SPOR VE MEDYA İLİŞKİSİ - Deneme Sınavı - 2

Türkiye’de naklen yayın hakları, en çok geniş kitleleri ekran başına toplayan futbol karşılaşmalarında tartışma konusu olmuştur. İletişim alt yapısında büyük bir gelişme yaşandığı ve medyanın önemli bir sektör haline geldiği 1990’lı yıllarda, futbol karşılaşmalarının naklen yayın haklarının düzenlenmesi, devletin futbol alanında yasa yoluyla müdahalesini gerektiren konulardan biri olarak ortaya çıkmıştır. Bu dönemde Türkiye’de naklen yayınlar nedeniyle televizyon kuruluşları ile spor kulüpleri arasında ekonomik bağlar kuruldu. Bu bağlar sayesinde hem futbol endüstrisi hem de medya endüstrisi karşılıklı birbirinden yararlanarak büyüdü.

1996’da havuz sisteminin kurulmasına küçük kulüpler büyük destek verdi. Ancak, yayın gelirlerinin paylaşımındaki eşitsizlik ve sistemin en çok Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatarasay ve Trabzonspor’un işine yaradığı yönünde eleştiriler devam etti. Havuz sistemi yalnızca kulüplere değil, şifreli yayın yapan kanallara da önemli oranda gelir sağlamaktadır.

Türkiye’de spor gazetecilerinin mesleki kuruluşu Türkiye Spor Yazarları ve Spor Kulübü Derneği’dir (TSYD). Dernek, 14 Nisan 1963 günü Spor Yazarları Derneği adıyla kurulmuş, daha sonra gösterdiği etkinlikler ve ülke çapındaki yaygınlığı nedeniyle adının önüne Türkiye'yi koyma hakkını kazanmıştır.

Yine 1980 sonrası dönemde, gazetelerin tirajlarını artırabilmek için isim yapmış eski futbolculara köşelerini açtıkları görüldü. Yazarlık yapan sporcular da genellikle yetersizlikle suçlandılar. Sporcuların spor sayfalarında yazmaları, yeni ya da yalnızca Türkiye’ye özgü bir olgu değildir. Ancak, 1980 sonrasında futbolculara gazetelerde köşe yazarlığı yapma olanağı tanınmasında, daha önceleri olduğu gibi futbol yazarlığı konusundaki yetenekleri değil, popüler olmaları belirleyici olmuştur.

Haber üretme yönündeki baskı, muhabirlerin bazen yalan haberlere yönelmesine neden olmaktadır. Gazetecilerin görevlerini yerine getirirken taraf tutmamaları yansız haber yapmaları beklenir. Ancak spor muhabirleri, daha fazla enformasyon elde etmek için sporcu, sponsor, yönetici, teknik adam gibi haberlerine konu olan kişileri daha yakından tanımak zorundadır. Daha yakından tanıdıkları kişilere karşı ise eleştirel bakmaları, o kişiler hakkında araştırmacı habercilik yapmaları ve tarafsız kalmaları zorlaşmaktadır. Gazetecinin, okuyucuları ve haber kaynakları yanında haber yaptığı kişilere karşı da sorumluluğu vardır. Türkiye’deki duruma bakıldığında ise kişilerin özel yaşamının ihlal edilmesi ve incitici yayın yapılması, spor basınında çok sık görülmekte, hakem, oyuncu, teknik direktörler ve sporla ilgili kamu görevlileriyle ilgili ifadeler eleştiri sınırlarının ötesine geçmektedir.

Geleneksel medya, bilgisayar kullanmadan ve iletileri bilgisayar yardımıyla işlemeden ve kayıt etmeden kullanan iletişim ve kitle iletişimi araçlarıdır.

Geleneksel medya araçları gazete ve dergi gibi basılı yayınlar; radyo, sinema, televizyon gibi sesli, görüntülü iletileri taşıyan ortamlardır.

Yeni medya, iletişimde etkileşimi artıran, iletileri sayısal bir biçime getiren ve herkesin kolayca erişebileceği ortamlar olarak tanımlanabilir.

Web üzerinde çeşitli adres uzantıları bulunmaktadır. Bu uzantılar sahip oldukları alana ve paylaştıkları bilgi türüne göre sınıflandırılmışlardır. Örneğin eğitim kurumlarına “edu” uzantısı verilir

Yeni medya iletişim ortam ve araçlarını, akıllı taşınabilir ortamlar, internet, internet uygulamaları ve ara yüzleri ve sayısal görsel oyunlar olarak sıralayabiliriz.

İkinci kuşak web hizmetleri blog, RSS, wiki, sosyal ağlar ve sayısal görsel oyunlardan oluşmaktadır.

Sosyal ağlar, bireyleri, internet sistemi üzerinden birbiriyle buluşturan ve metin, ses ve video paylaşarak eşzamanlı ve eşzamansız sosyalleşmelerini sağlayan bir tür yazılımdır.

Video-streaming, İnternet'te bilgilerin paketler halinde ulaşmasını ve gelen verinin anında geliyormuş gibi iletilmesini sağlayan bir sistemdir. Özetle anlatmak gerekirse, istenilen dosyayı bilgisayara indirmeden, anında ve durmadan veri transferi olarak açıklanabilir. Bu sistem sayesinde spor hayranları daha önceden hiç karşılaşmadıkları bir biçimde spor olaylarını ve etkinliklerine izleme olanağına kavuşmuşlardır.

2007 yılında NBA All Star (doğu-batı yakası takımların yıldızlarının gösteri maçı ve çeşitli etkinliklerin olduğu organizasyon) oyunları Amerika Birleşik Devletleri’nin New Orleans şehrinde yapılmıştır. Bu organizasyonun en önemli özelliği basketbol hayranlarının yeni medya araçlarını etkin bir biçimde kullanmaya başlamasıdır.

MyFootballClup (MFC) Türkçesi Benim Futbol Kulübüm (BFK) çok popüler bir bilgisayar oyunu, bir web sitesi, çevrimiçi bir ağ, bir ticari işletme ve gerçek bir futbol kulübü olarak tanımlanmaktadır. Dünyanın çeşitli yerlerinden yaklaşık 50.000 futbolseverin katılımı ile 2007 yılında kurulan bu kulüp, katılımcılarının internet üzerinde demokratik bir yaklaşımla yönettiği bir kuruluştur.

İngiltere’de spor, ancak soylu aile çocuklarının gittikleri Eton, Oxford, Cambridge gibi okullarda geniş çaplı yapılıyordu. Türkiye’de de aynı biçimde sporun ilk kez Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) ve Robert Kolej’de başladığı görülmektedir.

Türk basınında ilk spor yazısı 14 Mart 1891’de, bir edebiyat ve fikir dergisi olan Servet-i Fünun’da yayınlandı.

Ali Ferruh Bey’in Paris’ten yolladığı eskrim konusundaki yazı, çağdaş sporla ilgili ilk yazıdır.

İlk spor gazetesi "Futbol" adıyla 11 Ekim 1910’da Osmanlıca-Fransızca olarak yayınlanmıştır

Fenerbahçe Kulübü Genel Sekreteri Hayri Celal Atamer’in, 1937’de Kemal Onan ile birlikte yayınlamaya başladığı Sarı-Lacivert, Türk spor basınının ilk taraflı dergisi oldu.