidir. Bu suç türü bilgisayar ve internete özgü suçlar olarak da adlandırılabilir.