STRATEJİ VE GÜVENLİK

Uluslararası ilişkilerde “güçlünün yapabileceklerini yapacağını, güçsüz olanlarınsa bunları kabullenmek zorunda olduklarını” ileri süren Thucydides, bu yaklaşımıyla strateji kavramının güç kavramıyla özdeş olduğunu ortaya koymaktadır.

Sun Tzu'nunzafer için belirttiği beş ana koşul aşağıda belirtilmiştir: Savaşı, ancak ne zaman savaşılıp, ne zaman savaşılmayacağını bilen kazanır. Savaşı, elindeki zayıf gücü de kuvvetli gücü de en iyi kullanan kazanır. Savaşı, ordusunun her seviyedeki personeline aynı ruhu veren kazanır. Savaşı, düşmanın en hazır olmadığı zamanı beklemesini bilen kazanır. Savaşı, askeri kapasiteye sahip olup, sivil yönetim tarafından müdahale edilmeyen komutan kazanır.

Bu taktiği 20. yüzyılın ortalarına doğru Adolf Hitler yönetimindeki Nazi ordusu, “Blietzkrieg” stratejisinin bir parçası olarak kendi hava kuvvetlerinde uygulamıştır.

Askeri araçlar – siyasi hedef ilişkisini açıklayan kavrama askeri strateji kavramı denilmektedir. Taktik kavramı genellikle askeri strateji ile karıştırılır. Strateji muharebenin savaşın amacı için kullanılmasını ifade eder. Dolayısıyla daha geniş bir kapsama sahiptir. Taktik ise muharebenin düzenlenmesi ve yönetilmesini ifade eder.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında, ABD ve SSCB arasında gelişen düşmanca ilişkileri ve ideolojik çatışmayı tanımlayan kavram “Soğuk Savaş”tır. Churchill’in “demir perde” konuşması ile başladığına inanılmaktadır ve nükleer silahlar Soğuk Savaş döneminde önemli rol oynamışstır.

Strateji ile ilgili ilk fikirleri ortaya atam filozof Sun Tzu’dur. M.Ö. 5. yüzyılda yaşayan Çinli bir filozoftur.

Thucydides, güç politikasının savaşlara neden olduğunu belirtmiştir. Uluslararası ilişkilerde  güçlünün yapabileceklerini yapacağını, güçsüz olanlarınsa bunları kabullenmek zorunda olduklarını” ileri sürmüş, bu yaklaşımıyla strateji kavramını güç kavramıyla özdeş olduğunu ortaya koymuştur.

Machiavelli, klasik dönemdeki strateji düşünürlerindendir. Hart, Napoléon, Jomini ve Clausewitz ise modern dönemin öncülerdir.

Napoléon dönemindeki teknolojik gelişmeler ve sanayi üretim kapasitesinin artması savaşın yaygınlığının, süresinin ve yıkıcılığının artmasına nenden olmuştur.

Nükleer silahların varlığı strateji kavramını barışa daha yakın hale getirmiştir. Nükleer silahların yıkıcı gücü nedeniyle düşman üzerinde zafer kazanmanın ikinci plana düştüğü ve caydırıcılık stratejisinin ön plana çıktığı dönem nükleer dönemdir.

Güvenlik kavramı, Soğuk Savaşın sona erdiği 1800’lere kadar Stratejik Çalışmaların gölgesinde tanımlanmaktaydı bilgisi devletlerin bu dönemde askeri sorunlar çerçevesinde güç politikaları uyguladığı anlamına gelmektedir. Askeri sorunlar dışındakı konular güvenlik kapsamı dışında bırakılmıştır.

Varşova Paktı 1955’te SSCB, Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslavakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya ve Romanya arasında imzalanan dostluk, işbirliği ve yardımlaşma anlaşmasıdır.

Çevre sorunlarını da güvenlik kapsamında değerlendiren bir yaklaşımda, küresel ısınma bit güvenlik tehdidi iken diğer seçeneklerde verilenler güvenlik özneleridir.