STRATEJİ VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 3

Caydırıcılık, Soğuk Savaş döneminin temel kavramlarındandır ve zamanla farklı türleri ortaya çıkmıştır. Genel olarak bakıldığında caydırıcılıkta tehdit ve vaat bilinçli olarak kullanılmaktadır. Caydırıcılık kavram olarak diplomasi tarihi ile yaşıt olmasına rağmen Stratejik Çalışmalar alanına nükleer silahların çıkışıyla girmiştir.

Tanımdan da anlaşılacağı gibi burada genel anlamda caydırıcılıkktan farklı olarak, caydırıcı devlet kendisine yönelik bir tehdide maruz kalmamakta, müttefiki kabul ettiği başka bir devletin karşı karşıya olduğu olası saldırı tehdidini caydırmaya çalışmaktadır. Örneğin, İngiltere ve Fransa arasında 1947’de imzalanan Dunkirk Antlaşması, İngiltere’nin Fransa’ya herhangi bir saldırı halinde yardım edeceği taahhüdünü içerdiğinden Almanya’yı Fransa’ya saldırmaktan caydırmayı hedeflemişti.

Caydırıcılık, genişletilmiş caydırıcılık, genel ve dolaysız caydırıcılık olarak türlere ayrılmıştır. Ayrıca genişletilmiş genel ve genişletilmiş dolaysız caydırıcılıktan da bahsetmek mümkündür. Ancak dolaylı caydırıcılık diye bir tür yoktur.

Caydırıcılık stratejisinin ayrıldığı dönemler: 1945-1962 arası Zorlayıcı İkna Dönemi, 1962-1983 Karşılıklı Caydırıcılık Dönemi, 1983-1990 Savunmacı Caydırıcılık Dönemi ve 1990 sonrası Nükleer Stratejilerin Değişmesi Dönemi şeklindenir. Biyolojik Silahları Terk diye bir döenm yoktur.

Karşılıklı caydırıcılık dönemi ABD ve SSCB arasında çıkan Küba Krizi ile başlamıştır. Wohlstetter tarafından “ilk vuruş” ve “ikinci vuruş” kapasitesi kavramları caydırıcılığı anlamada önemlidir. İlk vuruş kapasitesi, buna sahip olan tarafın karşı tarafın misilleme, ya da “ikinci vuruş”, kapasitesini yok edebileceği ve nihayetinde kendisinin en az zararı göreceği anlamına gelir.

Dördüncü kuşak çalışmaların tümü aimetrik tehdide odaklanmıştır. Devlerlerarası ilişkiler dışındaki öktörlere de odaklanılmıştır. Caydırıcılık hala geçerli sayılmasına rağmen uyarlanmış caydırıcılık kavramı ortaya çıkmıştır. Bush doktrini konusunda fikir ayrılıkları oluşmuştur.

Oyuncular, diğer oyuncuların oyunun sonucunu etkileyebilecek farklı çıkarları olduğunu düşünerek kendi ödüllerini arttırmaya çalışırlar. Bu ödüller, olası sonuçlar ve alternatif tercihler “ödül matrisi” denilen bir grafikte gösterilir.

A, B, C ve E seçeneklerinde verilenler oyunun temel özelliklerini betimlerken, D seçeneğindeki bilgi yanlıştır çünkü her oyun kesin bir durumla sona erer.

Mahkum ikilemi ve tavuk oyunu 2-kişili değişken toplamlı oyun; Rus ruleti 2-kişili sıfır-toplamlı oyun ve ABD-SSCB-Çin silahlanma yarışı n-kişili değişken toplamlı oyun örnekleridir. Beşli poker ise n-kişili sıfır-toplamlı oyuna örnektir.