STRATEJİ VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 18

Literatürdeki genel kanı uyarınca, güç dengesi, hiçbir devletin mutlak hâkimiyet ve diğer devletler üzerinde egemenlik konumuna sahip olamayacağı şekilde gücün sistemdeki dağılımını ifade eden ve çoğunlukla uluslararası politika çıktısı olarak benimsenen bir kavramdır. Buna karşılık, yukarıda da belirtildiği üzere, güç dengesinin bu çıktının gerçekleşmesini sağlayacak bir araç olarak da tanımlandığı görülmektedir. Güç dengesi bir politika olarak tanımlandığında aslında dengeleme kavramına işaret edilmektedir. Bu nedenle, literatürde genellikle “dengeleme, bir devlet stratejisi ya da dış politika davranışı”, güç̧ dengesi ise, “dengeleme davranışı sonucunda oluşan sistem ya da alt-sistem düzeyinde bir çıktı” olarak tanımlanmakta ve kullanılmaktadır. Dengelemenin amacı yükselen bir gücün hegemonya kurmasını engellemektir; bu engelleme başarılı olursa güç̧ dengesi doğar.

"Küçük devletler arasında çatışma olasılığı yüksektir" ifadesi iki-kutuplu düzen için geçerli değildir.

Soğuk Savaş dönemi, çok-kutupluluğa örnek teşkil etmez.

"Devletler arası ilişkilerin kuralları değişmez" ifadesi çok-kutuplu düzen için geçerli değildir.

İttifakların kurulup, bozulması, çok-kutuplu düzenlerde genellikle karşılaşılan bir dengeleme aracıdır.

-

-

-

-

-

Soğuk Savaş'ın bitimiyle güvenlik çalışmaları sorgulanmış, güvenlik gündeminde dönüşüm yaşanmış, yeni yaklaşımlar doğmuş ve gelişmiştir. Ancak güvenlik tanımı ve güvenlikle ilgili çalışmalar zaten daha öncesinde var olan ve üzerinde düşünülen konular ve kavramlardır.

Soğuk Savaş'ın bitmesiyle ABD-SSCB nükleer gerilimi de sonra ermiş/zayıflamış ve bu sayede askeri nitelik taşımayan sorunların da Güvenlik Çalışmaları dahilinde incelenmesi mümkün olmuştur.

Barry Buzan geliştirdiği yaklaşımda 5 sektör tanımlamıştır: askeri, ekonomik, siyasi, çevresel ve toplumsal güvenlik. (Not: orijinal sorudaki sosyal güvenlik ve toplumsal güvenlik seçenekleri silinmiştir; çünkü teorideki "societal security"nin Türkçe çevirisi bu kavramlarla karşılanabilir. Doğru şık da "iş güvenliği" olarak değiştirilmiştir. )

Soğuk Savaş sonrası geliştirilen Paris Okulu, güvenliğin hem iç hem de dış tehditlerle ilintili olduğunu öne sürmüştür. Sorudaki diğer yaklaşımlar ya bu görüşte değildir ya da Soğuk Savaş öncesinde kurulup geliştirilen yaklaşımlardır.