STRATEJİ VE GÜVENLİK

Savaşların ortaya çıkış nedenlerinin,sürdürülmesinin, sonlandırılmasının ve sonrasında oluşacak koşulların anlaşılabilmesi, askeri gücün analiz konusu haline getirilmesiyle mümkündür

Türk Dil Kurumu sözlüğünde savaş, “İki ya da daha çok devletin, istediklerini kabul ettirmek ya da başkasının isteklerine boyun eğmemek amacıyla, birbiriyle diplomatik ilişkilerini keserek silahlı güçlerle vuruşmaları” olarak tanımlanmaktadır.

Savaşın “siyasal birimlerin farklı hedeflere ulaflmak için birbirlerine karşılıklı uyguladıkları düzenli şiddet”olarak tanımlanması daha kapsayıcı olacaktır.

Carl Von Clausewitz: Savaşı, düşmana irademizi zorla kabul ettirmek için kuvvet kullanma eylemi olarak tanımlayan Clausewitz’e göre, savaş politikanın başka araçlarla devamıdır. Politik niyet amaç, savaş ise sadece bir araçtır. Politik amaçla, savaşın kendine özgü araçları arasında çelişkiye düşülmemesini (savaşmanın, amacın önüne geçmesi gibi) sağlayacak olan, Clausewitz’in savaş sanatı olarak adlandırdığı stratejidir

Carl Von Clausewitz: Savaşı, düşmana irademizi zorla kabul ettirmek için kuvvet kullanma eylemi olarak tanımlayan Clausewitz’e göre, savaş politikanın başka araçlarla devamıdır. Politik niyet amaç, savaş ise sadece bir araçtır. Politik amaçla, savaşın kendine özgü araçları arasında çelişkiye düşülmemesini (savaşmanın, amacın önüne geçmesi gibi) sağlayacak olan, Clausewitz’in savaş sanatı olarak adlandırdığı stratejidir

Carl Von Clausewitz: Savaşı, düşmana irademizi zorla kabul ettirmek için kuvvet kullanma eylemi olarak tanımlayan Clausewitz’e göre, savaş politikanın başka araçlarla devamıdır. Politik niyet amaç, savaş ise sadece bir araçtır. Politik amaçla, savaşın kendine özgü araçları arasında çelişkiye düşülmemesini (savaşmanın, amacın önüne geçmesi gibi) sağlayacak olan, Clausewitz’in savaş sanatı olarak adlandırdığı stratejidir.

Briand-Kellog Paktı Paktın 1. maddesinde, taraflar uluslararası uyuşmazlıkların çözülmesi için savaşa başvurma yöntemini reddetmekte ve savaşı ulusal politikanın bir aracı olarak kullanmaktan vazgeçtiklerini açıklamaktadırlar. 2. maddede ise, taraşar niteliği ve kaynağı ne olursa olsun uyuşmazlıklarının çözümünü barışçı yollar dışında aramayacaklarını belirtmektedirler. Buna karşın Pakt, meşru müdafaa durumunda, pakta taraf olmayan devletler arasında ya da onlara karşı ve pakta aykırı davranan devletlere karşı, ayrıca uluslararası bir zorlama önlemi olarak kullanılması durumunda savaşı yasaklamamıştır.

Topyekun Savaş, çatışan tarafların kesin zafer elde etme hedefiyle askeri, ekonomik ve hatta ideolojik tüm kaynaklarını seferber ettikleri savaştır.

Konvansiyonel savaş, konvansiyonel silah sistemlerinin kullanıldığı, çatışan tarafların birbirlerinin savaşma iradesini kırmaya çalıştıkları, geleneksel çatışma şeklini temsil eden savaşlardır.

Sun-Tzu’nun kendi sözleriyle, “askeri eylem ulus için önem taşır -çünkü bu var olma ya da yok olma yolu, ölümle kalım meydanıdır. O nedenle iyi incelemek gerekir”. Sun-Tzu’nun düşüncesinde var olma/ yok olma sorunu açısından tanımlanan savaş, sevk ve idare edilmesi gereken bir olaylar silsilesi olarak görülür. Bu noktada devreye söz konusu sevk ve idareyi sağlayacak araç olan strateji girmektedir.

Modern Dönem-Ondokuzuncu Yüzyıl stratejitleri; • Carl Von Clausewitz • Georg Wilhem Friedrich Hegel • Antoine Henri Jomini

Sınırlı savaş ise topyekûn savaşın aksine, hedefleri, kullanılan silahlar ve savaş alanı açısından sınırlı tutulan savaşlardır. Avrupa’da din savaşları ve Napoléon savaşları dışında, Birinci Dünya Savaşı’na kadar görülen savaşlar büyük ölçüde bu özelliktedir.

İç savaş, aynı ülkede yaşayan ve belirli bir bölge ya da hükümet üzerinde kontrol sağlamayı amaçlayan örgütlü gruplar arasındaki savaşlardır. Bununla birlikte taraflardan birisinin hükümet olduğu savaşlar da iç savaşlara dâhil edilmektedir. Uluslararası hukukta iç savaş bir savaş türü olarak kabul edilmemekte, ancak savaş hukukuna dair Cenevre Sözleşmeleri’nde “uluslararası olmayan savaşlar” başlığı altında tanımlanarak, bir devlet sınırları içinde ordu güçleri ile tanımlanmayan silahlı gruplar arasındaki çatışmalar olarak ele alınmaktadır.

St. Augustine, haklı savşl kuramına ilk kaynaklık eden De Civitate Dei (Tanrı Devleti Üzerine) başlıklı eseridir. Tanrı Devleti-İnsan Devleti ayrımını yapan Augustine’e göre mutlak haklı olan Tanrı’nın savaşlarıdır. Bunun dışında bir savaşın haklı sayılabilmesi için, haklı bir nedenin olması, savaşın meşru otorite tarafından yapılması ve iyi niyetin bulunması gereklidir. Augustine kitabında, “Savaşta gerçekten kötü olan şiddet, öç alma tutkusu, acımasızlık, doymak bilmez düşmanlık duygusu ve güç tutkusudur... Böyle şeylerin cezalandırılması gereklidir ve bu cezalandırma savaş yapmayı gerektiriyorsa, Tanrı ve meşru otoriteye itaat ederek iyi insanlar savaş yapabilirler” demektedir.

Etkili neden-izin veren neden: Etkili neden, belirli bir savaşı ortaya çıkaran belirli koşullara atfen kullanılır. Örneğin, A devletinin B devletinin sahip olduğu bir şeyi istemesi durumunda etkili neden A devletinin isteğidir. Örnek vermek gerekirse, 2002’deki Irak Savaşı’nın etkili nedeni ABD ve İngiltere’nin Saddam Hüseyin’i devirme ve ard›ndan da Irak’a demokrasi getirme arzularıdır.

İkincisi çıkana kadar “Büyük Savaş” olarak anılan Birinci Dünya Savaşı, tarihteki ilk topyekûn savaş olarak kabul edilmektedir. Çünkü tarihte ilk kez, savaşan ülkelerde yaşayan hemen herkes savaştan bir şekilde etkilenmiştir. Savaşta strateji anlayışı bakımından da önemli farklılıklar olmuş, savaşlardaki belirleyiciliği bakımından askeri strateji anlayışının yerini, “genel strateji” anlayışı almıştır. Bu çerçevede, bu tarihten önce strateji ve savaşın gidişatı açısından başkomutanlar belirleyici iken, Birinci Dünya Savaşı ile devlet adamlığı önem kazanmıştır.

Etkileşim Düzeyi, temel olarak iki devlet arasındaki etkileşimlerin dinamikleri ile söz konusu devletlerin paylaştıkları nitelikler üzerine odaklanılan bir analiz düzeyidir. Bu düzeyde savaş farklı yaklaşımlarla, ama esas olarak iki yaklaşımla analiz edilir.