SPOR TESİSİ İŞLETMECİLİĞİ VE SAHA MALZEME BİLGİSİ

Değerlendirme tipik olarak etkinliklerin amaçlara ulaşmadaki başarısı ve kaynakların kullanımının etkili ve verimli olup olmadığını ortaya koymak için gerçekleştirilir. Bu açıdan değerlendirme ile ilgili çeşitli yaklaşımlardan bahsetmek mümkündür. Bunlar etkinlikle ilgili olarak aşağıdaki biçimde ifade edilebilir: • Hedefe ulaşma (önceden belirlenmiş hedefler) yaklaşımı, • Sistem kaynak yaklaşımı, • İç süreç yaklaşımı (bir teşhis aracı olarak açık sistem modeli), • Rakip değerler (tesis içinde), • Stratejik seçim (tüm paydaşların görüşleri dikkate alınarak)

Özel etkinlikler; küçük ve büyük olmak üzere iki türdür. Büyük etkinlikler ise hallmark etkinlikler ve mega etkinlikler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Buna göre doğru cevap E’dir.

Bu gibi etkinliklerin başarısı; benzersiz oluşları, tek oluşları, statülü oluşları, ilgi ve dikkat çekmelerine bağlıdır. Hallmark olayları ile ilgili olarak klişeleşmiş bir biçimde verilen örneklerden biri Rio Karnavalı’dır. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Spor etkinlikleri halk kutlamaları ile başlamış ve tarihsel olarak dinle bağlantısı kurulmuştur. Klasik örnek Milattan önce 776’da ilk oynanan Antik Olimpik Oyunlardır. Buna göre doğru Cevap A’dır.

Etkinliğe katılacak çok önemli kişiler (very important people), etkinliğe çoğunlukla ücret ödemeden katılan kişiler olmasına rağmen protokol etkinlikler için önemli tüketicilerdir. Protokol etkinliğin geleceği için önemli olan sponsorlar, siyasiler ve diğer ortaklar olabilir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Bu açıdan biletler satışa sunulmadan yönetimin üzerinde düşünmesi gereken konular bulunmaktadır. Bu konular aşağıdaki unsurları kapsar (Argan, 2009):

Tesisin fiziksel özellikleri

Oturma planı

Fiyat yapısı

Satış teşvik planı

Bilet sisteminin türü

Rezerve edilen oturma yerleri

Giriş ücreti

Buna göre doğru Cevap B’dir.

Finansal:

Gelir kaynağı kaybı

Hırsızlık ve varlık kaybı

Ölçüsüz tahminlerin maliyeti

Davalar ve diğer beklenmedik maliyetler olarak belirtilmiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

1950’li ve 60’lı yıllar günümüzdeki etkinlik kavramının şekillendiği dönemlerdir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Başka bir tanımda risk yönetimi önceden tahmin edilemeyen ve etkinlik esnasında aniden ortaya çıkan finansal ve kişisel zararların kontrol edilmesi sürecidir. Buna göre doğru cevap B’dir.

Etkinliklerin özünde kutlamalardan, rituellerden ve seremonilerden bahsedildiğinden dolayı kutlama kavramının kendine özgü bazı çağrışımlarının bulunduğundan bahsetmek gerekmektedir. Bu çağrışımlar ise şöyle açıklanabilir (Getz, 2007):

Bir neşe vesilesiyle; bazı mutlu olayları işaret etmek için özel şenlikler, festivaller; neşeli bir vakit geçirme; saygı törenleri ile ilgili olaylara veya günlere katılma,

Tören yapmak (bir evlilik töreni veya toplu kutlamalar gibi tüm uygun ritüellerin halk tarafından uygulanması),

Övünmek için gurur ve beğeni,

Geniş çapta bilinmek.

buna göre cevap E’dir.

Bireyler boş zamanlarını verimli olarak kullanma, günün rutininden uzaklaşma ve sosyalleşme gibi birçok amaç için etkinliklere katılım göstermektedir. Hayatın karmaşıklaşması, zenginliğin artışı, yaşam beklentilerinin artması, boş zamanın artması gibi birçok faktör zamanı daha etkin kullanmak isteyen kişiler için daha önceden kendileri veya yakın çevresi tarafından yapılan birçok hizmetin belirli organizasyonlar tarafından yerine getirilmesi gereğini doğurmuştur. Günümüzde hükümetler ve resmi kurumlar ekonomik gelişmeyi sağlamak, ulusal kimliğin geliştirilmesi ve destinasyon pazarlaması için stratejilerinin bir parçası olarak etkinlikleri teşvik etmekte ve desteklemektedir. Ticari firmalar da pazarlama stratejileri ve imaj geliştirme çabalarında etkinlikleri temel bir eleman olarak kullanmaktadır. Ayrıca etkinliklerin gazetelerde ve televizyonlarda yayınlanması hayatın zenginleştirilmesinde etkin rol oynar. Bu doğrultuda etkinliklerin belirli bölgede veya yerde gerçekleştirildiği mekânlar çoğu zaman spor tesisleri olmaktadır. İster sportif bir etkinlik düzenlensin isterse kültürel bir etkinlik veya kutlama düzenlensin spor tesisi bu etkinliklerin organizasyonunu üstlenmek için çaba sarf etmektedir.

Etkinlikler özel bir ihtiyacı tatmin etmek için seremoni ve ritüeller ile kutlanan eşsiz zamanlar geçirme anlamına gelmektedir ve Disneyland organizasyonu tarafından parkların farklı normlarının tanımlanmaya çalışılması ile etkinlik kavramının ilk kez kullanımı ortaya çıkmıştır.

1950’li ve 60’lı yıllar günümüzdeki etkinlik kavramının şekillendiği dönemlerdir. Bu dönemlerde özellikle kültürel etkinlikler (festivaller) ön plâna çıkmıştır.

Etkinlik türüne bağlı olarak farklılaşmakla birlikte, çoğu etkinlikte ticari kuruluşlar, spor kuruluşları, turizm, konaklama, yeme içme, dinlenme, sağlık, güvenlik, eğlence kuruluşları etkinliklerin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu kurumlar ile birlikte yerel veya ulusal çapta düzenlenen bir etkinliğin taraflarından biri de kamu kurumları olacaktır. Örneğin; sportif bir etkinlik düzenlenirken bu etkinlikle ilgili olarak yasaların gerekli gördüğü prosedürlerin uygulanması ve resmi makamların izninin alınması gerekmektedir. Ayrıca bu etkinlikler için yardım alınacak kurumlar arasında resmi kurumlarda bulunmaktadır. Örneğin bir ilde düzenlenecek olan sportif bir etkinlik için, etkinlik yöneticilerinin il spor ve gençlik müdürlüğünden izin alması ile birlikte, bu birimin kaynaklarından da faydalanabilmektedir.

Fiziksel etkiler kapsamında etkinliğin düzenleneceği bölgede yerel alanın yenilenmesi, tazelenmesi, düzenlenmesi hem etkinliğin gerçekleştirilmesi aşamasında hem de etkinlikler sona erdikten sonra yerel halkın bu tesisleri veya alanları kullanması açısından önemli katkılar sağlamaktadır.

Psikolojik etki açısından değerlendirdiğimizde önemli etkinlikler toplumun kendini “iyi hissetmesini” sağlamaktadır.

Etkinlikler ile ilgili farklı sınıflandırma yapılmakla birlikte, etkinliğin büyüklük ve ölçeği etkinlik türünü belirlemede önemli bir değişken olarak da kabul edilir. Büyüklük ve kapsam sadece coğrafik genişlik olarak değil, aynı zamanda katılımcı sayısı, medya ilgisi, altyapı, maliyet ve sağladığı yararlarla da ilgilidir. Ölçeğe göre etkinlikler dört gruba ayrılır. Bunlar; mega, hallmark, büyük ve yerel etkinliklerdir. Bunun yanı sıra ilgi alanlarına göre de sınıflandırmanın yapıldığı görülür. Kamu, spor, sanat, festival, turizm ve iş ile ilgili etkinliklerin tamamı bu sınıflandırmalara dâhil edilmektedir (Argan, 2009; Goldblatt, 2005).

Diğer bir sınıflandırma içerisinde serbest zaman etkinlikleri, bireysel etkinlikler, kültürel etkinlikler ve işletme etkinlikleri şeklinde dörtlü bir gruplama Shone ve Parry (2004) tarafından yapılmıştır. Yapıla gelen etkinlikler düşünüldüğü zaman bu sınıflandırmayla örtüştüğü görülür. Örneğin üniversiteden mezun olacak bir öğrenci ve ailesi için mezuniyet töreni bireysel bir etkinliktir, üniversite için ise organizasyonel bir etkinliktir. Bir köy karnavalı kültürel ve folklor açısından kültürel bir etkinliktir, turistler için ise serbest zaman etkinliğidir (Tokay Argan, 2009).

Planlanan etkinlikler ise, sıradan yani düzenli olarak devam eden etkinliklerdir. Özel etkinlikler ise günlük hayat içindeki normal yaşantının dışındaki olay olarak tanımlanabilir. Getz ise özel etkinlikleri iki şekilde tanımlamaktadır: a) etkinliği düzenleyen birimin normal faaliyetleri dışında bir kereliğine veya nadiren düzenlenen etkinlikler, b) müşteri veya misafire göre, hayatının günlük akışının dışında, boş zaman değerlendirme, kültürel ve sosyal deneyim yaşama fırsatıdır (Babacan ve Göztaş, 2011).  Özel etkinlikler ise büyük ve küçük etkinlikler olarak sınıflandırılmaktadır. Büyük etkinlikler ise mega ve hallmark etkinlikler olarak sınıflandırılmaktadır. Mega ve hallmark etkinlikleri ise şu şekilde açıklayabiliriz: Mega Etkinlikler: Tüm ekonomiyi ve küresel medyayı etkileme gücüne sahip olan etkinlikler mega olarak nitelendirilmektedir. Hallmark (Damga) Etkinlikler: Hallmark etkinlik kavramı, bir kasaba, şehir veya bölgenin ruhu veya etolojisi ile özdeşleşen etkinlikleri ifade eder.

Biletlerin fiyatlandırılması ve basımı, genel olarak lojistik bir alan değildir. Ancak, dağıtım, toplama ve güvenlik endişesiyle ücretsiz etkinliklerde bile kontrol edilebilecek sayının belirlenmesinde etkili bir formdur. Bu açıdan biletler satışa sunulmadan yönetimin üzerinde düşünmesi gereken konular bulunmaktadır. Bu konular aşağıdaki unsurları kapsar (Argan, 2009): • Tesisin fiziksel özellikleri • Oturma planı • Fiyat yapısı • Satış teşvik planı • Bilet sisteminin türü • Rezerve edilen oturma yerleri • Giriş ücreti