STRATEJİK YÖNETİM I

Örgütsel yapının oluşum süreci ana hatlarıyla şu aşamaları kapsamaktadır:
A. Başarılacak amaçların saptanması (hedefler ile ilişkilendirilebilir),
B. Başarılması gerekli işlerin belirlenmesi (işlevler ile ilişkilendirilebilir),
C. Fiziksel olanakların değerlendirilmesi,
D. Belli bir işi yapma yükümlülüğünün (sorumluluk ile) ve bu işi yapmak için gerekli kararları verme ve harekete geçme hakkının (yetki ile ilişkilendirilebilir) saptanması,
E. İşin başarılıp başarılmadığının belirlenmesi (hesap verme ile ilişkilendirilebilir).

Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Örgütsel yapının oluşum süreci aşamaları ile ilgili en uygun sıralama;

b. Başarılacak amaçların saptanması (hedefler),
d. Başarılması gerekli işlerin belirlenmesi (işlevler),
c. Fiziksel olanakların değerlendirilmesi,
e. İşlevlerin, fiziksel olanakların ve insani kaynaklarının örgütsel bir yapı içinde gruplandırılması (işlevlendirme ve bölümlere ayırma),
f. Belli bir işi yapma yükümlülüğünün (sorumluluk) ve bu işi yapmak için gerekli kararları verme ve harekete geçme hakkının (yetki) saptanması,
a. İşin başarılıp başarılmadığının belirlenmesi (hesap verme).

olarak yer almaktadır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Ayrılık İlkesi; Üst yönetim basamaklarında çalışan yöneticiler rutin konularda rahatsız edilmemelidir. Orta ve alt basamak yöneticileri kararları almalı ancak karar almaya yetkili olmadıkları konularda veya olağan dışı konularda karar verme söz konusu olduğu durumlarda üste gitmelidir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Kontrol Alanı İlkesi: Bir yönetici etkili olmak istiyorsa emri altında kaç kişi
çalıştırmalıdır? Astların sayısı çoğaldıkça amirin gözetim ve eş güdümü zorlaşacaktır. Bu sayıyı belirli bir oranda tutmak Kontrol Alanı İlkesinin katı bir biçimde uygulanması demektir. 

Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yalın örgüt yapısı; bir veya birkaç tepe yöneticisi etrafında merkezileşmiş, fonksiyonel iş bölümünün belirgin olmadığı çalışanlardan oluşan bir görünümdedir. Örgütsel davranışın çok azı biçimselleştirilmiş, planlama, eğitim ve temsil fonksiyonları en asgari düzeye indirgenmiştir. Standardizasyon yokluğu yapının organik olmasına ve kurmaylık fonksiyonlarına düşük bir gereksinme duyulmasına yol açar. Ara kademe yöneticileri yok gibidir, kontrol ve koordinasyon genel olarak tepe yöneticiler tarafından gerçekleştirilir. Örgüt yapısı değişken koşullara esnek tepkiler verebilir. Yapının esnekliği başarı ve hayatta kalma için esastır çünkü bu tür örgütler bürokratik yapılı rakipleri ile başa çıkabilmek için çabuk tepki gerektiren görece karmaşık iş ortamlarını seçerler. Bu karmaşık özelliğine rağmen iş ortamı ve buna cevap veren üretim sistemi basit olmalıdır. Aksi halde tepe sorunlar tepe yöneticilerinin kontrol kapasitesini aşar ve stratejik kontrol kaybolur. Bu tür örgütler genel olarak gençtirler. Bunun nedeni zaman içerisinde örgütlerin kısmen de olsa bürokrasilere sürüklenmesi, basit yapıların zaaflarının onları başarısızlığa ve yok olmaya götürmesidir. Ölçek büyüklüğü de giderek bürokrasi gerektirdiğinden bu yapıların büyük kısmı küçük ölçeklidir.

İş ortamının kararlı fakat karmaşık olduğu durumlarda profesyonel bürokratik
yapı anlam kazanmaktadır. Beklenenin aksine bu tür yapılarda yüksek-teknoloji ve otomasyon kontrol ve koordinasyon sorunları, teknoloji yönetimi sorunları yaratmakta kaynakların yanlış kullanılarak verimliliğinin azalmasına neden olmaktadır.

Birimler arası eşgüdüm noksanlığı ve örgütün temel hedeflerinden uzaklaşılması sorunları Bölümlü Örgüt Yapısında görülmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Fonsiyonel örgüt yapısında;  Fonksiyonel yapı çalışanların hedeflerine ve aktivitelerine odaklanır ve böylece dış çevre kaynaklı iş ile ilgili yeniliklere yavaş tepki verilir. Sonuçta beklenen seviyede yenilik sağlanamaz.

Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Şekildeki yapı, Şebeke (Network) Örgüt Yapısına örnek teşkil etmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.