STRATEJİK PERFORMANS YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Stratejik yönetim, Igor Ansoff ile bilimsel literatüre girmiş bir alandır.

Örgütlerde stratejik yönetim süreci ile ilgili çalışmaları başlatan ve bu sürecin her saasında yer alan, stratejik faaliyetlerden sorumlu olan örgüt çalışanı, yönetici veya sahipleri “stratejist” olarak ifade edilmektedir.

GZFT (SWOT) analizi: GZFT (Güçlü ve zayıf yönler, fırsat ve tehditler) analizi yaygın ve bilinen bir analizdir. Bu analiz ile iç çevredeki güçlü ve zayıf yönler, dış çevredeki fırsat ve tehditler belirlenmektedir.

Vizyon, işletmelerin uzun dönemde gerçekleştirmeyi amaçladığı sonuçları ifade etmektedir.

Stratejilerin uygulamaya geçirilmesinde genellikle program, bütçe ve prosedürlere başvurulmaktadır. Programdan prosedüre doğru gidildikçe daha genel uygulamalardan daha özel uygulamalara doğru bir yol izlenmektedir.

Etkin bir kontrol sisteminin taşıması gereken başlıca özellikler şunlardır: • Basit olmalıdır • Ekonomik olmalıdır • Hedeflerle uyumlu olmalıdır • Bilgiyi zamanında sağlamalıdır • Örgütün gidişatı hakkındaki gerekli sayısal bilgileri içermelidir

Kaynaklar, iç çevre unsurlarından biridir. Diğer seçenekte verilenler, sektör çevresi unsurlarıdır.

İşletmeleri etkileyen bir diğer önemli genel çevre değişkeni, insanların davranışları ve sahip oldukları sosyo-kültürel değerlerdir. Tutumlar, inanışlar, değer yargıları, davranış kalıpları, yaşam biçimi, kültürel alışkanlıklar bu kapsamda incelenmesi gereken hususlardır.

Nüfusun sayısal büyüklüğü ve büyüme hızı, kadın-erkek oranları, yaş gruplarının dağılımı, etnik yapı, eğitim durumu gibi hususlar dış çevrenin demografik boyutu kapsamındadır.

İkame ürün; başka sektörlerde üretilen, işletmelerin ürünlerinin aynısı veya benzeri olmayan, ancak alternatifi olabilecek ürünlerdir. Klasik olarak çay-kahve, karayolu-havayolu, benzin-LPG bunlara örnek olarak verilebilir. Söz konusu durumda, İkame Mal veya Hizmetler analizi yapılmış olur.

Rakibin güçlü ve zayıf yanları, onun stratejik hamleleri başlatma ve bunlara tepki verme ve ortaya çıkan çevresel veya sektörel olaylarla ilgilenme becerisini etkilemektedir. Bu analiz, "Yetenekler" bileşeni kapsamındadır.

Fiyat dışı rekabet: Üreticilerin, aynı fiyattan satmakta oldukları ürünlerin pazar paylarını artırmak amacıyla reklam, kampanya, servis, dağıtım veya paketleme gibi rekabet unsurlarını kullanmalarıdır.

Ölçek Ekonomileri: Ölçek ekonomileri, maliyetlerin düşürülmesi yoluyla elde edilen kazançları ifade etmektedir. Geniş çaplı üretimin sağlamış olduğu tasarruflar olarak da tanımlanmaktadır. İşletmenin mevcut tesislerini genişleterek, üretim hacmini veya üretim fonksiyonunu değiştirerek, teknolojik yenilikler getirerek ya da dış çevrede meydana gelen maliyet azaltıcı faktörlerden yararlanılarak verimliliğin artırılması durumudur.

Ürün farklılaştırması, aynı ihtiyacı karşılayan ürünler arasında farklılıklar oluşturarak satışları artırmak amacıyla değişiklikler yapılmasıdır.

Eğer bir sanayi kolunda faaliyet gösteren işletmeler arasındaki rekabetin seviyesi düşük bir düzeyde seyrediyorsa, işletmelerin fiyatları artırma ve daha fazla kazanç elde edebilme imkânı söz konusu olabilmektedir.

Porter, stratejik yönetim anlayışı kapsamında işletmelerin benimseyebileceği ve kendisini buna göre konumlandırabileceği üç adet rekabet stratejisinin (jenerik strateji) söz konusu olduğunu belirlemiştir. Bu stratejiler şunlardır: Maliyet liderliği, Farklılaştırma ve Odaklanma.

Destek Farklılaştırma Stratejisi: Garanti süreleri, satış sonrası hizmetler, 24 saat hizmet sunabilme, müşteriye özel ıskontolar, sağlanan ucuz krediler, satılan ürünün yanı sıra promosyon ürünler gibi ilave imkanlar, cazibe sağlayan ve satışları artırıcı bir nitelik taşımaktadır.

Tedarik Şartları: Kullanılan hammadde ve yardımcı malzemelerin temin edilme şartları, satıcıların özellikleri, bu konuda rakiplerin sahip olmadığı avantajlar, depolama şartları ve masrafları, stok kontrolü, israf ve fire oranları gibi hususları kapsamaktadır.

Tepkici Strateji: Bu strateji, rakipleri taklit etme temeline dayalı olan bir anlayıştır ve genellikle işletmeleri başarısızlığa sürükleyen bir strateji olarak kabul edilmektedir.

Marka, patent, ürün saygınlığı, vb. işletmelerin maddi olmayan varlıkları arasındadır. Diğer seçenekler maddi varlıklara örnektir.