STRATEJİK İLETİŞİM

Lobicilik faaliyetlerinin pek çok ilkesi olmakla birlikte, başlıca on ilkeden söz etmek olasıdır. Bu ilkelerin açıklanması, lobicilik faaliyetlerinin nasıl yapılması gerektiğine de ışık tutacaktır.

Konuya hakim olmak: Lobicilik faaliyeti yapılacak konu hakkında ayrıntılı bilgiye sa- hip olmak, stratejik iletişim açısından ilk ve en önemli basamaktır. Yasada yapılacak değişiklerin istendik yönde olması için iletişim uzmanının mutlaka yasa yapıcılardan gelecek her soruyu yanıtlayabilecek düzeyde dosyaya hakim olmak gerekir. Bu yanı zamanda iletişim uzmanının ve çalıştığı kurum veya kuruluşun itibarı açılarından da önem taşır. Eksik ya da yeterince çalışılmamış bir dosyayı savunurken oluşacak açıklardan dolayı parlamen- terlerin zor durumda kalmaları; ileride yapılması düşünülen lobi çalışmaları için kapının şimdiden kapatılması anlamına gelecektir.

Esnek ve yapıcı olmak: Lobicilik faaliyetleri uzun dönemli sonuç alınabilecek, stratejik bir iletişim biçimdir. Kısa dönemde ya da yeterince olgunlaşmadan yapılacak girişimler tüm zaman, emek ve maliyetin boşa gitmesi anlamı taşır. Bu nedenle yasa yapıcılar üzerinde bir zaman baskısı oluşturmadan çalışmak en doğrusu olacaktır.

Doğru ve tutarlı bilgi sağlamak: Stratejik iletişim biçimlerinden birisinin de itibar yö- netimi olduğu yukarıda belirtilmişti. Yasa yapıcıların doğru ve tutarlı bilgiye ihtiyaçları vardır. Bilginin doğruluğu ancak kaynağın güvenilir olmasına bağlıdır. Kaynağın güveni- lir olması, itibar yönetiminin önemli bir amacı ve başarılabilirse de sonucu olarak karşı- mıza çıkar. Yasa yapıcılara doğru ve tutarlı bilgi sağlamak aynı zamanda yasanın istendik biçimde yapılmasını sağlamak açısından önem taşır.

Basit ve anlaşılır olmak: Yasa yapıcılar şüphesiz ki her konuya hakim olamazlar ve zamanları kısıtlıdır. Bu nedenlere parlamenterlere kısa ve anlaşılır biçimde bilgi aktarılmalı, ayrıca kendilerine verilmek üzere hazırlanan dosyalar da kolay okunur ve anlaşılır biçim- de hazırlanmış olmalıdır.

Dostlar edinmek: Lobicilik parlamenter sistem altında gerçekleştirilen bir faaliyettir. Politik yaşamda dostlar edinmek ve bunu siyaset yelpazesinin hemen her renginden olmasını sağlamak lobicilik faaliyetlerini oldukça kolaylaştıracaktır.

Rakipleri tanımak: Kimi yasa yapıcılar yapılması düşünülen yasa değişikliğine kategorik olarak karşı olabilirler. Bu onların politik duruşlarından kaynaklanabileceği gibi, kişisel ter- cihlerinin bir sonucu da olabilir. Genellikle politik duruşu nedeniyle bir konuya karşı olanları kazanmak mümkün olmaz. Bu durumda olan parlamenterleri tanıyarak, onlardan yardım istememek en doğru seçim olacaktır. Ancak, kişisel olarak bir konuya karşı çıkan parlamenterlere erişmeye çalışmak ve ne nedenle yasa değişikliği talep edindiğini yukarıda sıralanan ilkeler doğrultusunda aktarmak pozisyonlarını yeniden gözden geçirmelerini sağlayabilecektir.

Gerçekçi olmak: Yasa yapıcıları zor durumda bırakabilecek ya da karmaşık düzenleme- ler talep etmek her koşulda gerçekçi olmayabilir. Bu durumda yapılabilecek küçük adımlarla hareket etmek; bütünün zaman içerisinde parçalardan oluşmasını sağlamak daha gerçekçi olacaktır.

İş birlikleri oluşturmak: Kimi zaman lobi yapılan konu üzerinde çalışan başka gruplar da olabilir. Ortak hedefleri gerçekleştirmek için birlikte çalışmak, belli bir güç odağı olmak istenilen sonuca daha kısa sürede varılmasını sağlayabilecektir. Akılda tutulması gereken nokta, ortak amaç doğrultusunda çalışırken kimin ya da kimlerin sahnede olacağı çok önemli bir konu değildir. Bu bağlamda asıl önemli olan amacın gerçekleşmiş olmasıdır.

Yereli ihmal etmemek: Özellikle ulusal parlamentoların yetki alanına giren yasal dü- zenleme konularında lobi faaliyeti yürütürken genellikle yerel ölçekteki belediye meclisi gibi organlar ve daha da önemlisi seçmenlerin beklentileri göz ardı edilebilmektedir. Bir yasa yapıcıdan herhangi bir konuda yasal düzenleme talep edildiğinde söz konusu parlamenterin yerel ölçekteki seçmenlerinin konuyla ilgi düzeyleri, konuya yakın ya da karşı olup olmadıkları saptanmalı ve yardım istenen parlamentere seçmenleri ile arasında oluşabilecek sorunlara karşın çözüm önerileri sunulmalı ve rahatlatılmalıdır.

Teşekkür etmek: Kişisel ilişkilerin bir gereği olarak lobi faaliyetine yardımcı olan kişilere mutlaka sözlü ve yazılı olarak teşekkür edilmeli ancak yazılı teşekkürde konunun içeriği belirtilmek yerine sağlayacağı faydaya vurgu yapılmalıdır. (http://www.portlandoregon. gov/oni/article/338655 ‘ten alınmıştır).

Ancak stratejik iletişim doğası gereği, sınırlandırılmış özel bir hedefi olan ve bu hedefe
odaklanmış, yüksek bilgi ve beceri gerektiren, uzmanlığa dayalı, genellikle kısa erimli ve yoğun bir iletişim sürecini ifade eder. Doğru yanıt B'dir.

Lobicilik faaliyetlerinin pek çok ilkesi olmakla birlikte, başlıca on ilkeden söz etmek olasıdır. Bu ilkelerin açıklanması, lobicilik faaliyetlerinin nasıl yapılması gerektiğine de ışık tutacaktır.

Konuya hakim olmak: Lobicilik faaliyeti yapılacak konu hakkında ayrıntılı bilgiye sa- hip olmak, stratejik iletişim açısından ilk ve en önemli basamaktır. Yasada yapılacak değişiklerin istendik yönde olması için iletişim uzmanının mutlaka yasa yapıcılardan gelecek her soruyu yanıtlayabilecek düzeyde dosyaya hakim olmak gerekir. Bu yanı zamanda iletişim uzmanının ve çalıştığı kurum veya kuruluşun itibarı açılarından da önem taşır. Eksik ya da yeterince çalışılmamış bir dosyayı savunurken oluşacak açıklardan dolayı parlamen- terlerin zor durumda kalmaları; ileride yapılması düşünülen lobi çalışmaları için kapının şimdiden kapatılması anlamına gelecektir.

Esnek ve yapıcı olmak: Lobicilik faaliyetleri uzun dönemli sonuç alınabilecek, stratejik bir iletişim biçimdir. Kısa dönemde ya da yeterince olgunlaşmadan yapılacak girişimler tüm zaman, emek ve maliyetin boşa gitmesi anlamı taşır. Bu nedenle yasa yapıcılar üzerinde bir zaman baskısı oluşturmadan çalışmak en doğrusu olacaktır.

Doğru ve tutarlı bilgi sağlamak: Stratejik iletişim biçimlerinden birisinin de itibar yö- netimi olduğu yukarıda belirtilmişti. Yasa yapıcıların doğru ve tutarlı bilgiye ihtiyaçları vardır. Bilginin doğruluğu ancak kaynağın güvenilir olmasına bağlıdır. Kaynağın güveni- lir olması, itibar yönetiminin önemli bir amacı ve başarılabilirse de sonucu olarak karşı- mıza çıkar. Yasa yapıcılara doğru ve tutarlı bilgi sağlamak aynı zamanda yasanın istendik biçimde yapılmasını sağlamak açısından önem taşır.

Basit ve anlaşılır olmak: Yasa yapıcılar şüphesiz ki her konuya hakim olamazlar ve zamanları kısıtlıdır. Bu nedenlere parlamenterlere kısa ve anlaşılır biçimde bilgi aktarılmalı, ayrıca kendilerine verilmek üzere hazırlanan dosyalar da kolay okunur ve anlaşılır biçim- de hazırlanmış olmalıdır.

Dostlar edinmek: Lobicilik parlamenter sistem altında gerçekleştirilen bir faaliyettir. Politik yaşamda dostlar edinmek ve bunu siyaset yelpazesinin hemen her renginden olmasını sağlamak lobicilik faaliyetlerini oldukça kolaylaştıracaktır.

Rakipleri tanımak: Kimi yasa yapıcılar yapılması düşünülen yasa değişikliğine kategorik olarak karşı olabilirler. Bu onların politik duruşlarından kaynaklanabileceği gibi, kişisel ter- cihlerinin bir sonucu da olabilir. Genellikle politik duruşu nedeniyle bir konuya karşı olanları kazanmak mümkün olmaz. Bu durumda olan parlamenterleri tanıyarak, onlardan yardım istememek en doğru seçim olacaktır. Ancak, kişisel olarak bir konuya karşı çıkan parlamenterlere erişmeye çalışmak ve ne nedenle yasa değişikliği talep edindiğini yukarıda sıralanan ilkeler doğrultusunda aktarmak pozisyonlarını yeniden gözden geçirmelerini sağlayabilecektir.

Gerçekçi olmak: Yasa yapıcıları zor durumda bırakabilecek ya da karmaşık düzenleme- ler talep etmek her koşulda gerçekçi olmayabilir. Bu durumda yapılabilecek küçük adımlarla hareket etmek; bütünün zaman içerisinde parçalardan oluşmasını sağlamak daha gerçekçi olacaktır.

İş birlikleri oluşturmak: Kimi zaman lobi yapılan konu üzerinde çalışan başka gruplar da olabilir. Ortak hedefleri gerçekleştirmek için birlikte çalışmak, belli bir güç odağı olmak istenilen sonuca daha kısa sürede varılmasını sağlayabilecektir. Akılda tutulması gereken nokta, ortak amaç doğrultusunda çalışırken kimin ya da kimlerin sahnede olacağı çok önemli bir konu değildir. Bu bağlamda asıl önemli olan amacın gerçekleşmiş olmasıdır.

Yereli ihmal etmemek: Özellikle ulusal parlamentoların yetki alanına giren yasal dü- zenleme konularında lobi faaliyeti yürütürken genellikle yerel ölçekteki belediye meclisi gibi organlar ve daha da önemlisi seçmenlerin beklentileri göz ardı edilebilmektedir. Bir yasa yapıcıdan herhangi bir konuda yasal düzenleme talep edildiğinde söz konusu parlamenterin yerel ölçekteki seçmenlerinin konuyla ilgi düzeyleri, konuya yakın ya da karşı olup olmadıkları saptanmalı ve yardım istenen parlamentere seçmenleri ile arasında oluşabilecek sorunlara karşın çözüm önerileri sunulmalı ve rahatlatılmalıdır.

Teşekkür etmek: Kişisel ilişkilerin bir gereği olarak lobi faaliyetine yardımcı olan kişilere mutlaka sözlü ve yazılı olarak teşekkür edilmeli ancak yazılı teşekkürde konunun içeriği belirtilmek yerine sağlayacağı faydaya vurgu yapılmalıdır. (http://www.portlandoregon. gov/oni/article/338655 ‘ten alınmıştır).

Kriz iletişiminde yanıt süreci üç farklı yönteme göre şekillenir. Bu yöntemler ön alıcı (proaktif) yöntem, tepkisel (reaktif) yöntem ve etkileşimli (interaktif) yöntemler olarak adlandırılırlar.

C şıkkı tepkisel (reaktif) yönteme örnektir.

Diğer taraan, kriz ve risk iletişimi, dijital stratejik iletişim, kurumsal iletişim gibi
halkla ilişkilerin farklı uygulama alanları ise stratejik iletişimin ortamları arasındadır.
Kullanılan araçlar benzeşik olmakla birlikte, stratejik iletişimin geleneksel halkla ilişkilere göre daha farklı ortamları, veya daha net ifade etmek gerekirse geleneksel halkla ilişkilerde sıkça kullanılmayan formatların kullanıldığı görülecektir. Doğru yanıt C'dir.

Günümüzde sağlıklı ve sürdürülebilir bir kurumsal iletişim ortamı oluşturabilmek için gerekli olan ilkeler şunlardır (Sever, 2015):

• Kurumsal iletişim stratejisinin belirlenmesi
• Hedef kitle ve paydaşların tanımlanması
• İletişim araçlarının desenlenmesi 
• İletişim faaliyetlerinin sonuçlarının ölçümü
• İletişim uzmanlarının seçimi ya da eğitilmesi.

Rakipleri tanımak: Kimi yasa yapıcılar yapılması düşünülen yasa değişikliğine kategorik
olarak karşı olabilirler. Bu onların politik duruşlarından kaynaklanabileceği gibi, kişisel tercihlerinin bir sonucu da olabilir. Genellikle politik duruşu nedeniyle bir konuya karşı olanları kazanmak mümkün olmaz. Bu sebeple rakipleri saf dışı bırakmaktan ziyade tanımak gerekir. Doğru yanıt D'dir.

Rakipleri tanımak: Kimi yasa yapıcılar yapılması düşünülen yasa değişikliğine kategorik
olarak karşı olabilirler. Bu onların politik duruşlarından kaynaklanabileceği gibi, kişisel tercihlerinin bir sonucu da olabilir. Genellikle politik duruşu nedeniyle bir konuya karşı olanları kazanmak mümkün olmaz. Bu durumda olan parlamenterleri tanıyarak, onlardan yardım istememek en doğru seçim olacaktır. Ancak, kişisel olarak bir konuya karşı çıkan parlamenterlere erişmeye çalışmak ve ne nedenle yasa değişikliği talep edindiğini yukarıda sıralanan ilkeler doğrultusunda aktarmak pozisyonlarını yeniden gözden geçirmelerini sağlayabilecektir. Doğru yanıt E'dir.

İletişim uzmanlarının seçimi ya da eğitilmesi: Kurumsal iletişimin son aşaması yapı içerisinde yer alacak iletişim uzmanlarının seçilmesi ya da eğitilmeleridir. Kurumsal iletişim birimi içinde yer alacak çalışanların iletişime açık olmak, öğrenmeye açık olmak, kişilerarası iletişimi güçlü olmak, yeni teknolojileri kullanabilmek ve iyi bir sözlü ve yazılı iletişim sağlayabilecek formasyona sahip olmaları gereklidir. Bu niteliklere sahip olmakla birlikte, seçilen kişilerin kurumsal hedef ve stratejiler, kurumsal paydaşlar ve olası hedef kitleler, olası kriz konuları ve kurumsal yazılı ve sözlü kültürel değerler konularında hizmet içi eğitim almaları mutlaka gereklidir.

Doğru ve tutarlı bilgi sağlamak: Stratejik iletişim biçimlerinden birisinin de itibar yönetimi olduğu yukarıda belirtilmişti. Yasa yapıcıların doğru ve tutarlı bilgiye ihtiyaçları
vardır. Bilginin doğruluğu ancak kaynağın güvenilir olmasına bağlıdır. Kaynağın güvenilir olması, itibar yönetiminin önemli bir amacı ve başarılabilirse de sonucu olarak karşımıza çıkar. Yasa yapıcılara doğru ve tutarlı bilgi sağlamak aynı zamanda yasanın istendik biçimde yapılmasını sağlamak açısından önem taşır. Doğru yanıt A'dır.

Doğru hazırlanmış bir basın bülteninde aşağıda belirtilen teknik noktalara uyulmuş olması gerekir.

• Bültenin ilk paragrafı ana temayı açıkça anlatmalıdır.
• Basın bülteni haberciliğin “beş N bir K” kuralına uygun hazırlanmış olmalı ve kim,

ne, nerede, nasıl, niçin ve ne zaman sorularına yanıt veriyor olmalıdır.
• Basın bülteni haber diliyle yazılmış olmalıdır.
• Bülten sadece bir konuyu kapsamalıdır.
• Basın bülteni sadece yazılı metin değil haberle ilgili fotoğraf gibi görselleri de içer-

melidir.
• Basın bülteninde tarih saat ile gönderen kurumun logosu yer almalıdır.

Uzmanlık gerektiren bir alan olan stratejik iletişim, gerek ticari gerekse kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlarda lobicilik, kriz iletişimi ve yönetimi, kurumsal iletişim, medya ilişkileri ve itibar yönetimi gibi biçimlerde ortaya çıkar. Bu iletişim biçimleri sırasıyla incelenecektir.

Kriz ile itibar arasında doğrudan bir ilişki vardır. Sanılanın aksine, itibar arayışı kimi
zaman krizlere neden olabilmektedir. Bu durumu oluşturan dört nedenden ilki, yöneticilerin iyi bir itibara sahip olmanın değerini tam olarak kavrayamamalarından kaynaklanmaktadır. Mum dibine ışık vermez özdeyişinde olduğu gibi, gerçekten itibarlı bir kurum ya da kuruluş bunun verdiği rahatlıkla esnek ve gevşek davranabilmekte ve kimi zaman hatalı uygulamalar yapabilmektedir. İkinci neden ise oluşan algı körlüğüdür denebilir. Üçüncü neden ise ikinci nedenle doğrudan bağlantılıdır. Ne olduğu, nasıl oluştuğu ve nasıl algılandığı bilinmeyen bir itibar sürdürülemez. Dördüncü ve son neden ise diğer üç nedenin nasıl işlediği hakkında fikir sahibi olmayan yöneticiler, bir kriz yönetim planına da sahip değiller demektir. Bu ise
kontrolsüz ve önü kolay alınamayacak büyük bir yangının başlangıcı anlamına gelebilir. Doğru yanıt B'dir.

Esnek ve yapıcı olmak: Lobicilik faaliyetleri uzun dönemli sonuç alınabilecek, stratejik bir iletişim biçimdir. Kısa dönemde ya da yeterince olgunlaşmadan yapılacak girişimler tüm zaman, emek ve maliyetin boşa gitmesi anlamı taşır. Bu nedenle yasa yapıcılar üzerinde bir zaman baskısı oluşturmadan çalışmak en doğrusu olacaktır.

Hatırlamakta yarar var; iletişim sürecinin sonunda istendik yönde davranış ya da tutum değişikliği oluşturmasını amaçladığımız kişi, kurum ya da kuruluşa hedef kitle adı verilir.

Kriz iletişimi ve yönetimi temel olarak iki aşamaya ayrılır. İlk aşama krize verilen yanıtlardan oluşur. Burada yanıtı kelimenin yalın hâli ile yanıt verme olarak alabileceğimiz gibi, uygun ortam ve araçların krizin kurum ya da kuruluşa olan etkisini en aza indirecek şekilde desenlemesi ve kullanılması olarak ta alabiliriz.Doğru yanıt C'dir.

Rakipleri tanımak: Kimi yasa yapıcılar yapılması düşünülen yasa değişikliğine kategorik olarak karşı olabilirler. Bu onların politik duruşlarından kaynaklanabileceği gibi, kişisel tercihlerinin bir sonucu da olabilir. Genellikle politik duruşu nedeniyle bir konuya karşı olanları kazanmak mümkün olmaz. Bu durumda olan parlamenterleri tanıyarak, onlardan yardım istememek en doğru seçim olacaktır. Ancak, kişisel olarak bir konuya karşı çıkan parlamenterle- re erişmeye çalışmak ve ne nedenle yasa değişikliği talep edindiğini yukarıda sıralanan ilkeler doğrultusunda aktarmak pozisyonlarını yeniden gözden geçirmelerini sağlayabilecektir.

Ön alıcı (proaktif) yöntem: Proaktif yönteme göre, kurum ya da kuruluşlar herhangi
bir kriz oluşmadan önce olası kriz konularını belirleyerek çıkabilecek bu krizlere karşı çeşitli çözüm senaryoları geliştirebilir. Böylece olası bir krizin kurum ya da kuruluşa verebileceği zararlar en aza indirilmiş olur.  Doğru yanıt D'dir.

İtibar güvenilir ve saygın olmak olarak tanımlanabilir. İtibarı olan kişi, sözüne güvenilen, saygınlığı olan ve davranışları doğru bulunan, onaylanan kişi anlamına gelir. İtibarlı kurum ya da kuruluş ta böyle tanımlanabilir. Yüksek düzeyde itibarı olan kurum veya kuruluşun ürün ve hizmetleri satın alınır, yaptıkları kamuoyunda destek bulur, varsa hisse senedi değeri artar.