STRATEJİK İLETİŞİM

Liderlik, grup amaçlarını başarmak için grup eylemlerine yön verme ve diğerlerini etkileme sürecidir.

G.Terry (1960), “Liderlik grup amaçlarını gönüllü olarak gerçekleştirmek için insanları etkileme eylemidir.” tanımlamasını yapmıştır.

Bir kurum içerisinde liderin, izleyenlerini etkileyebilmek adına kullandığı beş güç kaynağı vardır. Bu güç kaynakları şunlardır:
1. Makam Gücü
2. Ödüllendirme Gücü
3. Zorlayıcı Güç
4. Uzmanlık Gücü
5. Kişilik Gücü

Liderler şirketlerde çalışabilir, fakat hiçbir zaman kendilerini bu şirketlerle özdeşleştirmez.

Durumsal liderlik yaklaşımları şu şekildedir:

• Fiedler’ in Durumsallık Kuramı
• Ardışık Liderlik Kuramı
• Yol Amaç Kuramı (Robert House ve Martin Evans)
• Vroom ve Yetton’ un Normatif Kuramı
• Hersey ve Blanchard’ in Durumsal Liderlik Kuramı
• Reddi’nin Üç Boyutlu Liderlik Kuramı (Etkili ve etkisiz lider)

Likert’ in Sistem 4 Kuramı davranışsal kuramlardan biridir.

Likert, “insanı temel alan örgüt” oluşturmak için başlıca şu unsurların örgüt kültüründe var olması gerektiğini vurgulamıştır:
• Yatay iletişim
• Katılımcı yönetim (ekip çalışması, karar alma sürecine katılım vs.)
• Takdir ve ödüllendirmeye dayalı güdülenme
• Güven

Etkileşimci liderlik yaklaşımı olarak literatürde yerini alan kuramın ana fikri katılımcıların bir alış-veriş süreci içerisinde eylemler gerçekleştirmesidir.

Sorumlu Liderlik Modeli: Maak ve Pless sorumlu liderliği, etkileşimin sosyal süreçlerinde meydana gelen ilişkisel ve etiksel bir olgu olarak tanımlamaktadırlar.

Günümüzde bilgi toplumunu açısından öne sürülen liderlik tarzları şu şekildedir:

Entelektüel Liderlik Modeli

Süper Liderlik Modeli

Toplam Kalite Liderliği Modeli

Öğrenen Liderlik Modeli

Yaratıcı Liderlik Modeli

1930’ların liderlik tanımlamalarında ise “Özellik Kuramı” nın etkileri iyice belirginleşmektedir. Örneğin, Bogardus (1934) “Liderlik sadece kişilik ve grup olayları değil aynı zamanda birçok kişinin zihinsel kontağı ve bu kontak içinde bazı kişilerin, diğer kişiler üzerinde etkin olduğu varsayılan bir süreçtir.” şeklinde bir liderlik tanımı vermiştir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

1970’lerde ise dönemin standart liderlik tanımı, grup ya da örgüt amaçlarını başarıya ulaştırmak için grup ya da örgütsel yapıyı kurmak veya yaşatmak şeklindedir. R.Stogdill (1974) liderliği şöyle tanımlamıştır: “ Liderlik, beklentiler ve ilişkiler çerçevesinde yapıyı harekete geçirme ve muhafaza etme davranışıdır.”

Doğru cevap C seçeneğidir.

Bir kurum içerisinde liderin, izleyenlerini etkileyebilmek adına kullandığı beş güç
kaynağı vardır. Bu güç kaynakları şunlardır :
1. Makam Gücü
2. Ödüllendirme Gücü
3. Zorlayıcı Güç
4. Uzmanlık Gücü
5. Kişilik Gücü

Doğru cevap E seçeneğidir.

Blake ve Mounton’ un, Yönetim Biçimi Matrisi Kuramında yukarıda açıklanan çalışmalar bir matris hâline getirilmiştir. Yöneticilerin davranışlarında ağırlık verdikleri faktörleri iki grupta toplamıştır. Bunlar, üretime yönelik olma ve kişilerarası ilişkilere yönelik olma boyutlarıdır. Ayrıca her boyut da bu faktörlerle ilgili dereceleri gösteren dokuz bölüme ayrılmıştır. Bu modelin en önemli yararı, liderlere, gösterdikleri davranışı kavramsallaştırma imkânı vermesidir. Böylece kendi yönetim tarzının ne olduğunu kavrayan bir liderin, kendini hangi yönde geliştirmesi gerektiğine yardımcı olur.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Likert, “insanı temel alan örgüt” oluşturmak için
başlıca şu unsurların örgüt kültüründe var olması gerektiğini vurgulamıştır:
• Yatay iletişim
• Katılımcı yönetim (ekip çalışması, karar alma sürecine katılım vs.)
• Takdir ve ödüllendirmeye dayalı güdülenme
• Güven

Doğru cevap E seçeneğidir.

Başarıya yönelik lider: İddialı amaçlar ortaya koyar ve astlarına bunları başarabileceklerine dair güven duyduğunu belirtir. Onlardan devamlı olarak en yüksek düzeyde performans göstermelerini ister.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Hizmetkar liderlik modelinde lider, takipçilerinden hizmet beklemek yerine onlara ihtiyaçlara doğrultusunda hizmet sunmayı ve bunu yaparken de sonsuz bir çalışma tutkusunu ön planda tutmayı kendine misyon edinir. Hizmetkâr liderlik modelinde lider takipçilerini denetleyen, onları komuta eden bir anlayıştan öte onların arzu ve beklentilerini karşılamayı kendine misyon edinen onların menfaatlerini her şeyin ötesinde gören bir yönelimle onlara kalender bir anlayışla hizmet etmeye yönelik girişimlerde bulunan bir lider tipini tarif etmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir

Ruhsal liderlik insanlara yaradılış felsefelerini aşılayarak onlara vazife ve mensubiyet gibi değerleri kazandıran, kendini ve diğerlerini güdülemesi için
gerekli olan davranış değer ve tutumları bir araya getirmek sureti ile insanların ruhsal açıdan kurtuluşlarını sağlamaya yönelik olarak ortaya çıkan liderlik biçimidir. Ruhsal liderlerin vazifesi değişikliklere açık bir organizasyon veya toplum ortaya çıkarmak, insanlara çağrıda bulunmak, onlara aidiyet duygusunu vermek ve başarıları takdir etmek yoluyla takipçilerinin verimliliğinin arttırılmasıdır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Paternalist liderlik, kuvvetli bir disiplin ve otorite anlayışını yardımsever babacan bir tavırla ve aynı zamanda dürüstlükle harmanlayan liderlik tarzını ifade eder.

Liderlik, sosyal hareketlerin kontrol edilmesi sürecinde, grupta bir kişinin ön plana çıkmasıdır.