STRATEJİK YÖNETİM II - Deneme Sınavı - 18

E seçeneğidir.

D seçeneğidir.

Doğru cevap E şıkkıdır. Rekabet stratejisi, firmanın ulaşmaya çalıştığı sonuçlarla, bu sonuçlara ulaşmakta kullandığı araçların bir kombinasyonudur.

A seçeneği

A seçeneğidir.

B seçeneği

C seçeneği

İş dünyasında yaşanan örneklere baktığınızda, bazı işletmelerin diğerlerinden daha iyi ve başarılı olduğunu görürsünüz. Piyasada yer edinmiş işletmeler bu saydığımız rakipler tarafından saf dışı edilmekte ve yerlerini onlara terk etmektedirler. Bu durum, rekabette büyük bir dönüşüme yol açmaktadır. Kalıcı ürünler, istikrarlı müşteri ihtiyaçları, sınırları belirli ulusal ve bölgesel pazarlar ve net olarak bilinen rakipler yerini yeni ürünlere, değişen müşteri ihtiyaçlarına, kısa ürün yaşam süreçlerine, küresel pazarlara bırakmaktadır. Buna göre 21. yüzyılın rekabet koşullarını tanımlayan özellikler III, IV ve V numaralı seçeneklerde yer almaktadır. Doğru yanıt E'dir.

21. yüzyılda iş yaşamını şekillendiren küreselleşme ve bunun getirisi olan teknolojik, ekonomik, sosyal, kültürel ve demografik koşullardaki değişimler, mücadele edilmesi zor bir rekabet ortamına zemin hazırlamıştır. Bu değişen rekabet ortamında çevre koşulları belirsizleşmiş, endüstri sınırları ortadan kalkmış, hem tüketicilerin hem de çalışanların talep ve beklentileri değişmiş, yenilik ve sürekli öğrenmeye odaklanma artmıştır. Soru kökünde işletmeler için rekabette sınırların ortadan kalkmasına vurgu yapılmaktadır. Ulusal ve uluslararası ekonomik sınırların ortadan kalkmasının temel nedeni ise küreselleşmedir. Doğru yanıt B'dir.

Hatırlanacağı üzere stratejiler belirlendikleri ve uygulandıkları yönetim düzeylerine göre üç gruba ayrılmaktadır. İlk grupta üst yönetim tarafından hazırlanan ve uygulanan, işletmenin uzun dönemde işletme değerini yükseltmek için hangi konumda bulunması, hangi iş alanlarında faaliyet göstermesi ile ilgili olan “Kurumsal Stratejiler” yer almaktadır. İkinci grupta ise ana iş birimi düzeyinde belirlenen stratejiler yer almaktadır. Bunlar işletmenin içinde bulunduğu pazarda rakiplerine karşı nasıl hareket edeceğini ve onlarla nasıl rekabet etmesi gerektiği ile ilgili konuları inceleyen stratejiler olup “Rekabet Stratejileri” olarak adlandırılmaktadır.  Üçüncü grupta yer alan stratejiler ise “Fonksiyonel Stratejiler”dir. Kurumsal ve rekabet stratejilerine uygun olarak, orta ve alt yönetim düzeylerinde hazırlanıp uygulanan teknik bilgi ve uzmanlık isteyen stratejilerdir. Doğru yanıt C'dir.

Rekabet genellikle oyun teorisinde tanımlanan “sıfır toplamlı bir oyun” olarak nitelendirilir. Sıfır toplamlı oyun bir tarafın kazanması halinde diğer tarafın mutlaka kaybedeceği bir oyundur. Rekabeti bazılarının kazanıp bazılarının kaybedeceği bir oyun olarak görmek yerine en iyilerin kazançlı çıktığı ve herkesin en iyi olmak için yarıştığı pozitif toplamlı bir oyun olarak algılamak daha doğrudur. Soru kökünde verilen örnekte rekabet sonucunda marketlerden biri hayatta kalmaya devam etmesi diğerinin kapanması anlamına gelmektedir. Yani bir taraf kazanırken diğer taraf kaybetmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Rekabet olgusu aslında kaynakların kısıtlı olduğu her ortamda ortaya çıkmaktadır. Rekabetin insanoğlunun doğasında var olup olmadığını, gerekli kaynaktan yoksun kaldığında ölümden kaçabilme ya da daha iyi yaşam koşullarında ayakta kalabilme mücadelesi verdiğinde görebilmekteyiz. Doğru yanıt B'dir.

Rekabet gücü kavramı farklı kurum ve kaynaklarca farklı şekillerde tanımlanmaktadır. Bu tanımlardan biri, Uluslararası Yönetim Geliştirme Merkezi tarafından yapılan “Bir ülkenin katma değerde sürekli artış yaratabilecek bir çevre oluşturabilme yeteneği.” şeklindeki tanımdır. Doğru yanıt E'dir.

Rekabet güçlerinin kolektif kuvvetleri farklılık gösterdiği için sektörlerin karlılıkları da farklılıklar gösterir. Örneğin, lastik, kağıt ve çelik gibi sektörlerde rekabet güçleri fazla ancak yüksek karlar yokken, petrol ürünleri, kozmetik ve kişisel bakım ürünleri gibi sektörlerde rekabet güçleri az fakat karlar yüksektir. Dolaysıyla sektörün rekabet gücü ile karlılığı arasında ters bir orantı söz konusudur. Buna göre tedarikçi sayısının az olması ve benzer nitelikte ürünlerin daha ucuza mal edilebilmesi rekabetçi güçlerin artmasına neden olarak karlılığı düşürmektedir. Sektöre girişin bloke edilmesi, yeni girişleri engelleyerek ve alıcıların pazarlık gücününün düşük olması da fiyatların işletme tarafından belirlenmesine neden olarak karlılığı arttırmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Bir işletme karşısına çıkan, kendi endüstrisindeki rekabet yapısını şekillendiren bu güçlere karşı başarılı bir şekilde stratejiler geliştirirse uzun dönemde yaşayabilecek ve başarılı olabilecektir. Beş rekabet gücüyle başa çıkmada, sektördeki diğer rakipleri devre dışı bırakmak için uygulanabilecek üç temel strateji vardır. Bunlar maliyet liderliği, farklılaştırma ve odaklanma stratejisidir. Bunlardan maliyet liderliği stratejisi, işletmenin faaliyetlerini rakiplerinden daha az maliyetle yapması ve sektör ortalamasının üzerinde getiri elde etmesine yöneliktir. Strateji geniş bir pazar platformunda, müşteri gruplaması yapılmadan, tüm müşteriler hedeflenerek uygulanır. Soru kökünde verilen örnekte de müşteri ayrımı yapmayan ancak maliyetini aşağı çeken bir işletmeden söz edilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Maliyet liderliği stratejisini uygulayacak olan işletmelerin sermaye ve donanımları iyi, pazar payları büyük, etkin bir kontrol yeteneğine sahip olmaları gerekir. Maliyet liderliği, verimli ölçekte faal tesislerin kurulmasını, deneyimlerden güçlü maliyet düşüşlerinin elde edilmesini, sıkı maliyet ve genel giderler kontrolünü, küçük müşteri hesaplarından kaçınılmasını ve ar-ge, servis, satış gücü, reklamlar vs. gibi alanlarda maliyetlerin en aza indirilmesini gerektirir. Aynı şekilde ölçek ekonomisinden yararlanan, teknolojik üstünlüğe sahip ve ham maddeye ulaşım kolaylığı olan işletmelerin maliyet avantajını elde etmeleri daha kolaydır. Yüksek fiyattan almaya istekli müşterilere sahip pazarlar daha çok farklılaştırma stratejisi için uygunken, dar müşteri kitlesine yönelme ise odaklanma stratejisi için daha uygundur. Buna göre I, II ve III numaralı öncüllerde yer alan özellikler, maliyet liderliği stratejisi için uygundur. Doğru yanıt A'dır.

Bir işletmenin mal ve hizmetlerini diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunarak yine ortalamanın üzerinde getiri elde etmesine yönelik olan stratejiye farklılaştırma stratejisi adı verilmektedir. Bu stratejiyi kullanan işletmeler marka bağımlılığı oluşturarak bir giriş engeli yaratırlar.Üretilen mal ve hizmete ikame olabilecek ürün ve hizmetleri üreten işletmelerin yapabilecekleri tehditler, müşterinin ihtiyaçlarına aynı prestij ve ayrıcalıkla cevap verebilme özelliğine bağlıdır. Eğer cevap veremezlerse ikame ürünler bu strateji karşısında güç kaybederler. Aynı zamanda tedarikçilerin fiyat artışından daha az etkilenir ve girdi maliyetlerini fiyatlarına kolayca yansıtabilirler. Bu da tedarikçilerin bu işletmelerin karşısındaki gücünün azalmasına neden olur. Doğru yanıt C'dir.

İşletmeler bazı durumlarda mevcut işlerini ve faaliyet alanlarını olduğu gibi devam ettirmek yolunu seçerler. Pazarın büyümediği ve dolayısı ile işletme için gelecekteki nakit akışlarının cazip olmadığı ama yine de gelir elde edilen bu alanlarda işletmenin faaliyetlerini devam ettirmesi uygun bir davranış olabilir. Böyle bir durumda işletme faaliyet veya iş alanında “mevcut durumunu koruma” amacı ile durağan stratejiler olarak tanımlayabileceğimiz stratejik uygulamaları gerçekleştirir. Bu sebeple, doğru cevap 'C' dir.

Çeşitlendirme stratejisi, işletmenin yeni iş ve faaliyet alanlarına girerek oradaki fırsatlardan yararlanmak ve ortalamanın üzerinde getiri elde ederek gelecekteki değerini arttırmaya yönelik bir üst yönetim büyüme stratejisidir. Bu sebeple, doğru cevap 'B' dir.

Kümelenmiş çeşitlendirme stratejisi olarak da adlandırılan ilişkisiz çeşitlendirme stratejisini uygulayan
işletmelerin esas işleri ile diğer farklı işleri arasında hiçbir benzerlik bulunmamakta ve işler tamamıyla farklı ve değişik alanlarda olabilmektedir. Bu sebeple doğru cevap 'A' dır.