SUÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 16

Toplumsallaşma, bireyin toplumdaki norm ve değerleri içselleştirmesi ve toplumsal rollerin gereklerini yerine getirmesini öğrenmek suretiyle toplumun bir üyesi ve parçası olmasıdır.

Toplumsal yaşamı düzenlediği varsayılan norm ve kuralların öngördüğü sınırların ihlal edilmesi­ne, sosyolojide 'sapma' denir.

Suç bir toplumda yürürlükte olan ceza yasalarının ihlâl edilmesidir. Bu açıdan suç kavramı daha ziyade hukuksal niteliklidir. İhlâl kasıtlı, bilinçli olabileceği gibi savunma amaçlı (meşru müdafa) veya mazeret gereğince de olabilir. Sos­yolojik olarak suç, kişisel alanı aşıp kamusal alana giren ve yasak olan kural ya da ya­saları çiğneyen, buna bağlı olarak meşru cezaların ya da yaptırımların uygulandığı ve kamusal bir otoritenin müdahalesini gerektiren fiillerdir. Kısacası suç, ceza yasalarına konu olan normların ihlal edilmesidir.

Suç istatistiklerine girmeyen ama suç teşkil eden eylemler vardır ve bu tür suçlar gizli suçlar, karanlık rakamlar şeklinde tanımlan­maktadır. Bu türden en yaygın suçlara örnek olarak aile içi şiddet, ensest, etnik veya dini azınlıkları hedef alan suçlar, cezalandırmadan kaçabilen bazı kurumların işlediği örgütlü suçlar, beyaz yakalı üst sınıfların gözden kaçırabildikleri vergi, kaçakçılık suçları ile doğal çevreye karşı işlenen suçlar verilebilir.

Sosyolojik olarak suç çeşitli biçimlerde sınıflandırılmaktadır. Örgütlü-organize suç­lar (mafya gibi yasa dışı gruplar tarafından işlenen suçlar veya terör suçu) kurbansız/ mağduru olmayan suçlar (uyuşturucu kullanma, kumar oynama vb başkalarına doğru­dan zarar vermeyen suçlar) kişiye karşı işlenen suçlar, beyaz yakalı suçlar, nefret suçla­rı (ırkçı, cinsiyetçi, dinsel vb ön yargılardan hareketle genellikle azınlık gruplarına karşı işlenen suçlar), mala-mülke karşı işlenen suçlar, ulus aşırı suçlar (insan-köle ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı), savaş suçları.

Sosyolojik olarak suç çeşitli biçimlerde sınıflandırılmaktadır. Örgütlü-organize suç­lar (mafya gibi yasa dışı gruplar tarafından işlenen suçlar veya terör suçu) kurbansız/ mağduru olmayan suçlar (uyuşturucu kullanma, kumar oynama vb başkalarına doğru­dan zarar vermeyen suçlar) kişiye karşı işlenen suçlar, beyaz yakalı suçlar, nefret suçla­rı (ırkçı, cinsiyetçi, dinsel vb ön yargılardan hareketle genellikle azınlık gruplarına karşı işlenen suçlar), mala-mülke karşı işlenen suçlar, ulus aşırı suçlar (insan-köle ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı), savaş suçları.

Sosyolojik olarak suç çeşitli biçimlerde sınıflandırılmaktadır. Örgütlü-organize suç­lar (mafya gibi yasa dışı gruplar tarafından işlenen suçlar veya terör suçu) kurbansız/ mağduru olmayan suçlar (uyuşturucu kullanma, kumar oynama vb başkalarına doğru­dan zarar vermeyen suçlar) kişiye karşı işlenen suçlar, beyaz yakalı suçlar, nefret suçla­rı (ırkçı, cinsiyetçi, dinsel vb ön yargılardan hareketle genellikle azınlık gruplarına karşı işlenen suçlar), mala-mülke karşı işlenen suçlar, ulus aşırı suçlar (insan-köle ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı), savaş suçları.

Türk ceza yasası suçu dört ana kategoride sınıflandırmaktadır. İnsanlığa karşı suçlar, kişilere karşı suçlar, topluma karşı suçlar ve millet ve devlete karşı suçlar.

Bazı araştırmacılar modern kriminolojinin doğuşunu Cesare Lombroso’nun (1835-1909) Suçlu İnsan isimli öncü çalışmasının yayınlandığı yıla (1876) işaret etmektedir (Demirbaş, 2005; Lilly, Cullen ve Ball, 2002).

Bazı araştırmacılar modern kriminolojinin doğuşunu Cesare Lombroso’nun (1835-1909) Suçlu İnsan isimli öncü çalışmasının yayınlandığı yıla (1876) işaret etmektedir (Demirbaş, 2005; Lilly, Cullen ve Ball, 2002).

Toplumsallaşma: Bireyin toplumdaki norm ve değerleri içselleştirmesi ve toplumsal rollerin gereklerini yerine getirmesini öğrenmek suretiyle toplumun bir üyesi ve parçası olmasıdır. Bu süreçte aile, eğitim, din gibi toplumsal kurumların yanı sıra arkadaş grupları ve kitle iletişim araçlarının önemli rol oynarlar. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Sapma, suç ve suçluluk kavramları toplumsal yaşamı düzenlediği varsayılan norm ve kuralların öngördüğü sınırların ihlâline işaret eder. Söz konusu sınırların ihlal edilmesine, sosyolojide sapma denir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Suç, ceza yasalarına konu olan normların ihlal edilmesidir. Her suç bir sapmadır ama her sapma suç olmak zorunda değildir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Irkçı, cinsiyetçi, dinsel vb ön yargılardan hareketle genellikle azınlık gruplarına karşı işlenen suçlar, nefret suçları olarak değerlendirilir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Kriminoloji (Suç Bilimi): Suçun nedenlerini, suça etki eden faktörleri ve suçun meydana geldiği toplumsal koşulları nesnel ve akılcı yöntemlerle inceleyen bilim dalıdır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Lombroso suçluları dört kategoriye ayırır. İlki, suçlu doğanlar dediği ve yukarıda tasvir edilen fiziksel özellikleri ile kolayca ayırd edilebilen kimselerdir. İkinci grup suçlular, akıl hastası (deli) suçlular olup aptal, geri zekâlı, paranoyak ve alkolikleri kapsamaktadır. Rastgele suçlular veya suçlu nitelikleri taşıyanlar üçüncü grup olup bunlar fırsatlara cevap olarak suç işleyenlerdir. Son olarak, motivasyonunu aşk, gurur, onur, öfke gibi duygulardan alan tutku suçluları. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Freud’a göre, çocuğun yetiştirilmesinde vicdanın gelişimi temel önemdedir. Ahlâk anlayışının suçluluk hissi ile yakından ilgili olduğunu savunan Freud’a göre ileri derecede bilinçdışı suçluluk hissine sahip insanlar en titiz vicdana sahip olduklarından böylelerinin suça bulaşma ihtimali en düşük düzeydedir. Suçluluk [guilt] suç işlemekten değil, ebeveynlerin çocukların itaatsizliklerine verdikleri tepkiler sonucu çocukluk döneminde yerleşmiş derin duygulardan kaynaklanmaktadır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Klasik kuram akılcı, seküler, insancıl, nesnel ve bilimsel bir suç ve ceza sisteminin oluşturulmasını vurgulamaktadır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yapısal-İşlevselcilik toplumun uyumlu ve dengeli yapısının sürdürülmesi ile ilgilenmektedir. Bu yaklaşımın vurguladığı kavramlar sosyal yapı, düzen, uyum, sosyal bütünleşme, dayanışma ve sosyal dengedir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Toplumsal kontrol kuramı, insan doğasına ilişkin olumsuz bir kabulden hareket etmektedir. İnsanın temel ihtiyaç ve arzularının doğal bir sınırı yoktur ve insan kendi çıkarını düşünerek hareket eden bir doğaya sahiptir. Bu nedenle toplumun iyiliği için insan davranışlarının düzenlenmesi ve kontrol edilmesi zorunludur. Doğru yanıt E şıkkıdır.