SPOR TESİS İŞLETMELERİNDE PAZARLAMA VE SATIŞ

Gelişmiş ülkelerde sportif başarı iyi bir organizasyon ve pazarlama gücü ile tanımlanmaktadır. Bunun yanı sıra, tesisleşmeye önem veren kulüp ve organizasyonlar, başarının anahtarı olarak bu tür yapısal çalışmaları göstermektedir. Tesisleşme ve alt yapı çalışmalarının başarısı iyi bir yönetim ve pazarlama çalışması ile mümkün olabilir.

Bir spor tesisinin farklı amaçlarla değişik kitlelere sunulması, ancak iyi organize olmuş pazarlama takımları ile mümkündür. Bu bakımdan, pazarlama farklı pek çok alanda olduğu gibi sporda ve dolayısıyla spor tesislerinde belirleyici bir yönetim fonksiyonu haline gelmiştir. Spor tesislerinin bizzat kendisi ürün olarak pazarlanabilirken, bu tesislerin içindeki farklı mal ve hizmetler (örneğin, konserler, fitnes merkezleri, dans kursları, restoranlar gibi) de pazarlanarak yeni gelir kaynağı yaratılmaktadır.

Spor pazarlaması ve tesislerde pazarlamanın iyi anlaşılmasının en temel yollarından biri, pazarlamayı tanımlamaktır. Zira, farklı ürünler için ortaya konan pazarlama yaklaşımlarının temelinde genel pazarlama tanım, kuram ve stratejileri yatmaktadır. Bu nedenle pazarlamanın ne olduğunun iyi anlaşılması son derece faydalı olacaktır. Spor alanındaki pazarlama prensip ve uygulamaları çağdaş pazarlama prensip ve uygulamalarından yararlanmasına karşın, spor pazarlamasının diğer alanlarda bulunmayan kendine özgü özellikleri de bulunmaktadır. 

Sporda pazarlama uygulamaları analiz edildiğinde iki temel konunun dikkat çektiği görülür. Birinci konu, sportif olarak addedilen mal ve hizmetlerin istek ve ihtiyaçları tatmin etmek amacıyla üretilmesi, fiyatlandırılması, doğru yerde dağıtımının yapılması ve tutundurulması yapılarak tüketiciye sunulmasını kapsayan bir yönetim süreci içerisinde ele alınmasıdır. Bu konu geleneksel spor pazarlaması tanımı ile büyük paralellikler göstermektedir. Bu tanım zaten geleneksel olarak anlaşılması gereken ya da anlaşılan
yönü ortaya koymaktadır. Yani spor pazarlaması denilince pek çok kişi tarafından zaten spora ilişkin mal ve hizmetlerin satışını kapsadığı şeklinde anlayış gelişmektedir. Ancak spor pazarlamasında daha önemli olan ikinci bir konu vardır ki, uygulamada yaygın olarak da kullanılmaktadır. Bu ikinci konu ise spor ürünü olmayan diğer ürünlerin de spor sayesinde pazarlanmasını ortaya koyar. Bunu biraz daha açmak gerekirse; yıllarca sigara ve alkol markaları sporu kullanarak kendi markalarını tanıtmışlardır. Yani
pazarlanan ürün sportif bir ürün olmamasına karşın, spora kaldıraç görevi verilerek sözü edilen ürünler pazarlanmaya çalışılmaktadır.

Spor pazarlaması, işletmelerin amaçlarını gerçekleştirmek ve tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek amacıyla sportif ürünlerin üretilmesi, fiyatlandırılması, dağıtılması ve tutundurulmasını; doğrudan sportif olmayan ürünlerin de amaçlarını gerçekleştirmek üzere sporu kullanmasını kapsayan yönetim süreci olarak tanımlanabilir.

Spor aracılığı veya spor sayesinde yapılan pazarlama anlayışında en temel ayırt edici özellik ise, ürünlerin sporla doğrudan ilgili olmaması ancak yine de spor mecrasını kullanmasıdır. Zira sporla doğrudan bağlantılı olmayıp pazarlanan ürünler de bulunmakta olup, bunlar da spor pazarlaması kapsamında değerlendirilir. O halde hemen akla şöyle bir konu gelmektedir. Hangi tür aktivite veya stratejiler tanımın bu yönü ile ilgilidir. Spor aracılığıyla pazarlama denince akla ilk gelen sponsorluk, isim hakkı satışı ve ürün lisanslamadır.

Spor aracılığıyla pazarlama denince akla ilk gelen sponsorluk, isim hakkı satışı ve ürün lisanslamadır. Uygulamada en fazla kullanılan stratejilerden biri sponsorluktur. Markalar sporla doğrudan ilgili olmamasına karşın kendilerini spor ile özdeşleştirmeye çalışır. Bu konuda etrafımızdan görebileceğimiz yüzlerce örnek vermek mümkündür. Medya aracılığı ile pek çok sponsorluğa maruz kalan tüketiciler, bu markalar konusunda farkında kılınır. Örneğin, Efes Pilsen markası kendi ismini verdiği bir şampiyona olan Efes Cup’a ev sahipliği yaparak futbol takımlarını Antalya’da bir araya getirmektedir. Benzer şekilde Lacoste markası hedef kitlesi ile bütünleşecek veya örtüşecek şekilde golf spor dalına sponsorluk yapabilir. Bu ve bunun gibi pek çok örnekte rahatlıkla dikkat edilebileceği gibi sponsorluk yapan ürün veya markalar sporla doğrudan bağlantılı değildir.

Spor aracılığı ile pazarlamada yaygın olarak kullanılan diğer bir strateji ise isim hakkının belirli bir bedel karşılığında satılmasını kapsar. Örneğin, spor tesisleri konusu ile yakından ilgili olan bir konu üzerinden örnek vermek gerekirse; Galatasaray için Toplu Konut İdaresi tarafından yaptırılan stadyumun isim hakkı Türk Telekom’a satılmıştır. Bu sayede belli bir yıl için Türk Telekom
ismini stadyuma verme hakkı elde etmiş ve tanıtım yapma fırsatı elde etmeye çalışmıştır.

Spor pazarlaması:
• Sportif mal ve hizmetleri kapsar.
• Sportif olmayan mal ve hizmetleri içerir.

• İşletme ve organizasyonların amaçlarını gerçekleştirmelerini olanak sağlar.
• Tüketicilerin istek ve ihtiyaçların tatmin edilmesi ile ilgilidir.
• Pazarlama karma elemanları olan ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurmayı kapsar.
• Bir yönetim ve süreç olarak ele alınır.

Bu kriterler;
• Her şeyden önce spor tesisleri veya organizasyonları bakımından tüketici odaklı bir pazarlama anlayışının yerleştirilmesi gerekir.
• Tüketici odaklı bakış açısının yerleştirilmesinin en temel koşulu pazarlama araştırması
yapmaktır. Zira pazarlama araştırması ile tüketici beklentileri anlaşılmış ve bu beklentilere cevap verecek ürünler sunulmuş olur.
• Tüketicilere sunulan ürünlerin kaliteli ve optimum fiyatlı olmasına özen gösterilmesi gerekir.
• Sportif ürünler, tesisler ve organizasyonların pazarlanmasında marka değerinin yaratılmasına dönük stratejilerin oluşturulması gerekir.
• En uygun maliyetli ve ulaşılabilir dağıtım kanalının oluşturulmasına dikkat edilmelidir.
• Tutundurma karması olarak ifade edilen reklam, kişisel satış, halkla ilişkiler ve satış tutundurmadan yararlanırken, mesaj birlikteliği sağlama adına bütünleşik bir yaklaşım sergilenmelidir.
Yukarıda sıralanan başlıkların kapsamına giren her tür konuda uygulanacak stratejilerde temel hareket
noktası tüketici olmak durumundadır.

Soyutluk ve Telafi Edilemezlik; Fiziksel olmayan ürünler hizmet niteliği taşıdığından soyuttur. Telafi edilmezlik özelliği yine soyutluk ile ilgilidir. Hizmet özelliği taşıyan sportif ürünlerin soyut olduğu için zamanında satılması gerekir. Yani bunların stoklanıp daha sonra satılma şansı bulunmaz. Bu nedenle telafi edilmezlik spor pazarlamacısı için risk oluşturur.

Sübjektiflik; Sportif bir ürünün en ayırt edici özelliği sübjektif olarak algılanmasıdır. Daha açık bir ifadeyle, bir hentbol müsabakasına giden her bir seyirci farklı değerlendirmelerde bulunabilir. Bir seyirci için ilgili hentbol müsabakası son derece sıkıcı ve sinir bozucu iken, diğer biri için ise son derece zevkli olabilmektedir.

Sonuçların Bilinmezliği; Spor pazarlamasındaki cazibe noktası ve en büyük ayırt edici özelliklerden biri, müsabaka sonuçlarının
bilinmezliğidir. Sonuçların bilinmezliği, merak duygusunu yaratmakta bu da ilgi düzeyini katlamaktadır. Bu nedenle spor pazarlamacıları bu özelliklerden yararlanarak tanıtım kampanyaları gerçekleştirir. Türk futbolunda tipik bir söylem vardır “derbilerin favorisi olmaz” diye. Gerçekten de bu söylem sonuçların bilinmezliğini mükemmel bir biçimde özetlemektedir.

Dayanıksızlık; Dayanıksızlık özelliği, genel ayırt edici özellikler arasında ilk sayılan soyutlukla yakından ilişkilidir.
Dayanıksızlık; hizmet niteliğindeki ürünlerin stoklanamaması, saklanamaması, iade edilememesi ve yeniden satılamaması gibi konuları kapsar.

Taraftarlık; Spor pazarlamasının bu ayırt edici özelliği, duygusal bağlılık ve özdeşleşme  olarak da tanımlanmaktadır. Düşünün ki bir ürününüz olsun ve bu ürününüzün milyonlarca sadık taraftarı olsun. Spor dışındaki geleneksel hiçbir marka veya ürün için bu durum söz konusu değildir. Ancak spor pazarlamasında sportif ürün olarak karakterize edilen sporcu, takım ve organizasyonların taraftar grupları vardır. Kaldı ki bu taraftar grupları kendi takımlarına o kadar sadıktırlar ki, rakip takımların en rasyonel
önerilerini dahi rahatlıkla reddetmektedir.

Odak ve Kontrol Alanı;
Spor pazarlamasındaki diğer önemli bir ayırt edici özellik, pazarlamanın ürün konusundaki odağı ve ürünün kontrol edilebilirliği ile ilgilidir. Spor pazarlamasındaki soyut ya da hizmet niteliğindeki ürünler üzerindeki pazarlamacının kontrol gücü son derece sınırlıdır veya çoğu durumda söz konusu değildir. Bir firmanın aynı tip, renk ve özelliklere sahip milyonlarca cep telefonu üretmesi son derece kolay iken, aynı sporcular arasında oynanacak on tenis müsabakasının üzerindeki kontrol gücü yok denecek kadar azdır.

Spor pazarlamasına ilişkin genel ayırt edici özellikler üzerinde durulduktan sonra, pazarlama karması ile ilgili özelliklere göz atmak yararlı olacaktır. Pazarlamada hayati konulardan biri pazarlama karması olarak ifade edilen elemanlara yönelik stratejilerdir. Pazarlama bu karma elemanları etrafında döner. Pazarlama karması (marketing mix), literatürde yaygın olarak 4P olarak da karakterize edilmektedir. Adını İngilizce karşılıklarından aldığı için 4P olarak ifade edilmiştir. Geleneksel pazarlama karma elemanları şunlardır: Ürün (Product), Fiyat (price), Dağıtım (Place), Tutundurma (Promotion). Yukarıda da ifade edildiği gibi geleneksel pazarlama yaklaşımında tüketiciye bir ürün sunulacak, ürüne fiyat verilecek, bu ürün en uygun yerde tüketicinin hizmetine sunulacak ve ürünün tanıtım veya iletişim çalışmaları yapılacaktır. Ancak hemen şunu belirtmek gerekir ki, geleneksel
pazarlama karması dört elemandan oluşmasına karşın, hizmet niteliği taşıyan ürünlerde ve bu özelliklere sahip sportif ürünlerde karma elemanlarının sayısı yediye çıkmaktadır. Diğer bir ifadeyle, 4 karma elemanına yeni 3 eleman ilave edilmektedir. Sözü edilen diğer 3P ise şunlardan oluşmaktadır: İnsan (People), Fiziksel Kanıt (Physical Evidence) ve Süreç (Process)’tir. Yedi elemanı
kapsayan pazarlama karması genişletilmiş pazarlama karması olarak adlandırılmaktadır.

Ürün (Mal, hizmet, yer, tesis, sporcu, müsabaka, eğlence,etkinlik, marka, renk, stil, ambalaj, kalite vb.)
Fiyat (Talep, maliyet, rekabet, fiyatlandırma stratejileri, fiyatlandırma taktikleri, taksit, sipariş, kombine fiyat vb.)
Dağıtım (Taşıma, depolama, dağıtım kanalı, dağıtım yoğunluğu, aracılar, tesis yeri, envanter, tesis imajı vb.)
Tutundurma ( Kişisel satış, halkla ilişkiler, reklam, satış tutundurma.)

İnsan (Personel, diğer müşteriler, sporcular, taraftarlar, seyirciler, hizmet sağlayıcılar vb.)
Fiziksel Kanıt ( Bina, stadyum, arena, pist, kartvizitler, elektronik cihazlar, malzemeler vb.)
Süreç  ( Etkileşimler, prosedürler, işlemler, spor tesisine girişçıkışlar, taraftar katılımı, kalabalık yönetimi vb.)

Spor tesisleri ve pazarlama ilişkisinin öneminin altını çizen diğer önemli bir konu hizmet kalitesi ile ilgilidir. Hizmetlerin kalitesini değerlendirmek mallarınkinden bir hayli farklı olduğu için, bu konuda geliştirilmiş model ve yaklaşımların uygulanması önem taşıyacaktır. Bu nedenle spor tesislerinde, organizasyonlarında ve takımlarında pazarlamadan sorumlu olarak çalışan yöneticilerin, hizmet kalite ölçümünde kullanılan ölçekler olan Servqual, Servperf ve Teamqual gibi konuları bilmesi kritik bir
öneme sahiptir. Müşteri tatmininin sağlanmasında beklenti ile algılamaların nasıl uyumlaştırılacağı konusunda kullanılan stratejiler önem kazanmaktadır.

Sporun var olmasının en önemli yolu, yeni gelir kaynaklarının yaratılması ile ilgilidir. Yeni gelir kaynaklarının yaratılması da pazarlamadan geçer. Sponsorluk ve lisanslı ürün satışları sporda belirleyici bir konumdadır. Sponsorluk paketinin satışı için sponsorluk yönetim sürecinin iyi bilinmesi gerekir. Kazan-kazan stratejisi çerçevesinde hareket eden spor organizasyonları burada başarı elde edebilmektedir. Aynı şekilde, lisanslama spor alanında en yaygın kullanılan alanlardan biridir.
Günümüzde onlarca milyon dolarlık lisanslı ürün satışının yapıldığı futbol pazarı göz önünde bulundurulduğunda, gelir kaynağı yaratmada bu konunun ne kadar önemli olduğu rahatlıkla görülebilir.

Spor ve etkinlikler bakımından pazarlamanın önemine vurgu yapılırken, üzerinde durulması gereken önemli bir konu da satıştır. Satışçılık, bir işletmenin sahip olabileceği belki de en güçlü pazarlama araçlarından biridir. Potansiyel bir müşterinin ihtiyaçlarını belirleyen, üründen sağlanacak yararları açıklayan bir satış elemanı, reklam, halkla ilişkiler ve satış tutundurmadan daha fazla bir iş hacmi yaratma potansiyeline sahip olur. Satış fonksiyonu, bu işi profesyonelce üstlenen kişiler tarafından yerine getirildiğinde kişisel satıştan söz edilir. Kişisel satışın hem gelir getirici yönü, hem de iletişim kurma gibi ikinci bir yönü bulunmaktadır.
Satış işi, pazarlamada sportif ürünlerin ve sporla direkt bağlantılı olmayan sponsorluk, lisans ve isim hakkı gibi ürünlerin satışı ile ilgilidir. Kişisel satış iki yönlü iletişime dayandığı ve işletmeye değer kattığı için bir takım üstünlüklere sahiptir.

Satış gücü, bir işletmede satış görevi altında çalışanları kapsayan bir kavramdır. Satış gücü yönetimi ise, satış işinde çalışanların etkin ve verimli bir biçimde satış görevini yapabilmeleri için gerekli olan işlemleri kapsayan bir süreç olarak tanımlanabilir. Satış süreci, bir elemanı işe almadan, yaptığı satışın etkinliğini değerlendirmeye kadar olan tüm aşamaları kapsar. Bu aşamalar birbirleriyle bağlantılı olduğu için süreç şeklinde gerçekleşir.
Satış gücü yönetimi, altı aşamalı bir süreç içerisinde değerlendirilebilir. Bu aşamalar; satış elemanlarının tedariki ve seçimi, satış elemanlarının eğitimi, satış elemanlarının teşviki ve ücretlendirilmesi, satış elemanlarının örgütlenmesi, satış gücünün gözetimi ve satış elemanlarının performansının değerlendirilmesidir.

Tedarik ve Seçim
Satış gücü yönetiminin ilk aşaması olan tedarik ve seçim, diğer aşamaların başarısı için de kritik önemdedir. İş tanımının gerektirdiği özelliklere sahip elemanların işe alınmasında kriterler fayda sağlayacaktır. “Elemana göre iş değil, işe göre eleman” politikasının benimsenmesi gerekir. Satış elemanlarının hangi kaynaklardan sağlanacağına ilişkin araştırmaların yapılması gerekir.

Eğitim
Çoğu durumda işin gerektirdiği eleman üniversite düzeyinde eğitime sahip olmasına karşın, mevcut işin gerektirdiği spesifik eğitime yine de ihtiyaç duyulur. İşe yeni alınan elemanlara işletmeyi tanıtıcı bilgilerin yanı sıra, ürün ve yaratıcı satış teknikleri ile ilgili bilgiler verilir.

Teşvik ve Ücretlendirme
Satış elemanlarının iş konusunda motive edilmesi ve en uygun ücretin verilmesi performansın artışı bakımından önemli olacaktır. Bir çalışanı tatmin eden tek unsur her zaman ücret olmamaktadır. Çalışanın yaptığı işi sevmesi, terfi olanakları ve diğer psikolojik motivatörler bazen ücretten daha anlamlı olabilmektedir. Motivasyonu sağlamada verilecek ücretin düzeyi ve şekli de etkiye sahip olacaktır. Bazı durumlarda sadece maaş ya da prim yeterli olabilirken, bazen de ikisi bir arada yani maaş artı prim şeklinde bir uygulamaya gidilmektedir. Ücret düzeyinin işgücü devir oranını yani işletmeye giriş-çıkış düzeyini yüksek tutmayacak şekilde belirlenmesi gerekir. Kaybedilen yetenekli bir satış elamanının yerine yenisinin alınması için katlanılacak maliyetler yüksek olabilmektedir.

Örgütleme
Satış elemanının örgütlenmesinden kast edilen şey, hangi organizasyon tipine göre hareket edeceği ile ilgilidir. Bu anlamda, satış bölgelerinin ve örgütlenme tipinin belirlenmesi gerekecektir. Her bir bölgede kaç eleman ve yöneticinin olması gerektiğini, bölgenin özellikleri belirleyecektir. Satış elamanları, coğrafik bölge temelinde, ürün temelinde ve müşterilere göre örgütlenebilir.

Gözetim
Başarı için gerekli olan konulardan biri de süpervizörlük ya da gözetimdir. Satış yöneticilerinin ve elamanlarının sahada iken veya daha sonrasında yapılacak denetimler ile gözetiminin yapılması, etkin satış sonuçları bakımından önemlidir. Gözetiminin yapıldığı bilinci, satış elemanlarının işe dört elle sarılmalarına neden olacaktır.

Performans Değerlendirme
Satış gücü yönetiminin son aşaması performansın değerlendirilmesidir. Üçer, altışar aylık ya da yıllık periyotlarda yapılmaktadır. Performansın değerlendirilmesinde farklı kriterlerden yararlanılır. Satış rakamları ve karlılığa bakılabildiği gibi, yapılan görüşme sayısı da performans sonucu olarak değerlendirilebilir. Yapılan görüşmelerin satışa olan yansıması ise daha gerçekçi çözümler sağlayabilir.

Kişisel Satış Süreci
Kişisel satış süreci, satış görüşmelerinde dikkate alınması gereken aşamalarla ilgilidir. Süreç içerisinde ele alınan aşamalardaki konuların bilinmesi başarıda kritik bir öneme sahip olacaktır. Zira müşterinin ihtiyaçları göz önünde bulundurulmadan şablon halinde uygulanan satışlar, büyük bir olasılıkla başarılı olmayacaktır. Bu nedenle hazırlık aşamasından son aşama olan satış sonrası hizmetlerin verilmesine kadar her bir aşamanın üzerinde durmak gerekir. Kişisel satış sürecini oluşturan aşamalar; satış öncesi hazırlık, müşteri ile temas kurma, sunum ve karşılıkla görüşme, müşteri itirazlarını ele alma, satışın tamamlanması ve satış sonrası davranışlardır.

Satışı Tamamlama
Satışı tamamlama aşamasında bir dizi konu üzerinde mutabakat sağlanır. Fiyat, ödeme koşulları, teslimat ve satış sonrası hizmetlerin nasıl olacağı ayrıntılı olarak açıklanır.
Satış Sonrası İlişkilerin Sürdürülmesi
Ürün satışı konusunda mutabakat sağlanıp ürün satılınca satış sona ermez. Asıl bu aşamadan sonrası önem kazanır. Satış yapılan müşterinin sadakati bakımından müşterilerle iletişim kurma, ağızdan ağıza iletişimi harekete geçirecektir. Uygulamada en fazla ihmal edilen, halbuki markaların farklılaşmada da rahatlıkla kullanabilecekleri en etkili yöntem, ilişkilerin sürdürülmesidir. Günümüzde mal ve hizmetlerin birbirine benzediği bir gerçek, halbuki ürünü rakiplerinden farklılaştırmak gerekecektir. Bu anlamda satış sonrası hizmetler gerçekten tatmin duygusu yaratmada etkili olmaktadır. Günümüzde şu bir gerçek ki, pek çok tüketici markasını satış sonrası hizmetlerin kötü olmasından dolayı değiştirmektedir. Örneğin, hentbol müsabakaları için zemin satan bir markanın ürünü sattıktan sonra ilgisiz davranması, gelecekte ikame ürünlere yönelmeyi sağlayacaktır. Bu nedenle bu aşamanın gelecekteki satışları da şekillendirebileceği unutulmamalıdır.

SPOR TESİSLERİNDE SATIŞ
Spor tesislerinde satış, farklı konuları kapsar. Bu konular bilet ve ticari haklarla ilgilidir. Her bir konu da kendi bünyesinde bir takım alt konuyu kapsamaktadır. Bu konulara ilişkin detaylı açıklamalar aşağıda verilmiştir.
Bilet Farklı etkinlikler için yapılan bilet satışı bir takım yaklaşımlar kullanılarak yerine getirilir. Bu yaklaşımları ya da sistemleri üç başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar: Tamamlayıcı, Ticketron ve online sistemdir. Tamamlayıcı sistemde, büyük departmanlı mağazalar, stadyum çevresindeki mağazalar ve diğer bilet mağazaları veya birimler kullanılır.
Ticketron sistemi, telefon ya da çağrı merkezlerini kapsayan sistemden (uzak mesafe müşteriler için ücretsiz telefon) oluşur. Üçüncü sistem ise internet üzerinden satış yapmayı kapsayan online sistemdir.Ticari Haklar Ticari hak denildiğinde akla hem soyut hem de somut varlıklar gelir. Ticari hak, soyut ya
da somut bir varlığın isim hakkının kullanılmasından kaynaklanabileceği gibi tesiste satış yapılabilmesinin karşılığı olarak da düşünülebilir. Bir tesisin gelir elde etmesinin önemli bir göstergesi ticari hakları kullanabilme gücüdür. Burada önemli olan, bu tesisteki ürün ve hakların doğru kişi ve kurumlara pazarlanabilmesidir. Tesisin ölçeği ne olursa olsun, her tesisin bu anlamda bir potansiyeli vardır.

İsim Hakkı
Son yıllardaki yaygın uygulamalardan biri, spor tesislerinin isim haklarının uzun vadelerle birtakım markalara satılmasıdır. Başta Amerika ve Avrupa’da olmak üzere yeni yapılan spor tesislerinin isim hakkının belli süreler karşılığında satıldığı görülür.

Reklam
Günümüzde hemen hemen her spor branşındaki tesisin gelir elde etmesini sağlayan pazarlama iletişim aracı reklamdır. Türkiye’de gelişmiş bir spor dalı olan futbolla ilgili pek çok stadyum, reklam satış haklarından yararlanarak dolaylı gelir elde eder. Stadyuma reklam veren markalar, farkındalık yaratmak ya da marka imajını konumlandırmak için bu yola başvurabilmektedir. Bu tür reklamlarda iki tür hedef kitleden söz etmek mümkündür.

Kullanma Hakkı
Kullanma hakkı yukarıda da ifade edildiği gibi isim hakkı ve tesiste satış yapma hakkını kapsar. Daha önce de anlatıldığı gibi, Türk Telekom Arena ve Fi-Yapı İnönü stadyumları bu kapsamda değerlendirilir. Tesis kullanma hakkı ile ilgili ikinci yaklaşım, yiyecek ve içecek firmalarının bu tesiste satış yapabilmek amacıyla ilgili tesisi kullanmak için ücret ödemesini kapsar

Farklı etkinlikler için yapılan bilet satışı bir takım yaklaşımlar kullanılarak yerine getirilir. Bu yaklaşımları ya da sistemleri üç başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar: Tamamlayıcı, Ticketron ve online sistemdir. Tamamlayıcı sistemde, büyük departmanlı mağazalar, stadyum çevresindeki mağazalar ve diğer bilet mağazaları veya birimler kullanılır. Ticketron sistemi, telefon ya da çağrı merkezlerini kapsayan sistemden (uzak mesafe müşteriler için ücretsiz telefon) oluşur. Üçüncü sistem ise internet üzerinden satış yapmayı kapsayan online sistemdir. Günümüzde sportif organizasyonların veya müsabakaların başarısının anahtarı olarak, gelişmiş bir bilet dağıtım sistemi gösterilmektedir. Bilet dağıtım ve basımında günümüzdeki teknoloji pek çok özelliğin bir arada sunulmasına olanak sağlamaktadır. Güvenlik bakımından biletlerin halojenik özelliklere sahip olması taklit edilebilirliğini güçleştirir.

Spor Tesisleriyle İlgili Boyutlar
Spor tesisleriyle ilgili ulaşım, park yeri, çevreleyen koşullar, coğrafik yer ve yerleşim planı gibi boyutlar, seyircinin ilgili yere olan ilgisini olumlu ya da olumsuz bakımdan etkilemektedir. Son zamanlarda önem kazanmaya başlayan diğer önemli bir konu deneyime yöneliktir. Seyircilerin eğlence bakımından olumlu bir deneyim yaşayabilmesi için tesislerde yeni düzenlemeler yapılmaktadır. Farklı pazar bölümlerine ait tüketicinin spor alanına çekilmesi ve bu tüketicilerin spor olayını izlerken eğlenmesi veya iyi vakit geçirmesi büyük önem taşımaktadır. Eşsiz piknik alanları, restoranlar ve fitnes merkezleri seyircilerin hizmetine sunulmaktadır. Bu ve benzer spor alanlarının en büyük amacı, eğlence değerini baz alarak aileleri ve diğer geniş hedef kitleleri tesise ya da organizasyona çekmektir. 

Ulaşılabilirlik
Bir spor tesisinin tercih edilmesini belirleyen belki de ilk etmen ulaşılabilirliktir. Tesisin ulaşılabilirlik koşulları olanaklı değilse ya da zor ise, muhtemelen seyirciler bu tesislerde düzenlenen organizasyonları izlemeyecektir. Bu nedenle, ulaşımın son derece kolay olması gerekir.

Park Yeri
Spor tesislerinin boyutları kapsamında göz önünde bulundurulması gereken ikinci bir konu, park olanaklarının yeterli oluşu ile ilgilidir. Sadece toplu taşıma araçları için değil, özel araçların park edilebileceği alanlar bulunmalıdır. Park olgusunun, bu alanlarda spor müsabakasının icra edilmesini engellememesine ve iyi bir park yönetimi programına sahip olunması gerektiğine dikkat edilmelidir. Bir ülke ve kentteki araç sahiplik oranları kapsamında park yeri belirlenmelidir. Park yerlerinde sıkıntı yaşanmaması için toplu taşıma ile entegrasyona gidildiği görülür. Etkinliğin gerçekleştirileceği tesise gelmeden sağlı ve sollu olacak şekilde birkaç park alanının belirlenip, bu alanlara otomobillerini park eden seyircilerin toplu taşıma araçlarına yönelmesi ile ulaşım problemi çözümlenebilmektedir. Park yeri, bir gelir kaynağı olarak da değerlendirilebilir.

Çevreleyen Alan
Bir spor tesisi, çevresinden bağımsız olarak düşünülemez. Bu nedenle spor tesisinin bulunduğu yerin peyzaj ve mimarisi, algı ve deneyim üzerinde etkili olacaktır. Benzer şekilde, tesisin bulunduğu çevrede yaşayan insanların kim olduğu, suç oranları da etkinlikten yararlanma üzerinde belirleyici olacaktır. Tamamlayıcı nitelikteki diğer tesislerin varlığı da olumlu bir sinerjik etki yaratabilir.

Coğrafik Yer
Bir spor tesisi için coğrafik yer, farklı bir dizi konu ile bağlantılıdır. Her şeyden önce, spor tesisinin kurulduğu yerdeki topografı önem kazanacaktır. Vadiye kurulmuş bir tesis ile düz bir alanda kurulmuş tesisin fonksiyonu farklı olacaktır. Bu nedenle, coğrafyanın etkisi önemli olacaktır. Söz gelimi, bir bölgedeki rüzgarın esiş hızı fazla ise, atletizm şampiyonaları için bu durum bir handikap oluşturacaktır. Spor tesisinin bulunduğu yerin kırsal ya da kentsel özellikleri de seyredilme oranları üzerinde etkili
olacaktır.

Yerleşim Planı
Spor tesisinin boyutları ile ilgili şimdiye kadar anlatılanlar, dış çevresi ile ilgili faktörlerdi. Spor tesisinin kendi planı da kullanımı kolaylaştırıcı ya da zorlaştırıcı olabilir. Spor tesisinin bu kullanım özelliği, yerleşim planı olarak değerlendirilmektedir. Tesisten yararlanan tüketicilerin tatmini çoğunlukla bu faktörlerden kaynaklanmaktadır. Yerleşim planı; giriş-çıkış koşulları, yiyecek-içecek hizmetleri, kalabalık yönetimi ve esnekliği kapsamaktadır.

Spor Tesislerinde İmaj
Spor tesislerinin algılanma biçimi imajını belirler. Spor tesislerinde imajı belirleyen unsurlar görünüm, olanaklar, personel ve tüketici görüşüdür.

Görünüm
Tesisin fiziksel görünümü, ilk izlenim yaratmada büyük bir etkiye sahip olup, imajı şekillendirecektir. Tesisin kendisinin yanı sıra iç tasarımı, kullanılan malzemelerin kalitesi ve biçimi de imajı belirleyecektir.
Olanaklar
Tesiste sunulan ürün ve hizmetler, algılanan kalite üzerinde etki yaratacaktır. Seyirci bir tesisteki kaliteyi yüksek olarak algılıyorsa, imaj da buna paralellik gösterecektir. Seyir zevkini kolaylaştırıcı her tür olanak imaja olumlu bir katkı sağlar.
Personel
İnsan faktörü, algılanan kalitenin değerlendirilmesinde belirleyici bir özelliğe sahiptir. Hizmeti sunan personel de bu kapsamda değerlendirilebilir. Spor tesislerinde çalışan personelin giyim-kuşamı, fiziksel görünümü ve müşteriye karşı olan tutum ve davranışı imajın oluşumunu şekillendirecektir.
Tüketici Görüşü
İmaj konusu algı ile ilgili olduğuna göre, burada belirleyici olacak olan tüketicidir. Tüketici görüşünden yararlanmak için bazı temel noktaların ele alınması gerekir. Tüketici görüşü dört konuda ortaya çıkabilir. İlk olarak, olay tüketicisinin tesisin kendisine ilişkin algı biçimi belirlenmelidir. İkinci olarak, tüketicinin spor olayına katılma ve katılmama nedenleri belirlenmelidir. Üçüncü konu, tüketicinin olay süresince ne yaptığı (hamburger, mısır cipsi yeme veya meyve suyu içme gibi), olaydan sonra ne yaptığı ile ilgili özelliklerin belirlenmesidir. Dördüncü ve son temel konu ise, tüketicinin ikamet ettiği yer, spor merkezine ulaşım şekli ve spor alışkanlıklarının değerlendirilmesidir.