STRATEJİ VE GÜVENLİK

Stratejik çalışmalara alternatif bir yaklaşım olarak doğan üçüncü dünya güvenlik okulunun konuya getirdiği en büyük yenilik, konuyu güvenlik-gelişmişlik ekseninde değerlendirmesi ile çalışmaların batı merkezçiliğinden uluslararası eksene kaydırılmasıdır.

Çalışmaların araştırma kurumları bünyesinde değerlendirilmesi, stratejik çalışmaların altın çağı olarak tanımlanan döneme ait bir özelliktir.

Stratejik çalışmaların devlet-merkezli askeri konuların ötesinde ekonomik, çevreseli toplumsal olarak de ele alınması, stratejik çalışmaların canlanması ve sorgulanması döneminde gerçekleşmiştir.

Günümüzde yapılan güvenlik çalışmaları göz önüne alındığında stratejik çalışmalar Realist Güvenlik çalışma grubunun alt kümesi olarak ele alınmaktadır.

Mearsheimer büyük güçleri daha dar bir bakış açısıyla, göreli askeri kabiliyetleri çerçevesinde tanımlar. Büyük güç sayılabilecek devletler, dünyadaki en güçlü devlete karşı yürütülecek topyekün konvansiyonel bir savaşta karşı tarafa zarar verecek düzeyde askeri kapasiteye sahip olan güçlerdir. Bir başka deyişle, Mearsheimer büyük güçleri salt askeri kabiliyetleri ekseninde tanımlar. Ayrıca, aksine Mearsheimer büyük güç olmak için devletlerin mutlaka nükleer kabiliyete sahip olması gerektiğini savunur.

Literatürdeki yaygın görüşe göre Stratejik Çalışmaların bir disiplin olarak 1940’ların ortalarında doğduğu, 1955-65 döneminde altın çağını yaşadığı, 1965-80 arasında durakladığı ve neredeyse çöküş yaşadığı, 1980’lerden itibarense hem canlanma hem de sorgulama dönemine girdiği kabul edilir.

Bu durum klasik askeri uzmanlıktan farklı bir uzmanlık alanına duyulan ihtiyacı ortaya ç›kartmıştır. Bu uzmanlık, herhangi bir nükleer başlığın teknik özelliklerinin araştırılması veya tahrip gücünün hesaplanmasından, karşı tarafın niyetinin incelenmesinin ardından atılacak adımın etkilerine, hangi ateşleme sisteminin maksimum faydayı yaratacağından, hangi durumlarda ilk vuruştan kaçınılacağına kadar geniş bir yelpazede yer alan konularla ilgilenilmesini gerektirmiştir.Stratejik Çalışmalar 1940’larda nükleer silahlanmanın etkilerinin hissedilmeye başlanmasıyla birlikte ABD’de doğmuştur.

Stratejik çalışmaların bu döneminde altı temel özelliği bulunmaktadır ve E seçeneği bu özellikler arasında değildir.

Alanın uluslararası ilişkiler disiplini ile yakın akrabalığının bulunması onun eleştirilen bir özelliği değil yalnızca onun disiplinler arası yakınlığını gösteren bir özelliktir.

Stratejik çalışmaların altın çağında güvenlik konularını yalnızca askeri konular oluşturmaktadır. I ve IV. seçeneklerdeki konular daha sonraki dönemlerde güvenlik tehdidi olarak değerlendirmeye alınmıştır.

Yukarıda bahsedilen gelişmeler duraklama dönemine ait gelişmelerdir. iki kutup arasındaki gerilimin azalması bahsedilen gelişmelerin yaşanmasına neden olmuş ve stratejik çalışmaların başka boyutlara geçmesine imkan sağlamıştır.

Bu dönemde ABD ve SSCB arasında ilişkiler C seçeneğinin aksine tekrar bir gerilme yaşamış ve diğer seneklerde yer alan gelişmelere neden olmuştur.