SPOR TESİSİ İŞLETMECİLİĞİ VE SAHA MALZEME BİLGİSİ

Bilânço; tesisin varlıklarına ve borçlarına dayalı olarak yılsonunda durumunu özetleyen bir finansal tablodur. Bilânço, belirli bir tarihte bir firmanın varlıklarını, borçlarını ve özsermayesini tasnifli bir şekilde gösteren bir tablodur.

Finansman ile ilgili kararlarda bilinmesi gereken önemli bir nokta zamanla ilgili olarak rakamların incelenmesidir. Eğer spor tesisi, 2017 yılında bir biletten 10 TL kazanmış ve 2018 yılında da yine bir biletten 10 TL kazanıyorsa, aslında 2018 yılında 10 TL'lik bir değer elde ediyor denilemez. Para zaman geçtiğinde değerini kaybeder. Yarınki 1 TL, bugünkü 1 TL kadar değerli değildir. Enflasyona ve para talebine göre bir taraftar ya da spor tesisi müşterisi bir sonraki yıl 1 TL yerine 1.50 TL ödemek zorunda olabilir. Bu anlayışa göre genellikle bütçeler her yıl belirlenen parametrelere göre artar çünkü şu anda üstlenilen görevleri yerine getirmek için yapılan harcamalar, bir sonraki yıl daha da çok olacaktır.

Spor alanındaki işletmelerin genel finansal gelişimleri üç aşamadan meydana gelmektedir;
• Üye odaklı amatör yapı: Gişe gelirleri, üyelik, bağış, yiyecek içecek satışları
• Profesyonel yapı: Sponsorluk, devlet yardımı, belediye desteği, gişe gelirleri
• Çağdaş profesyonel yapı: Kendi markasını yaratma, iş merkezli faaliyetler, halka açılma.

Finansal analiz, işletme finansal tablolarının dönemsel olarak karşılaştırılması ya da aynı dönem finansal tablolarının yatay veya dikey biçimde oranlanarak standartlarla, endüstride yer alan benzer işletmelerle ya da geçmiş yıl verileriyle karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir.
- Analiz, inceleme konusu işletme tarafından yapılırsa "iç finansal analiz"; dışarıdan bir kişi ya da kuruluş tarafından yapılırsa "dış finansal analiz" olarak adlandırılır.
- Geçmiş dönem faaliyetlerinin eldeki finansal tablolardan yararlanılarak risk, kârlılık, performans açısından ortaya koyulmasının amaçlandığı bir fonksiyondur.
- Finansal analiz ile işletmelerin zayıf ve kuvvetli yanlarının belirlenmesi mümkündür.
- Karşılaştırmalı analiz, trend analizi, oran analizi gibi tekniklerden yararlanılarak yorumlar yapılmaktadır.
- Spor işletmelerinin değişken yapılarına bağlı olarak finansal analizlerde genellikle güçlükle karşılaşılmaktadır.

İki kaynak arasında temel farklılık; işletmelerin yabancı kaynaklardan yararlanması durumunda anapara ve faiz ödeme yükümlülüğü altında olmalarıdır. Diğer yandan yabancı kaynak kullanmanın en önemli avantajı, faizin gider olarak vergiden düşülebilmesidir. Finansman kararları alınırken borç ve özsermaye maliyetlerinin belirlenmesi, borcun kaldıraç etkisinin hangi seviyelere kadar olumlu olacağının hesaplanması ve mevcut koşulların göz önüne alınarak özkaynak ve yabancı kaynağın avantaj ve dezavantajlarına göre tercih yapılması önemlidir.

Spor tesis işletmelerinin finansmanında diğer bütün işletmelerde olduğu gibi çeşitli finansal kaynaklar kullanılmaktadır. Bu kaynaklar kısa, orta ve uzun vadeli kaynaklar şeklinde sınıflandırılmaktadır. Kısa vadeli (1 yıl) finansman kaynakları olarak; ticari krediler (satıcı kredileri), kısa vadeli banka kredileri, finansman bonosu ve factoring işlemi literatürde yer almaktadır. Yatırım malları kredileri, orta vadeli banka kredileri, leasing (finansal kiralama) ve forfaiting ise orta vadeli (1-8 yıl) kaynaklardır. Uzun vadeli kaynaklar olarak özsermaye, otofinansman ve tahvil kullanılmaktadır. Spor ile ilgili uluslararası yayınlarda yukarıda sayılan finansman kaynakları dışında finansmanda
devletin rolü ve tesislerin borçlanma seçeneklerinin ön plana çıktığı görülmektedir. Ancak bu ayrım hem tesislere hem de genel spora yönelik bir yaklaşımı vurgulamaktadır. Spor işletmeleri hisse senedi ihraç ederek fon teminine gidebilirler. Ayrıca birçok ülkede spor işletmeleri tahvil ihracı yoluyla da finansman olanağı sağlayabilmektedir. Yurt dışında uygulama imkânı bulan tahvil türleri ise şunlardır;
-Genel Yükümlülük Tahvilleri
-Gelir Tahvilleri
-Vergi Destekli Tahviller

Standart biletler tek bir oyunu izlemek için taraftarlara satılan biletlerdir. Kombine bilet satışları ise spor işletmelerine sezon başında garanti bir gelir sağlar. Bugün pek çok spor dalının gelişmesinin ya da ayakta kalmasının nedeni sponsorluk anlaşmalarından elde edilen gelirlerdir. Oyuncu Ücretleri: Büyük lig takımlarındaki en büyük faaliyet gideri oyuncu maliyetleridir. Oyuncu ücretleri takımlardaki toplam faaliyet giderlerinin tek başına yaklaşık üçte ikisine tekabül etmektedir.

• Faaliyet gideri: Ofis elektrik faturası gibi normal iş akışından ileri gelen gider.
• Değişken giderler: Elektrik, gaz ve su faturaları gibi sabit bir değeri olmayan kaçınılmaz periyodik maliyetlerdir.
• Sabit gider: Üretim veya satış seviyesine bağlı olarak değişmeyen kira, gayrimenkul, sigorta veya faiz gibi bir maliyettir.
• Yarı değişken gider: Sabit gider bileşeni ve değişken gider bileşenine sahip bir maliyettir.
• İhtiyari giderler: Mal ve hizmetler için kalıcı veya geçici giderlerdir. Ağırlama giderleri, sağlık programları ve konuşmacılar örnek olarak verilebilir.

Her bir gider kalemi bir şirketin nakit çıkışını etkiler ve bu uygun nakit yönetimi ihtiyacını belirler. Nakit akımları spor işletmelerinde vazgeçilmez bir öneme sahiptir.

Yatırımlar tür olarak finansal ve üretime yönelik yatırımlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Üretim ile ilgili yatırım türlerini ise; komple yeni yatırımlar, yenileme yatırımları, tevsii yatırımları, tamamlama yatırımları, modernizasyon yatırımları, darboğaz giderme yatırımları, kalite düzeltme yatırımları, entegrasyon yatırımları, finansal kiralama yatırımları ve nakil yatırımları olmak üzere on grupta sınıflamak mümkündür.

Ancak bazı durumlarda bu yatırım türleri iç içe geçmiş ve örtüşmüş olabilir. Örneğin ekonomik ömrünü doldurmuş olan bir makinenin yerine daha yüksek kapasiteli bir makinenin alınması hem tevsii hem de yenileme yatırımı kapsamında düşünülebilir.

Statik Yöntemler
Statik değerleme yöntemleri paranın zaman değerinin göz önüne almayan yöntemlerdir. Bu yöntemlerin sayısı oldukça fazladır. Kontrol suretiyle sıralama yöntemi, masrafa oranla gelir yöntemi, masraf karşılaştırma yöntemi, ortalama yıllık gelirin yatırım tutarına oranı yöntemi ve geri ödeme süresi yöntemi bu gruba giren yöntemlerin başlıcalarıdır. Uygulamada en çok kullanılan yöntem geri ödeme süresi yöntemidir.

Spor alanındaki işletmelerin genel finansal gelişimleri üç aşamadan meydana gelmektedir: 

Profesyonel yapı içinde sponsorluk yer alır, diğer seçenekler üye odaklı amatör yapı ve çağdaş profesyonel yapı içinde değerlendirilebilir.

Sporun dünyada geniş bir biçimde ticarileşmesi 1970’lerde başlamış ve spor organizasyonları bir şekilde iş yapan birimlere dönmüştür.

Finansal yönetim çerçevesinde spor işletmesi yöneticilerinin aşağıdaki başlıklar üzerinde önemle durmaları gerekmektedir:

• Finansal kayıtları tutmak
• Gerçekçi bütçeler ve finansal planlar hazırlamak
• Gelir ve giderleri takip etmek
• Likit yapıyı güçlendirmek
• Gelir getirici varlık yaratmak
• Borç seviyesini kontrol altına almak

Spor tesis işletmelerinin finansmanında diğer bütün işletmelerde olduğu gibi çeşitli finansal kaynaklar kullanılmaktadır. Bu kaynaklar kısa, orta ve uzun vadeli kaynaklar şeklinde sınıflandırılmaktadır. Yatırım malları kredileri, orta vadeli banka kredileri, leasing (finansal kiralama) ve forfaiting orta vadeli (1-8 yıl) kaynaklardır.

Devletler özel gelir yaratabilecek kaynaklar yaratabilir. Kullanılan özel gelir kaynaklarına örnekler şöyledir:

• Elektrik, su, doğalgaz vergileri 
• Araba kiralama vergileri ve turist vergileri
• Bilet ek ücretleri
• Gayrimenkul vergileri
• Tüketim vergileri
• Loto ve oyun vergileri

Spor işletmelerine ilişkin başlıca gelir kalemleri şu şekilde sıralanabilir:

Ekipman, seyahat, bakım ücretleri ve sigorta primleri gider kaleminde yer alır.

Spor işletmelerinde gider kaleminde başlıca aşağıdakiler yer alır:

Alınan bağışlar işletmelerde gelir kaleminde yer alır.

Bir işletmenin faaliyetleri sonucu elde ettiği para "gelir" olarak isimlendirilir.

Spor alanındaki işletmelerin genel finansal gelişimleri üç aşamadan meydana gelmektedir:

• Üye odaklı amatör yapı: Gişe gelirleri, üyelik, bağış, yiyecek içecek satışları
• Profesyonel yapı: Sponsorluk, devlet yardımı, belediye desteği, gişe gelirleri
• Çağdaş profesyonel yapı: Kendi markasını yaratma, iş merkezli faaliyetler, halka açılma.

Halka açılma üye odaklı amatör yapıda yer almaz.

Spor işletmelerinin hesaplarında toplam gelirler içerisinde en büyük paya sahip
olan kalem bilet gelirleridir. Bir spor organizasyonuna ait biletler beş şekilde satışa sunulabilir:
• Kombine bilet satışları
• Grup bilet satışları
• Standart Biletler
• Ücretsiz Bilet
• Öğrenci Biletleri