STRATEJİK YÖNETİM II - Deneme Sınavı - 5

Yeni stratejiler yeni yapıları gerektirebilir ancak yapılar da stratejileri kısıtlayabilir.

Beceriler işletmelerin belirli görevleri benzersiz ve etkin bir şekilde gerçekleştirmesini sağlar. Her bir strateji farklı bir beceri seti gerektirir. Dahası, beceri dağılımları değişen çevresel etkilerle birlikte değişirler. Stratejilerin başarıyla uygulanması için gerekli beceriler örgüt içerisinde mevcut değilse geliştirilmelidir.

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları sosyal değerler ve iş ahlakı çevrenin korunması, tüketicinin korunması, iş hayatının niteliğinin geliştirilmesi, uzun soluklu, sosyal fayda temelli yatırımlar ve kültürel sanatsal projelere katkılar olarak isimlendirilebilir ve işletmelerin sosyal sorumluluklarının başında sosyal değerler ve iş ahlakı gelmektedir.
Fazlaca değişmeyen ve bütün insanlık için aynı öneme sahip olan değerler, sosyal anlamı ve davranış boyutu açısından toplumdan topluma farklılık göstermektedir.

Sosyal sorumluluk kavramı, işletmenin kararlarında dış çevreyi dikkate almasıdır. Bir başka anlatımla, sosyal sorumluluk, işletmenin ekonomik ve hukuki şartlara, işletme içi ve dışı grupların beklentilerine ve etiğe uygun çalışma stratejisi gütmesini ifade etmektedir.

"İşletmelerin tek sorumluluğu kâr elde etmek ve hissedarlarının gelirlerini artırmaktır." düşüncesine sahip bir işletme için;

1. Sosyal sorumluluklar üzerine odaklanmak, temel kâr amacı olan kâr makzimizasyonundan uzaklaştırır.
2. İşletmeler sosyal programları yönetme yeteneğinden yoksundurlar, bu nedenle böylesi uygulamalarda yer almamalıdırlar.
3. Sosyal programlar işletmeler için maliyetlidir ve rekabet yeteneğini olumsuz yönde etkiler.
4. Özel işletmeler topluma karşı sorumlu değildir ve sosyal programlarda yer almamalıdır.
5. İşletmelerin hâlihazırda toplumda gereğinden fazla güç kullanmaları nedeniyle sosyal programlarda yer almaları engellenmelidir.
6. İşletmelerin kâr amaçları ile sosyal programların kamuya dair amaçları dolayısıyla çıkarlar arasında fikir ayrılığı vardır.

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları ve bununla ilgili kurulması gereken programlar aşağıda özetlenmiştir:

Doğal yaşamı koruma sorumluluğu

Tüketicilere olan sorumluluk

Çalışanların refahına yönelik sorumluluk

Yerel, ülke ve hükûmet kurumlarına yönelik sorumluluk

İşletmenin faaliyet gösterdiği bölgedeki kamuoyu ya da topluma olan sorumluluk

Medyaya olan sorumluluk

Paydaşların Beklentilerine Cevap Verme Stratejileri; Proaktif Strateji, Etkileşimli Strateji, Aktif Olmayan Strateji ve Tepkisel Strateji olarak belirtilmiştir.

Bir tepkisel stratejide, işletmede meydana gelen önemli değişimden sonra, çevresindeki bu beklenmeyen değişime direnç gösterir. Sıklıkla işletme faaliyetlerini
ancak güçlü bir baskı söz konusu olduğunda değiştirecektir.

Etik stratejisi oluşturma; politika aşaması, öğrenme aşaması ve organizasyonel kararlılık olmak üzere üç aşamadan oluşur.

Etik stratejinin oluşturulabilmesi için çevreyle ilgili bilgiyi sağlayacak bir iskelete ihtiyacı vardır. Yöneticiler, ekonomiyi ve çeşitli sektörlerdeki değişimi anlamak zorundadır. İşletmeler ve yöneticiler için çevre, dört farklı segmentten oluşmaktadır: Sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik.

Stratejik yönetim açısından, bir işletmenin etik politikasının başarısı için etik politikası şu noktaları içermelidir:
• Hareket planları sınırlandırılmış amaçlara odaklanmalıdır. Hiçbir işletme, her etik konusu alanı için bir hareket planı oluşturamaz. Başarı, işletmenin çabalarını belli seçilmiş alanlara yönlendirmeyle gerçekleştirebilir.
• Etik konularla ilgili hareket planları, işletmenin mevcut ve gelecekteki ekonomik faaliyetleriyle ilgili stratejik alanlar üzerine odaklanmalıdır.
• Etik konularla ilgili hareket planları, faaliyet gösterilen ülkelere ya da bölgelere değil öncelikle merkeze yönelik olmalıdır.
• İşletme liderleriyle ve ziyade birer birey olarak tüm çalışanların hareketleri üzerinde durulmalıdır

Bir işletmenin en önemli organizasyonel unsurları aşağıdaki gibi özetlenebilir;

Örgütsel yapılar; basit, fonksiyonel, stratejik işletme birimi ve matriks yapılar olmak üzere dört türlüdür.

Yönetim bilgi sistemi; bilgisayar tabanlı, yönetim, pazarlama, üretim, muhasebe ve finans gibi işletme işlevleri için bilgi sağlayan sistemlerdir.

Üst yönetim bilgi sistemi, karar destek sisteminin bir ögesidir. Üst yönetimin karar sürecini desteklemek için geliştirilir. Üst yönetim bilgi sisteminin temel görevi, karar vericiler ve kara değişkenleri arasında iletişimi sağlamaktır. Üst yönetim bilgi sistemleri, yöneticilere ihtiyaçları olan güncel bilgiyi sunar.

Strateji uygulamasının anlamı stratejinin uygulamaya geçmesi veya harekete dönüşmesi anlamında gelir. Daha detaylı bir şekilde tanımlamak gerekirse de yöneticinin görevlerinin üstesinden gelmesi, gerekli kaynakların stratejik programlara dağılımı ve stratejik planların desteklenmesi için uygun örgütsel sistemler ile yeterliliklerin geliştirilmesini kapsar.

Etkin uygulama gerçekleştirilmediğinde detaylı ve kusursuz tasarımlara sahip planlanmış stratejiler dahi başarısız olabilir.

Strateji uygulaması, iyi yapılandırılmış, uygun stratejinin oluşturulması veya bir faaliyetin kontrol edilmesi gibi değildir. Yapı, kültür, değerler, motivasyon, bağlılık, örgütsel davranış ve güç ilişkileri gibi birçok soyut değişkenin yönetilmesini içerir. CEO ve üst yönetimin değerleri stratejilerin uygulanmasında özellikle önemli bir rol oynar. Çünkü üst yönetimin desteklemediği veya az destek verdiği değişim ya da uygulama başarısız olacaktır.

Her strateji örgütün yeni stratejik programları üstlenmesini gerektirir. Bu programlar sıklıkla yeni ürünlerin geliştirilmesini, yeni pazarlara girmeyi, sermaye yatırımını, üretim kapasitelerinin tekrar yapılandırılmasını ve daha birçoğunu kapsar. Bu programların kurulması uygun mali, malzeme ve insan kaynakları dağılımını gerektirir. Örgütte bulunan hangi bölüm ya da departmana ne kadar kaynak ayrılacağı, hangi maddi kolaylıklara ve hangi yönetsel kadrolara sahip olacaklarına ait kararlar kaynak dağılımını ilgilendirmektedir.

Herhangi bir dağılım yapmadan önce dağılım değerlendirmesinin yapılması önemlidir. Bu değerlendirmede stratejiyi uygulamak için gerekli harcamanın hesaplanması ve gereken kaynak türlerinin tam tahmini yapılır. Maliyet-fayda analizi, geri ödeme süresi analizi, iskonto edilmiş nakit akışı analizi, sermaye gereksinimleri analizi ve sermaye yapısı analizi finans teknikleri bu aşamada yararlı olabilir.

Hissedarların etkisi, daha fazla kâr payı ödemeye sebep olabilir. Böyle bir stratejik karar, kısmi olarak amaç belirlemeyi etkileyen faktörlerden biridir ve bu durum kaynak dağılımı olarak ifade ettiğimiz strateji uygulamaları için gerekli kaynakları sınırlandırır.

Küçük işletmeler için en uygun olan fonksiyonel yapılardır. Ancak sınırlı bir coğrafyadaki iyi tanımlanmış ürün pazarında faaliyet gösteren bazı büyük işletmeler de bu tür bir yapıyı etkin bir şekilde kullanabilirler.