STRATEJİ VE GÜVENLİK

Devlet­merkezli analiz yapan Stratejik Çalışmalar, askeri konulara öncelik verir ve Uluslararası İlişkilerin realist var sayımlarını kullanır. 1930’ların başından 1980’lerin ortasına kadar Uluslararası İlişkiler disiplininde başat role sahip olan ve bu nedenlede “uluslararası ilişkilerin teorisi” olarak anılan realist okulun varsayımları 1980’lere kadar Stratejik Çalışmaları şekillendirmiştir. Rea list te ori den Stratejik Çalışmalara ithal edilen iki temel varsayımdan sözedilebilir: Realizmin devleti uluslararası politikanın ana aktörü olarak değerlendirmesinden hareketle, Stratejik Çalışmalar devleti hem güvenlik öznesi hem de güvenliği sağlayan aktör olarak algılamış ve bu çerçevede devlet ­merkezli analizler yapmıştır.

Uluslararası EkonomiPolitik: Uluslararası siyasi ilişkileri ekonomi perspektifinden inceleyen akademik bir disiplindir. Uluslararası İlişkiler araştırmaları 1973’teki Dünya Petrol Bunalımı ve yaşanan ekonomik krizlerle birlikte 1970’lerde küresel bağımlılık, karşılıklı bağımlılık kavramları ve bunların dünya politikası üzerindeki rolü ile ilgilenmeye başladı. Buna bağlı olarak, ekonomik ve sosyal öncelikler tartışma konusu haline geldi. Bu yeni düşünce tarzı zamanla kaçınılmaz olarak politika ve ekonomi ilişkisinin dünya politikasındaki yerinin yeniden değerlendirilmesine yol açarak Uluslararası EkonomiPolitik’in bir alt-disiplin olarak gelişmesini sağladı.

Doğduğu andan itibaren nükleer gerilim üzerine uzmanlaşan Stratejik Çalışmalar, iki kutup arasında savaş tehlikesinin azaldığı ve farklı boyutlarda anlaşmaların sayılarının arttığı yumuşama (détente) döneminde atalet içine girmiştir. Bir başka deyişle, alanın ana gündem maddesinin göreli önemini yitirmesi sonucunda literatürde duraklama dönemi başlamıştır.

Kant’ın 1795 tarihli Perpetual Peace (Kalıcı Barış) başlıklı çalışmasındaki fikirlerin 1980’ler de, özellikle Michael Doyle tarafından geliştirilmesiyle birlikte ortaya çıkan Demokratik Barış akımı demokratik düzenler arasında savaş olmayacağını ve bu su ret le güvenliğin Stratejik Çalışmaların öngördüğünden farklı yöntemlerle sağlanabileceğini iddia etmektedir.

Doğduğu andan itibaren nükleer gerilim üzerine uzmanlaşan Stratejik Çalışmalar, iki kutup arasında savaş tehlikesinin azaldığı ve farklı boyutlarda anlaşmaların sayılarının arttığı yumuşama (détente) döneminde atalet içine girmiştir.

Nükleer bir savaşta, iki tarafda kaybedeceğinden, taraf­lar diğerinin güvensizliğini artırmadan kendi güvenliğini sağlamaya çalışmalıdır. Bu çerçevede, taraf­lar güven artırıcı önlemlere başvurabilir, karşılıklı bağımlılığı artırabilir veya alternatif savunma yolları benimseyebilirler. İşte, Alternatif Savunmayada Saldırgan-olmayan Savunma (Non-Of­fensive Defence) yaklaşımı bu son yöntem dahilinde karşımıza çıkmaktadır. 1980’ler de, Pers hing ve Cruise füzeleri ile SS­20 füzelerinin Avrupa kıtasına yerleştirilmesiyle ortaya çıkan Saldırgan-olmayan Savunma yaklaşımı kapsamında, askeri konuşlandırmayı savunmaya yönelik caydırıcılık kapasitesini optimize edecek şekilde yeniden yapılandırmak bulunmaktadır.

Özellikle Anatol Rapoport stratejistlerin milyonlarca hayatı tehlikeye atma kapasitesine sahip stratejiler geliştirirken, etik değerleri dışarıda bırakıp, yalnızca nesnel kaygılarla hareket etmelerini eleştirir. Rapoport’a göre, Stratejik Çalışmalarda vicdan yoktur

altın çağın teorik çalışmalarının daha çok nükleer strateji ve caydırıcılık ile ilgili olması ve yalnızca iki kutup arasındaki güç ilişkilerini inceleyerek Üçüncü Dünyada yaşanan sorunları gözardı etmesi ayrı bir eleştiri konusu olmuştur. Diğer bir eleştiride alandaki incelemelerin aşırı rasyonelliğine ilişkindir. alanın politika güdümlü niteliği hak kındadır. Diğer bir eleştiride alandaki incelemelerin aşırı rasyonelliğine ilişkindir.

Stratejik Çalışmalar 1940’lar da nükleer silahlanmanın etkilerinin hissedilmeye başlanmasıyla birlikte ABD’de doğmuştur. Stratejik Çalışmaların doğuşunda İkinci Dünya Savaşının ardından ortaya çıkan nükleer gerilim çerçevesinde sivil uzmanlara duyulan gereksinim etkili olmuştur. İlk çalışmaları yapanlar ABD’nin 1942’de başlattığı nükleer silah geliştirme amaçlı Manhattan Projesi’nden etkilenmişlerdir. Nükleer silahlanmanın başlaması sonucunda, bu tür silahların sahip olduğu top yekun tahrip olasılığı savaşı “savaşılmaması gereken” bir olgu hali ne dönüştürmüş, bu da klasik askeri uzmanlıktan farklı bir uzmanlık alanına duyulan ihtiyacı ortaya çıkartmıştır. Bu uzmanlık, herhangi bir nükleer başlığın teknik özelliklerinin araştırılması veya tahrip gücünün hesaplanmasından, karşı tarafın niyetinin incelenmesinin ardından atılacak adımın etkilerine, hangi ateşleme sisteminin maksimum faydayı yaratacağından, hangi durumlarda ilk vuruştan kaçınılacağına kadar geniş bir yelpazede yer alan konularla ilgilenilmesini gerektirmiştir.

Literatürdeki yaygın görüşe göre Stratejik Çalışmaların bir disiplin olarak 1940’ların ortalarında doğduğu kabul edilir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Literatürdeki yaygın görüşe göre Stratejik Çalışmaların bir disiplin olarak 1940’ların ortalarında doğduğu, 1955-65 döneminde altın çağını yaşadığı kabul edilir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Stratejik Çalışmalar 1940’larda nükleer silahlanmanın etkilerinin hissedilmeye başlanmasıyla birlikte ABD’de doğmuştur.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

1950’lerin ikinci yarısından détente olarak adlandırılan yumuşama dönemine kadar yaklaşık on yıl literatürde Stratejik Çalışmaların “altın çağı” olarak anılır.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

1960-1970 arasında Stratejik Çalışmalar literatüründe çok fazla bir gelişmenin gözlenmemiş olması nedeni sonucunda literatürde duraklama dönemi başlamıştır.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

1940’lardan itibaren teorik çalışmalar düşünce kuruluşlarında yapılırken, 1960’ların sonundan itibaren bu kuruluşlarda çalışan akademisyenler akademiye geçmiş/geri dönmüş ve çalışmalarını üniversitelerde Uluslararası İlişkiler ve/veya Siyaset Bilimi bölümlerinde sürdürmeye başlamışlardır.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Stratejik Çalışmaların Uluslararası İlişkilerin alt-disiplini haline dönüşümüdür.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Güvenlik gündemine yerleşen diğer bir konu da kapsamlı bir şekilde ilk kez 1972’deki Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı’nda dile getirilen ‘çevresel
güvenlik’ kavramı olmuştur.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

ABD-SSCB ilişkilerinin, taraf­ların Avrupa’ya orta menzilli nükleer füzeler yerleştirmesi ve Sovyetlerin 1979’da Afganistan’ı işgal etmesiyle yeniden gerginleşmesinin ardından Stratejik Çalışmalarda yeniden bir canlanma gözlendi. Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Kant’ın 1795 tarihli Perpetual Peace (Kalıcı Barış) başlıklı çalışmasındaki fikirlerin 1980’lerde, özellikle Michael Doyle tarafından geliştirilmesiyle birlikte ortaya çıkan Demokratik Barış akımı demokratik düzenler arasında savaş olmayacağını ve bu suretle güvenliğin Stratejik Çalışmaların öngördüğünden farklı yöntemlerle sağlanabileceğini iddia etmektedir. Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Startejik Çalışmalar büyük güçlerin savunma politikalrından bölgesel güvenlik sorunlarına, nükleer caydırıcılık teorisinden silahsızlanma doktirinine, askeri teknolojik gelişmelerden çatışmanın nedenlerine ve jeopolitik çalışmalara kadar geniş bir yelpazedeki askeri-siyasi konuları inceleektedir.