STRATEJİK YÖNETİM II

Durum: 

İşletmeler çeşitli sosyal paydaşlara karşı geniş bir sorumluluk taşırlar.

Sonuçlar:

1. Sosyal beklentilere cevap vermek, işletmenin uzun dönemli menfaatleri içindedir.

2. Toplum tarafından sağlanan kaynakların kullanılmasında bu bakış açısı işletmeye meşruiyet sağlar.

3. İşletmenin kamuoyundaki imajı, "sosyal gerekliliklere duyarlı" olarak geliştirilmek zorundadır, bu sağlanmış olur.

4. Toplumun zarar görebileceği durumları engellemede gönüllü sorumluluk alarak işletme, faaliyet gösterirken kanunlarla gelebilecek bazı kısıtlamalardan da kaçınmış olur, bu durumdan topluma pozitif sonuçlar çıkar.

5. Toplum işletmeden, ürün ve kâr elde etmesinden çok, önemli sosyal programları desteklemesini bekler. Yani kamuoyu bir grup insan olarak değerlendirildiğinde, böylesi bir hareket biçimi ve hareketinde böylesi gerekçesi vardır.

6. İşletmeler, hükûmet, belli gruplar, sendika, kamu kurumları gibi çok sayıda hissedara sahip olmaları nedeniyle sadece hissedarlarını tatmin etmek
için faaliyet gösteremez. Bu gerçeğe rağmen hissedarlarla ilgili ısrar, işletmeye duyulan güveni ciddi bir biçimde sarsar.

7. İşletmeler pek çok sosyal sorunu çözecek kaynaklara sahip tek kurumlardır. Bu nedenle herhangi bir sosyal programa işletme tarafından verilen ret cevabıyla birlikte getirilen açıklama, gerçeği yansıtmaz, işletme de bu durumun sonuçlarını görür.

8. Sosyal programların içinde yer almak, kârlı yeni fırsatlar yaratabilir.

Durum:

İşletmelerin tek sorumluluğu kâr elde etmek ve hissedarlarının gelirlerini artırmaktır.

Sonuçlar:

1. Sosyal sorumluluklar üzerine odaklanmak, temel kâr amacı olan kâr maksimizasyonundan uzaklaştırır.

2. İşletmeler sosyal programları yönetme yeteneğinden yoksundurlar, bu nedenle böylesi uygulamalarda yer almamalıdırlar.

3. Sosyal programlar işletmeler için maliyetlidir ve rekabet yeteneğini olumsuz yönde etkiler.

4. Özel işletmeler topluma karşı sorumlu değildir ve sosyal programlarda yer almamalıdır.

5. İşletmelerin hâlihazırda toplumda gereğinden fazla güç kullanmaları nedeniyle sosyal programlarda yer almaları engellenmelidir.

6. İşletmelerin kâr amaçları ile sosyal programların kamuya dair amaçları dolayısıyla çıkarlar arasında fikir ayrılığı vardır.

Bugün toplumun her kesimi, işletmelerden sosyal sorumluluk örnekleri görmek istemektedir ancak bu faaliyetlerin sınırları vardır. Temel sınırlar; yasalara uygunluk, maliyet, etkinlik, faaliyet alanı ve karmaşıklıktır. Bu sınırlılıkların bir sonucu olarak işletmelerin sosyal sorumluluğa yönelik faaliyetlerinin çeşidi ve sa- yısı, kamuoyunun beklentilerinin altında olabilmektedir.

İşletmenin faaliyet gösterdiği bölgedeki kamuoyu ya da topluma olan sorumluluk: Ekonomik dengeyi sağlamayı, kamuoyu güvenliğini sürdürmeyi, çevreyi korumayı ve işletmenin hayırseverliği doğrultusunda toplumun kültürel ve sosyal kaynaklarının gelişmesine yardım etmeyi içerir.

Stratejik karar alma süreci 1) sorunları tanımlama, 2) çözüm geliştirme ve 3) karar alma ve uygulama olmak üzere üç aşamadan meydana gelir.

Etkileşimli Strateji

Eğer bir işletme çevredeki değişimlerin bir parçası olabiliyor ve kamuoyunun bek- lentileriyle kendi amaçlarını uyumlaştırabiliyorsa bir etkileşimli stratejiye sahip olduğu söylenebilir. Bu etkileşimli strateji, kamuoyunun beklentileriyle işletme performansı arasındaki ayrılıkları ortadan kaldırarak, işletme ile kamuoyu arasın- daki uyumlu ilişkileri destekler.

Etik stratejisi oluşturma; politika aşaması, öğrenme aşaması ve organizasyonel kararlılık olmak üzere üç aşamadan oluşur.

Teknolojik segment, teknolojik gelişmeler ve toplum için taşıdığı potansiyel tehlikelerle ilgilidir. Yeni ürünler, süreçler ya da ham maddeler (Herhangi negatif sosyal etkilere sahip olan), bilimsel faaliyetlerin genel düzeyi, temel bilimlerdeki gelişmeler, bu alanın önemli konularıdır.

Stratejik yönetim açısından, bir işletmenin etik politikasının başarısı için etik politikası şu noktaları içermelidir:

Hareket planları sınırlandırılmış amaçlara odaklanmalıdır. Hiçbir işletme, her etik konusu alanı için bir hareket planı oluşturamaz. Başarı, işletmenin çabalarını belli seçilmiş alanlara yönlendirmeyle gerçekleştirebilir.

Etik konularla ilgili hareket planları, işletmenin mevcut ve gelecekteki eko- nomik faaliyetleriyle ilgili stratejik alanlar üzerine odaklanmalıdır.

Etik konularla ilgili hareket planları, faaliyet gösterilen ülkelere ya da böl- gelere değil öncelikle merkeze yönelik olmalıdır.

İşletme liderleriyle ve ziyade birer birey olarak tüm çalışanların hareketleri üzerinde durulmalıdır.

Bir yönetim disiplini olarak gelişmekte olan işletme etiği, ortaya çıkışını ve gelişi- mini 1960’lardaki sosyal sorumluluk hareketine borçludur.

Herhangi bir sosyal faaliyetin yasalara uygunluğu ile ilgili kararlar genellikle işletmenin üst yönetimi tarafından alınır.

“Güvenli ürünlerin yaratılması ve paketlenmesi, müşterinin ürünün kullanılması ve düzeni konusunda bilgilendirilmesini, reklam faaliyetlerinde gerçekçi olunmasını ve müşteri şikâyetleri ile ilgili prosedürler geliştirilmesini” içeren sosyal sorumluluk alanı "tüketicilere olan sorumluluk"tur.

Atık yönetimi, doğal yaşamı koruma sorumluluklarından biridir.

Politik segmenti meydana getiren unsur politik karar süreçleridir.

İşletmelerin çeşitli sosyal paydaşlara karşı geniş bir sorumluluk taşımaları düşüncesi, "Sosyal programların içinde yer almak, kârlı yeni fırsatlar yaratabilir" sonucunu doğurur.

Stratejik karar alma sürecinin ilk aşaması sorunların tanımlanmasıdır.

Azınlık temsilcilerini, kadınları, müşterileri, çevrecileri, sendika liderleri gibi grupları içinde barındırması gereken yönetim yapısı yönetim kuruludur.

İşletmenin yeni etik politikasının kurumsallaştırılması organizasyonel kararlılık aşamasında gerçekleştirilmektedir.

İşletmenin, meydana gelen önemli değişimden sonra direnç gösterdiği ve ancak güçlü bir baskı söz konusu olduğunda faaliyetlerini değiştirdiği strateji tipi tepkisel stratejidir.

Tüketicilere olan sorumluluk, doğal yaşamı koruma sorumluluğu, çalışanların refahına yönelik sorumluluk ve medyaya olan sorumluluk, işletmelerin sosyal sorumluluk alanları içindeki yükümlülükleridir. Sermayenin arttırılmasına yönelik sorumluluk bunlara dahil değildir.