SUÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 11

Bilgisayar destekli suçlar: internet öncesinde de var olan fakat siber dünyada yeni bir yaşam alanı bulan dolandırıcılık, hırsızlık, kara para aklama, cinsel taciz, nefret söylemi, pornografi gibi suçlardır. Bilgisayar odaklı suçlar: internetin mevcudiyeti ile birlikte ortaya çıkan ve ondan bağımsız olamayacak hackleme, virüs saldırıları ve web sitesi tahrifatı gibi suçlardır.

Siber ihlal-tecavüz: Hackleme, virus yollama vb. araçlarla insanların sınırlarını ihlal ederek onların mülkiyetlerine tecavüz etmek ve/veya zarar vermek.

Siber aldatma ve hırsızlık: para çalma, kredi kartı dolandırıcılığı, “korsanlık” yoluyla fikrî mülkiyet hakkı ihlalleri.

Siber-pornografi: mahremiyetin ve genel ahlakla ilgili yasaların ihlali.

Siber-şiddet: Bireylerin korunmasına yönelik yasaları ihlal ederek insanlara psikolojik zarar vermek veya onları, nefret söylemi kullanarak başkalarınca fiziksel yönden zarar vermek üzere hedef hâline getirmek (McQuade, 2009).

Hizmet Reddi “Hizmet Reddi” temelde bir bilgisayar kullanıcısının veya sahibinin kendi sistemi içinde yer alan hizmetlere erişimini ve onların kullanımını engelleyen bir siber saldırı biçimidir. Bu tür bir saldırı hedef sisteme doğrudan erişim olmaksızın da gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin, siteye yoğun bir enformasyon veya talep akışıyla hedef sistem normal işlevlerini yerine getiremeyecek ölçüde aşırı yüklenir ve hizmet veremez hâle getirilir. Bu saldırı türü giderek artan bir korsanlık faaliyeti hâline gelmekte ve son derece büyük maddi zararlara yol açabilmektedir. Örneğin 2001’de korsanlık lakabı “Mafiaboy” olan 15 yaşındaki Kanadalı bir çocuk bu tür bir saldırıyı etkili bir biçimde yöneterek önde gelen e-ticaret platformlarından Amazon.com ve eBay.com’u, küresel bir haber ajansı CNN’i erişilemez hâle getirmiştir. Yargılandığı davanın duruşmasında 1,7 milyar dolarlık maddi zarara yol açtığı iddia edilmiştir (http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/1541252.stm.).

DefCon, 1993 yılından bu yana ABD'nin Nevada Las Vegas kentinde her yıl düzenlenen dünyanın en büyük yıllık hacker konferansının adıdır.

"Sanal oturma eylemi ve ablukaya alma" tekniği kullanılarak gerçekleştirilen en ünlü eylemlerden birisi 1998 yılında Elektronik Kargaşa Tiyatrosu (Electronic Disturbance Theatre) adlı bir hacker grubu tarafından Meksika hükümetinin sitelerine karşı gerçekleştirilmiştir. Polis ve asker aracılığıyla zor ve şiddet uygulanan Zapatista gerillalarına ve Zapatista toprak hakkı savunucularına destekte bulunmak için bu tür bir eylem yapılmış ve bunun sonucunda hükümet işlemez hâle getirilen bilgisayar altyapısı nedeniyle baskılara son vermek zorunda kalmış ve Zapatista hareketi de dünya çapında bilinir hâle gelmiştir. Benzeri bir başka eylem ise “Strano Network” adlı nükleer karşıtı bir grup tarafından Fransız hükümetinin web sitelerine karşı 1995 yılında gerçekleştirilmiştir. DDoS saldırısı olarak da adlandırılan ve bilinen bu eylem türü çok sık müracaat edilen ve rastlanılan bir siber saldırı türüdür.

İlk ticari tarayıcı Netscape, 1994 yılında devreye girerken, ertesi yıl Microsoft, kendi internet tarayıcısı olan Explorer’ı piyasaya sürdü. Bu tarayıcılar kişisel bilgisayarlardan internete erişim olanağı sunmaya başladılar.Doğru cevap D'dir.

Bilgisayar destekli suçlar: internet öncesinde de var olan fakat siber dünyada yeni bir yaşam alanı bulan dolandırıcılık, hırsızlık, kara para aklama, cinsel taciz, nefret söylemi, pornografi gibi suçlardır. Yani, bilgisayar destekli suçlarda, internet sadece koşullu bir gereklilikten ibarettir; başka bir deyişle internet olmaksızın diğer araçlar da kullanılarak yukarıda sayılan suçları gerçekleştirmek mümkün olabilir. Doğru cevap A'dır.

Bilgisayar odaklı suçlar, internetin mevcudiyeti ile birlikte ortaya çıkan ve ondan bağımsız olamayacak hackleme, virüs saldırıları ve web sitesi tahrifatı gibi suçlardır. Doğru cevap E'dir.

Siber suçları daha somut göstergeler etrafında bir başka sınıflandırmaya tabi tutmak da yararlı olabilir:

Siber ihlal-tecavüz: Hackleme, virus yollama vb. araçlarla insanların sınırlarını ihlal ederek onların mülkiyetlerine tecavüz etmek ve/veya zarar vermek.

Siber aldatma ve hırsızlık: para çalma, kredi kartı dolandırıcılığı, “korsanlık” yoluyla fikrî mülkiyet hakkı ihlalleri.

Siber-pornografi: mahremiyetin ve genel ahlakla ilgili yasaların ihlali.

Siber-şiddet: Bireylerin korunmasına yönelik yasaları ihlal ederek insanlara psi- kolojik zarar vermek veya onları, nefret söylemi kullanarak başkalarınca fiziksel yönden zarar vermek üzere hedef hâline getirmek.

Doğru cevap B'dir.

Kriminoloji disiplini, tarihi boyunca hukuku ihlal eden davranışların arkasında yatan nedenleri ortaya çıkarmak için bir dizi girişimde bulunmuştur. Bu girişimler sonucu ortaya konulan suç teorileri, insanları toplumun kuralları ve yasaklarını çiğneyerek onları suça iten veya suça eğilimli kılan faktörleri açıklamaya çalışmıştır. Doğru cevap C'dir.

Özel veya Gizli Bilgi Hırsızlığı: Hackerlar, bilgisayarlara yetkisiz erişim aracılığıyla yazılım, ticari sırlar, bir kuruluşun çalışanları ve müşterileri hakkında kişisel bilgiler ve kredi kartı detayları da dâhil olmak üzere, erişim anında veya sonrasında dolandırıcılık yapabilmek için sızabilirler. Doğru cevap B'dir.

Web sitesi merkezli ikinci tür hackerlık faaliyet biçimi ise “sızma”dır. Sızma, kuruluşların gerçek sitelerine yönelik bir saldırı değildir. Burada hacker “aldatıcı” (argo anlamıyla “kafesleyici”) veya “sahte” bir web sitesi kurarak şüphe uyandırmadan internet kullanıcısını buraya yönlendirir. Bu tür hackerlık gerçek-yasal web sitesinin sahipliğini çok zor durumlarda bırakabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Hackerların kendi ifadelerine bakıldığında motivasyonlarının şunlar olduğu görülmektedir: entelektüel merak, bilginin sınırlarını genişletme arzusu, özgürce bilgi alış verişi ve akışına yönelik bağlılık, siyasal otoriterliğe ve şirketlerin tahakkümüne direniş ve hassas sosyal verileri korumakla görevli olanların ihmalkârlık ve beceriksizliklerini teşhir ederek bilgisayar güvenliğinin iyileştirilmesi. Doğru cevap E'dir.

Bu yükselen aktivizme yönelik bakış açısı ne olursa olsun, yine de bunun bazı temel özellikleri tespit edilebilir. Çevrimiçi siyasal aktivizmin aldığı biçimler eski toplumsal hareketlere kıyasla şiddet içermeyen sivil itaatsizlik ve protesto biçimlerine sahiptir. Bu aktivizm biçimlerinin bir kısmının geliştirilmesi ve devreye sokulmasında açık siyasi amaçları ve hedefleri olan hackerların önemli bir payı bulunmaktadır. Bu çerçevedeki siyasal amaçlı çevrimiçi eylem veya akti- viteler genel olarak “hactivizm” başlığı altında ele alınmaktadır. Birkaç önemli hactivist biçim: 

Sanal Oturma Eylemi ve Ablukaya Alma

E-posta Bombardımanı

Web Sitesi Tahrifatı

Virüsler ve Solucanlar'dır. Doğru cevap E'dir.

İnternetin kökenleri ve gelişimi 1960’larda ABD ordusu tarafından desteklenen bir ağa, ARPANET’e değin izlenebilmektedir.

İlk ticari tarayıcı Netscape, 1994 yılında devreye girerken, ertesi yıl Microsoft, kendi internet tarayıcısı olan Explorer’ı piyasaya sürdü.

Bilgisayar-odaklı suçlar ise internetin kuruluşu veya mevcudiyeti ile birlikte ortaya çıkan ve ondan bağımsız olamayacak hackleme, virüs saldırıları ve web sitesi tahrifatı gibi suçlardır.

Kötü amaçlı yazılım, genellikle internet veya e-posta yoluyla dolaşıma giren veya bulaşan ya da bilgisayarlara ve bilgisayar programlarına ve verilere zarar vererek onları kullanım dışı bırakan veya değişen derecelerde bunların bozulmasına neden olan bilgisayar kodları ve programlarını ifade eder.

Truva Atı, kullanıcılar tarafından bilgisayarlarına yüklenen veya indirilen, iyi huylu ya da yararlı bir işlevi yerine getiriyormuş gibi görünen fakat aslında gizli ve yıkıcı niteliklere sahip bir yazılımdır.

Sanal Oturma Eylemi ve Ablukaya Alma:  Bir web sitesine koordineli ve aynı anda baş edilemeyecek sayıda erişim talebinde bulunularak gerçekleştirilmektedir. Binlerce eylemcinin hedef siteye sel gibi yönelen erişim talebi, ilgili sitenin sunucularını aşırı yükleyerek erişilemez ve kullanılamaz hâle getirmektedir.