STRATEJİ VE GÜVENLİK

Yeterli neden

Sistem Analiz Düzeyi

Schlieffen Planı

Birey analiz düzeyinde

Rönesans Dönemi

Rönesans döneminde “Savaş kimlere gerekliyse onlar için haklıdır ve silahlar kutsaldır - tek umut onlar olduğundan” sözleri Machiavelli’in savaşa dair görüşlerini açıkça özetlemektedir. Machiavelli için savaş, en önemli politik amaç olan devletin bekâsı için gerekli bir araç olmaktan öte anlam taşımamaktadır.

Yirminci yüzyıla gelindiğinde, Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı yıkıcı etkiyle savaş, yasaklanması öngörülen bir eylem biçimi haline gelmiştir. Nitekim savaşın hukuken yasaklanmasına dair ilk uygulama, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Milletler Cemiyeti’nin (MC) kurulmasıyla ortaya çıkmış; ardından 1928’de ABD Dışişleri Bakanı Frank B. Kellog ile Fransa Dışişleri Bakanı Aristide Briand’ın girişimleri sonucu hazırlanan Briand-Kellog Paktı savaşı bir dış politika aracı olarak ya¬saklama konusunda MC Misakından ileri gitmiştir.

savaşlar, kullanılan ölçütlerin çeşitliliğine bağlı olarak çok farklı gruplara ayrılabilir. Savaşların yoğunluk dereceleri ve kapsadığı coğrafi alanın büyüklüğüne göre topyekûn savaş-sınırlı savaş; kullanılan silahların türüne göre konvansiyonel savaş-nükleer, biyolojik, kimyasal savaş; kullanılan yönteme göre düzenli savaş-gerilla savaşı; savaşan tarafların niteliklerine göre uluslararası savaş-iç savaş-asimetrik savaş; savaşan tarafların nitelik ve bu niteliklerinden kaynaklanan güdülere göre dini savaş-etnik savaş; ve son olarak, silahlı çatışma ile ideolojik çatışma ayrımına göre sıcak savaş-soğuk savaş gibi ayrımlar yapılabilir.

Nükleer silahların ortaya çıkmasıyla birlikte, insanlık tarihinde ilk defa, nükleer silahlara sahip devletler sıcak çatışmaya girmek zorunda kalmadan birbirlerini yok etme yeteneğine sahip olmuştur. Soğuk Savaş döneminde süper güçler, misilleme olarak diğerini tamamıyla yok edecek ikinci vuruş kapasitesine sahip olduklarından, “karşılıklı teyit edilmiş yok etme” noktasına ulaşmışlardı. Bu durum düşmana karşı savaşarak zafer elde etme stratejisini geri plana atmış ve bunun yerine askeri stratejiyi belirleyen esas unsur caydırıcılık olgusu ile ilişkilendirilmiştir.

Cenevre Sözleşmeleri: Dört sözleşme ile üç protokolden oluşan Cenevre Sözleşmeleri, savaşta zarar görenlere uygulanacak hukuku ortaya koyar. Bu sözleşmelerin ilki 1864, ikincisi 1906, üçüncüsü 1929, dördüncüsü de 1949'da imzalanmıştır. 1949'da üç protokolle ilk üç sözleşmede değişiklik yapılmıştır.

Vekâleten savaş, iki tarafın birbirleri ile fiilen silahlı çatışmaya girmeden, üçüncü tarafları kullanmak yoluyla karşı tarafa saldırması olarak tanımlanabilir.

Taktik açıdan, Birinci Dünya Savaşı’nda ateş gücünün artması nedeniyle saldırı yoluyla düşman cepheyi ezip geçmek imkânsız hale geldiğinden savunma anlayışı (özellikle siper savaşı) belirgin hale gelmiştir. Diğer yandan, mekanizasyon olarak adlandırılan topçu ve tank birliklerindeki gelişmelerle hücum sorunu aşılmaya çalışılmıştır.