STRATEJİ VE GÜVENLİK

Caydırıcılık ve oyun teorisi Stratejik Çalışmalar alanının ilgilendiği temel konular ve anahtar kavramlardır. Soğuk Savaş döneminin teorik çalışmalarında ve pratikte genel anlamıyla karşı tarafı saldırmaktan men etmeyi öngören “caydırıcılık” anlayışının yaygın olarak kullandığı analiz yöntemi oyun teorisidir.

Schelling’e göre oyun teorisi en iyi davranış biçiminin diğerlerinden beklenilen davranışa göre belirlendiği bir yaklaşım ortaya koyduğundan caydırıcılık teorisiyle uyumlu ve onu tamamlayıcıdır.

Caydırıcılığın öncü teorisyeni, Stratejik Çalışmaların gelişiminde önemli bir isim olan Bernard Brodie’dir.

Caydırıcılık stratejisinin gelişini belirli dönemlere ayırmak mümkündür. Bu kapsamda, 1945-1962 arası Zorlayıcı İkna Dönemi, 1962-1983 Karşılıklı Caydırıcılık Dönemi, 1983-1990 Savunmacı Caydırıcılık Dönemi ve 1990 sonrası Nükleer Stratejilerin Değişmesi Dönemi şeklindeki ayrım Stratejik Çalışmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

1945-1962 Dönemi
Bu dönem caydırıcılık stratejisinin ilk gelişme dönemi olmakla birlikte, birçok yazar bu dönemi caydırıcılık değil, zorlayıcı ikna (compellence) kavramıyla ifade etmeyi tercih etmektedir.

Caydırıcılık Teorisinin Temel Varsayımları

1. Saldırgan ve caydırıcı tarafların karar alıcıları rasyoneldir; mevcut koşulları rasyonel olarak değerlendirirler.
2. Nükleer silahlar gibi çok yüksek riskli tehditler saldırganlığı teşvik etmez, yatıştırır.
3. İki tarafın da değer sıralaması benzerdir, en azından büyük ölçekli şiddetten kaçınma gibi temel değerleri paylaşırlar.
4. Her iki taraf da nükleer silahların kullanımı gibi stratejik kararların alınmasında, karar alma yapısı üzerinde merkezi kontrole sahiptir.

Oyunların tümü temel bazı özellikleri paylaşırlar:

Oyun teorisi politikaya, daha çok karar alma, diplomasi, stratejik caydırıcılık ve savaşa uyarlanmıştır.

Genişletilmiş genel caydırıcılık devletler arasında düşmanca ilişkilerin olduğu durumla ilgilidir.

İngiltere ve Fransa arasında 1947’de imzalanan Dunkirk Antlaşması.

Caydırıcılık, Genel caydırıcılık ve Dolaysız caydırıcılık caydırıcılık kavramları arasındadır.

Genişletilmiş caydırıcılık bir devletin koruduğu müttefik devlete karşı düşmanca davranışları caydırmasıdır.

Taraf­lardan en az birisi ciddi ve kesin bir saldırı planı içindeyse ve karşı taraf da misilleme tehdidiyle bu saldırıyı önlemeye çalışıyorsa ortaya çıkan caydırıcılık türü dolaysız caydırıcılıktır

Devletler arasında düşmanca ilişkilerin olduğu durumla ilgili olan, fakat herhangi bir devlete karşı doğrudan askeri kuvvet kullanımı hazırlığı görülmeyen caydırıcılık türü Genişletilmiş genel caydırıcılıktır.

Genel Caydırıcılık - Yakın-Olası eşleşmesi yanlış bilgi içermektedir. Doğrusu Genel Caydırıcılık - Düşmanca ilişki durumu ve yakın-olası tehdit yoktur. olacaktır.

Caydırıcılık stratejisinin ilk gelişme dönemi olan 1945-1962 yıllarında caydırıcılık kavramı yerine zorlayıcı ikna kullanılmıştır.

karşılıklı caydırıcılık olarak nitelendirilen dönem 1962-1983 yılları arasında kalmakta olduğundan 1945-1962 caydırıcılık dönemi için yanlış bilgi içermektedir

Oyunda iki ya da daha fazla oyuncu olmalıdır

İki oyuncu da yoldan saptığında, ikisi de “tavuk” olur ama hiçbiri prestij kaybetmemektedir.

Şüphelilerin ikisi de suçlu olduklarını itiraf etmeyerek susarsa, ikisi de hafif birer cezayla kurtulur.