STRATEJİK YÖNETİM II

İşletmeler pazarlama yaklaşımlarını küresel ölçekte standardize etmenin sayesinde maliyet tasarrufları sağlayabilmektedirler. Örneğin; PepsiCo’nun, aynı filmi her bir ulusal pazarlarda TV reklamları için kullanarak pazarlama maliyetlerinde yaklaşık yılda 10 milyon dolar tasarruf sağladığı tahmin edilmektedir.

Küresel stratejiler izleyen şirketler yalnızca rekabetçi üstünlüklerin avantajlarına değil, aynı zamanda karşılaştırmalı üstünlüklerin avantajlarına da sahip olurlar.Rekabetçi avantajlar, bir işletmenin hangi faaliyetlerde, teknolojilerde yoğunlaşması gerektiği kararını etkileyen işletmeye özgü avantajlarken karşılaştırmalı üstünlükler kaynak ve pazarın nerede olması gerektiği kararını etkileyen lokasyon spesifik avantajlardır. Bu avantajlardan dolayı küresel kaynakların etkin kullanımı bir işletmenin pazar performansını (örneğin pazar payı, satış büyümesi, kârlılık) arttırmaktadır.

Sektörler uluslararsası ticarete açık olma ve doğrudan yabacı yatırımlara konu olma yönleriyle uluslararasılaşırlar. Bu iki yönü esas alındığında, sektörleri uluslararasılaşma derecelerine göre dört ana sınıfa ayırmak olanaklı görünmektedir.

Her geçen yıl daha çok sayıda sektör hem uluslararası ticarete açılmakta hem de doğrudan yabancı yatırımlara konu olmaktadır. Ancak bazı sektörler yerel özellikleri ağır basmaya devam ettiği için küreselleşme sürecinin dışında kalmakta veya küreselleşmenin yavaş işlediği bir durum arz etmektedir. Örneğin, basın ve hukuk danışmanlığı küreselleşmeye hâlâ dirençli sektörler olarak görülebilir.

Birden fazla ülkede faaliyet gösteren şirketlerin izledikleri uluslararası stratejiler ile ülkeler arası entegre bir yaklaşım gerektiren küresel stratejiler arasında temel bir fark vardır: Çokuluslu uluslararası stratejiler her ülke veya bölgedeki rekabeti kendi içinde değerlendirip her bölge veya ülke için farklı bir rekabet yaklaşımı geliştirmeyi gerektirirken küresel stratejiler ülke veya bölgenin ötesine geçen entegre ve tek bir rekabet yaklaşımını izlemeyi gerektirmektedir.

Küresel işletmelerin öne çıkan ortak özellikleri şöyle sıralanabilir: • Dünyayı büyük bir pazar olarak kabul ederler, • Çok sayıda ülkede iş yapan değil, ulusal sınırları tamamen görmezlikten gelen işletmelerdir, • Düşük maliyet ve yüksek kaliteli ürünler için en uygun küresel kaynaklardan yararlanırlar, • Bütün dünyayı temel alarak operasyonlarını planlar, koordine eder ve gerçekleştirirler, • Sermayelerinin ulusal kimliği önemini yitirmiştir, • Ulusal ve bölgesel sınırların engel teşkil etmemesi için kaynaklarını ve yeteneklerini sürekli olarak kontrol eder ve yeniden organize ederler, • Mutlak olarak büyük ölçekli değildirler; esneklik üstünlüğünden yararlanmak için küçülmeyi tercih edebilirler.

İçsel organizasyonel faktörlerden biri olan Pazar Yönelimlilik; örgütsel kapsamda pazar istihbaratını üretme, paylaşma ve cevap verme anlamına gelmektedir.

Küresel Strateji Gelifltirmek için Değerlendirilmesi Gereken Dışsal Sektörel Küreselleşme Sürükleyicileri şunlardır: • Pazar faktörleri • Maliyet faktörleri • Rekabet faktörleri • Teknoloji faktörleri • Çevresel faktörler

Yukarıda belirtildiği üzere küresel stratejilerden söz edebilmek için küresel standardizasyon ön koşuldur. Küresel standardizasyonun üzerine oturduğu üç temel varsayım bulunmaktadır. (i) Tüketici ihtiyaç ve isteklerinde homojenleşme, (ii) Ürünlerde yüksek kalite ve düşük fiyat lehine küresel ölçekte tercih edilme eğilimi ve (iii) Üretim ve pazarlamada ölçek ekonomilerinin sağlayacağı büyük verimlilik kazanımları anlamına

Küresel Strateji Geliştirmek için Değerlendirilmesi Gereken Strateji Boyutları: • Küresel pazar katılımcılığı • Ürün standardizasyonu • Tek tip pazarlama yaklaşımı • Entegre rekabetçi hareketler • Katma-değerli aktivitelerin koordinasyonu • Katma-değerli aktivitelerin yoğunlaşması

Doğru cevap A şıkkıdır. Çok uluslu şirket, çeşitli uluslararası pazarlarda iş yapan ve iş yaptığı her bir ulusun koşullarına göre farklı uluslararası stratejiler izleyen işletmedir.

Doğru cevap B şıkkıdır. Küresel şirket, ulusal farklılıkların ötesinde, pazarları homojen kabul eden ve bütün pazarlar için bir rekabet stratejisi izleyen işletmedir.

Doğru cevap C şıkkıdır. Küresel strateji, ülkeler arasındaki benzerliklerin yüksek ve dolayısıyla küresel ölçekte standardizasyona gitmeye izin veren bir stratejidir.

Doğru cevap D şıkkıdır. Çok uluslu strateji, ülkeler arasındaki farklılıkların yüksek ve dolayısıyla faaliyet gösterdiği ülkenin koşullarına adaptasyonu gerektıren bir stratejidir.

Doğru cevap E şıkkıdır. Ticarileşen sektörler, doğrudan yabancı yatırımlara konu olmayan, ancak uluslararası ticarete yüksek düzeyde konu olan sektördür?

Doğru cevap A şıkkıdır. Çok uluslu sektörler, doğrudan yabancı yatırımlara konu olan, ancak uluslararası ticarete pek konu olmayan sektördür?

Doğru cevap B şıkkıdır. Küresel sektörler, hem doğrudan yabancı yatırımlara hem de uluslararası ticarete konu olan sektördür.

Doğru cevap C şıkkıdır. Savunma donanımı, ticari uçaklar ve bilgisayar kutuları ticarileşen sektörlere örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap D şıkkıdır. Otomotiv, elektronik ürünler ve petrol küresel sektörlere örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap E şıkkıdır. Yatırım bankacılığı, fast-food ve yönetim danışmanlığı çok uluslu sektörlere örnek olarak verilebilir.