STRATEJİK YÖNETİM I - Deneme Sınavı - 2

Bireylerin dürüst bir şekilde stratejik yönetim süreçlerinde çeşitli doğru uygulamalar değil yanlış uygulamalar sezmiş olmaları, stratejik yönetimde başarısızlık nedenleri arasındadır. Diğer seçenekler stratejik yönetimde başarısızlık nedenlerini sıralamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

C seçeneğinde yönetici; stratejik yönetim süreçlerinin gerekliliği konusunda çalışanlarda güven yaratamamış ve buna karşı bir önlem almayarak işletmeyi stratejik yönetimde başarısızlığa sürüklemiştir. Diğer seçeneklerde betimlenen yönetici profilleri başarısızlık faktörlerine karşı gerekli önlemleri almaktadır. Bu sebeple doğru cevap C seçeneğidir.

"Kurum, paydaşlarla toplantılar düzenleyerek oluşabilecek fırsatları değerlendirmektedir." Dış çevre analizinde yapılan uygulama örneklerinden biridir.

"Kurum şu anda nerede olduğunu belirlemeden, analizi tamamlamak istemektedir." Çevre analizinde kurumun şu anda nerede olduğunu belirlemesi gerekmektedir.

"Kurum günlük planlar uygulayarak, kısa dönemli amaçlar belirlemektedir." Stratejik yönetim modelinde, uzun dönemli amaçların belirlenmesi gerekmektedir.

"Kurum uygulanması mümkün olmayan stratejiler belirleyerek, hedef çıtasını yükseltmektedir." Amaç hedef çıktısını yükseltmek olsa bile stratejilerin uygulanabilir olarak belirlenmesi gerekir.

"Kurum stratejik plan uygulama sonuçlarındaki olumsuzlukları, süreçte herhangi bir değişiklik yapmamak üzere değerlendirmiştir." Seçilen stratejinin uygulanması neticesinde öngörülen sonuçların değerlendirilmesi gerekir. Elde edilen sonuçlara göre, olumsuz geri bildirimlerde, süreç üzerinde birtakım değişiklikler yapılması gerekir.

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Bugün pek çok işletme stratejik planlama faaliyetlerine “Biz ne olmak istiyoruz” sorusuyla başlar. Bu soruya verilen cevap aslında işletmenin vizyonunu ifade etmektedir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Amaçlar işletmelerin başarısı için çok önemlidir çünkü;
• yön gösterirler,
• değerleme yapmaya yardımcı olurlar,
• sinerji (pozitif güç) yaratırlar,
• öncelikleri ortaya koyarlar,
• koordinasyona odaklanırlar,
• faaliyetlerin etkin planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi ve denetlenmesi
için temel oluştururlar. II. maddede verilen negatif güç yanlıştır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Kişiler arası ilişkiler de strateji uygulamanın başarısı için özellikle kritik bir önem taşır. Strateji uygulama faaliyetleri işletmedeki tüm yönetici ve çalışanları etkilemektedir. Her bir bölüm ve birim, işletmenin stratejileri gerçekleştirmesi için kendilerine düşen rolleri ve sorumlulukları, bunları nasıl yerine getireceklerini iyi bilmelidir. Strateji uygulama aşamasının zorluğu, tüm personeli işletmenin stratejileri doğrultusunda gurur ve arzulu olarak çalışması yönünde motive edebilmektir.

Stratejilerin başarıyla uygulanabilmesi yöneticilerin çalışanları motive etme yeteneğine bağlıdır ki bu yetenek bilimsel olmaktan daha ziyade bir sanattır. Başarılı bir şekilde oluşturulan ancak uygulamaya geçirilemeyen stratejiler işletme için bir yarar sağlamayacaktır.

Tüm seçenekler stratejinin başarıyla uygulanmasını etkileyen faktörleri sıralıyor olmakla birlikte,açıklamadan da anlaşıldığı üzere "Kişiler arası ilişkileri geliştirmek, çalışanları motive etmek."  kritik bir önem taşımaktadır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Strateji uygulamasında gerçekleştirilen faaliyetlerden biri yıllık hedeflerin oluşturulması, diğeri ise politikaların belirlenmesidir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Strateji değerleme temelde üç faaliyet etrafında döner:
- Mevcut stratejiler için temel oluşturan iç ve dış faktörlerin gözden geçirilmesi,
- Performansın ölçümü,
- Düzeltici önlemlerin alınması.

Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Stratejik Yönetim Süreci bileşenleri; misyon, vizyon amaç,hedef, stratejik yeterlilik, stratejiler, işletme modeli, denetimden oluşmaktadır. Bilgi sistemi bileşenler arasında yer almamaktadır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Stratejik yönetim, kendi kendine işleyen bürokratik bir mekanizma olmamalıdır. Aksine, işletmedeki yöneticileri ve çalışanları kritik stratejik sorunlara ve bunları çözümündeki uygun çözümlere aşina yapacak bir öğrenme süreci olmalıdır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Stratejik yönetim sürecinin daha etkin bir şekilde yürütülebilmesi için aşağıdaki noktalara dikkat etmek gereklidir;

• Jargon ya da esrarlı bir planlama dili içermemelidir.
• Yalnızca işletmenin kontrolünü sağlamaya dönük biçimsel bir sistem olmamalıdır.
• “Teknikerler” tarafından kontrol edilmemelidir.
• Tüm yöneticiler ve çalışanlar için bir öğrenme süreci olmalıdır.
• Yalın ve rutin dışı olmalıdır.
• Süreç sadece kâğıt üzerinde kalmamalı, insanları işin içine katmalıdır.
• Sayılarla desteklenen sözlerden oluşmalıdır, sözlerle desteklenen sayılardan
değil.
• Rutin davranışların önüne geçmek üzere görevler, ekip üyelikleri, toplantı
biçimleri, hatta planlama takviminde değişiklikler yapmalıdır.
• Mevcut işletme stratejilerini oluşturan varsayımlara meydan okumalıdır.
• Olumsuz haberler de hoş karşılanmalıdır.
• Açık fikirliliğe, araştırma ve öğrenme ruhuna açık olmalıdır.
• Bürokratik bir mekanizma olmamalıdır.
• Törensel, şaşalı ve gürültücü olmamalıdır.
• Fazla biçimsel, tahmin edilebilir ya da katı olmamalıdır.
• Niteliksel bilgiyi göz ardı etmemelidir.
• Bir defada çok fazla strateji takip edilmemelidir.
• “İyi ahlak iyi iştir” politikasını sürekli olarak desteklemeli, güçlendirmelidir.

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Vizyon bildirgesi için şirketin kurumsal anlamda davranış standartları ve değerleri; misyon bildirgesi için ise varoluş nedeni ve stratejik bakış açısı (uzun dönemli amaçlar, stratejiler, kısa dönemli amaçlar) bileşenlerinin var olması gerekmektedir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Vizyon; kişilerin, kurumların kendilerinin veya işletmelerinin gelecekte olmasını arzu ettikleri durumun ifadesidir (Ülgen ve Mirze, 2010). Daha geniş anlamda ise işletmenin gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler sonucunda ulaşmak istediği noktadır (Hitt vd., 2010: 17). Nanus (1992) vizyonu; işletmeler için gerçekçi, güvenilir ve çekici bir gelecek olarak tanımlamıştır. 

Vizyon; Bir reklam sloganı, bir strateji ya da plan, yukarıdan aşağıya bir bakış, gururlu geçmişimizin tarihi, zayıf bir işletme konusu, heyecansızlık değildir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

James R. Lucas vizyonun işletmelere yol gösterici, hatırlatıcı, ilham verici, kontrol edici ve özgürlük sağlayıcı rolleri sayesinde işletmeler için fayda sağladığını belirtmiştir. Bunları kısaca açmak gerekirse;
• Vizyon yol göstericidir; vizyon işletmelerin ulaşmak istedikleri yerdir. Vizyon tanımı ile belirlenen bu hedeften uzaklaşmak işletmeler için çaba ve zaman kaybına neden olacaktır. Belirsizliklerin ortadan kalkmasına yardımcı olarak, hedeflere ulaşma konusunda çalışanlara yol göstermektedir.
• Vizyon hatırlatıcıdır; işletmeler bazen hedeflerinden uzaklaşabilirler ve başka alanlara kayabilirler. Ancak belirlenen vizyon bize ne olmak, ne yapmak istediğimizi hatırlatıcı bir özelliğe sahiptir. Geçmişte yaptığımız hatalardan
ders çıkarmamız ve bizim için neyin önemli olduğunu hatırlatması açısından
önemlidir.
• Vizyon ilham vericidir; çalışanlara işlerinin amaçları, sonuçları, üstün öncelikleri ve onu çevreleyen hedefleri hakkında ilham verir. Genellikle hiçbir çalışan yaptığı işi hemen benimsemez. Çünkü kendi hayatları ve hedefleri vardır. Ancak yapılan etkili bir vizyon tanımı bireylerin işleri ile bütünleşmelerini sağlar.
• Vizyon kontrol edicidir; işletme içinde çatlakların oluşması veya gereksiz işler ve temel yetersizliklerle uğraşılmaya bağlanması durumunda vizyon bildirgesi insanları gerçekle yüzleştirerek kontrol mekanizması görevi görür.
• Vizyon özgürlük sağlar; kim olduğumuzu ve ne olmak istediğimizi bilmediğimizde ileriye dönük bir bakış açısına sahip olmak ve yüksek performans sergilemek zor olacaktır. Geçmişimizdeki olaylar bizlerde her zaman yaptığımız yol budur şeklinde bir kalıplaşmaya yol açar ve atalete neden olur. Ancak yaşayan bir vizyon ferah bir geleceğin kapılarını açar.

I. Vizyon boş klişelerden ibaret olmamalı, kâğıt üzerinde yazılı bir mesaj olmaktan daha fazla şey ifade etmelidir.

II. Vizyon yönetim kademesindeki kişilerin tüm çalışanlarla iletişim kurarak elde ettiği bilgiler eşliğinde, müşterilerin ihtiyaçlarını, arzularını ve engellerini dinlemek suretiyle oluşturulmalıdır.

III. Vizyon işletmenin faaliyet alanları ile örtüşmeli, gerçekle ilişkilendirilmeli, vizyon bildirimi işletmenin varlık nedenini ifade edebilmelidir.

IV. Vizyon çok kısa olur ise, insanlar vizyonu günlük baskılar, kararlar ve eylemleri ile ilişkilendiremezler. İşletmelerin diğer bütün işletmeler ile aynıymış gibi görünmesine neden olur ve zorluğu, problemleri ve işletmelerin eşsiz olması durumunu önemsizleştirir.

Vizyon kim olduğumuz, kim olmadığımız, neyi başarılı bir şekilde yapabileceğimiz neyi yapamayacağımız, ne yapmaya devam etmemiz gerektiği ve ne yapmaktan memnuniyetle vazgeçmemiz gerektiği konusunda bizlere yardımcı olur. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Misyon; bir işletmenin var olma nedenini açıklayan ifadeler bütünüdür.

Burada ifade edilmek istenen, işletmenin diğer işletmelerden farklı olarak ne yaptığı, nerede olduğunun ortaya çıkarılarak bir varlık nedeninin ortaya konulmasıdır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Misyon ifadeleri salt müşteri odaklı ya da sırf ürün odaklı olmamalıdır. Bu şekilde oluşturulan misyon, büyümeyi maksimize etmek” ya da “yüksek kalitede ürünler sunmak” gibi daha ziyade belirsiz ifadeleri barındırır. Ackoff’a göre bir işletme başarılı olabilmek için neler yapmaktadır düşüncesi ile bir misyon hazırlamalıdır ve bu misyon olumlu, ileri görüşlü ve motive edici olmalıdır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Misyon özellikleri içerisinde;

c. Örgütün ilişkide bulunduğu kitleler, pazarlar, ürettiği ürünler hakkında bilgi verilebilir.
d. Örgüt çalışanları, toplumun geneli ile olan ilişkisi yansıtılabilir.

maddelerinde paydaş unsurunun öne çıktığı görülmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

İşletmenin felsefesi: İşletmenin temel inançları, değerleri, arzuları ve etik değerleri hakkında bilgiler verilmesi. Örneğin: “Çelik boru endüstrisindeki uzmanlığımızla, yaşam kalitesini yükselten ürün ve hizmetler sunmak ve toplumun ekonomik, sosyal gelişimini üst seviyelere taşımak” (bkz. Borusan Mannesmann misyon bildirgesi).

Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Stratejik yönetim kapsamında günümüz işletmeleri için misyon ve vizyon ifadesi oluşturmak, etkili bir şekilde uygulamak ve sürekli olarak değerlendirmek önemli bir gerekliliktir. Misyon ve vizyon ifadeleri ile etkili bir strateji geliştirme mümkün olabilmektedir. İşletmelerin rekabet avantajı kazanmak ve ayakta kalabilmeleri adına; yaptıkları işi tanımlamaları, mevcut konumları ve gelecekteki konumlarını belirlemeli ve ilgili stratejileri oluşturarak kendilerine bir yön çizmeleri gereklidir. İşletmeler yeni bir işe başlarken ya da
mevcut işlerine devam ederken misyon ve vizyon ifadelerini oluşturabilirler. Bunun esas nedeni, stratejilerin oluşumunda işletme misyon ve vizyonunun yadsınamaz etkisidir. Bu da hem yöneticinin, hem hissedarların hem de paydaşların o işletmeyi tanımaları ve neler olup bittiği hakkında bilgi sahibi olmaları demektir. Diğer seçenekler misyon bildirgeleri bileşenlerii ifade etmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.