SPOR TESİSİ İŞLETMECİLİĞİ VE SAHA MALZEME BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 9

İlişkilerin saptanması: Organizasyonun ikinci evresinde yönetim birimleri arasında haberleşme kanalları kurulur, eş güdümü kolaylaştırmak amacıyla bağlantılar belirlenir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Bireyler boş zamanlarını verimli olarak kullanma, günün rutininden uzaklaşma ve sosyalleşme gibi birçok amaç için etkinliklere katılım göstermektedir. Hayatın karmaşıklaşması, zenginliğin artışı, yaşam beklentilerinin artması, boş zamanın artması gibi birçok faktör zamanı daha etkin kullanmak isteyen kişiler için daha önceden kendileri veya yakın çevresi tarafından yapılan birçok hizmetin belirli organizasyonlar tarafından yerine getirilmesi gereğini doğurmuştur. Günümüzde hükümetler ve resmi kurumlar ekonomik gelişmeyi sağlamak, ulusal kimliğin geliştirilmesi ve destinasyon pazarlaması için stratejilerinin bir parçası olarak etkinlikleri teşvik etmekte ve desteklemektedir. Ticari firmalar da pazarlama stratejileri ve imaj geliştirme çabalarında etkinlikleri temel bir eleman olarak kullanmaktadır. Ayrıca etkinliklerin gazetelerde ve televizyonlarda yayınlanması hayatın zenginleştirilmesinde etkin rol oynar. Bu doğrultuda etkinliklerin belirli bölgede veya yerde gerçekleştirildiği mekânlar çoğu zaman spor tesisleri olmaktadır. İster sportif bir etkinlik düzenlensin isterse kültürel bir etkinlik veya kutlama düzenlensin spor tesisi bu etkinliklerin organizasyonunu üstlenmek için çaba sarf etmektedir.

Etkinlikler özel bir ihtiyacı tatmin etmek için seremoni ve ritüeller ile kutlanan eşsiz zamanlar geçirme anlamına gelmektedir ve Disneyland organizasyonu tarafından parkların farklı normlarının tanımlanmaya çalışılması ile etkinlik kavramının ilk kez kullanımı ortaya çıkmıştır.

1950’li ve 60’lı yıllar günümüzdeki etkinlik kavramının şekillendiği dönemlerdir. Bu dönemlerde özellikle kültürel etkinlikler (festivaller) ön plâna çıkmıştır.

Etkinlik türüne bağlı olarak farklılaşmakla birlikte, çoğu etkinlikte ticari kuruluşlar, spor kuruluşları, turizm, konaklama, yeme içme, dinlenme, sağlık, güvenlik, eğlence kuruluşları etkinliklerin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu kurumlar ile birlikte yerel veya ulusal çapta düzenlenen bir etkinliğin taraflarından biri de kamu kurumları olacaktır. Örneğin; sportif bir etkinlik düzenlenirken bu etkinlikle ilgili olarak yasaların gerekli gördüğü prosedürlerin uygulanması ve resmi makamların izninin alınması gerekmektedir. Ayrıca bu etkinlikler için yardım alınacak kurumlar arasında resmi kurumlarda bulunmaktadır. Örneğin bir ilde düzenlenecek olan sportif bir etkinlik için, etkinlik yöneticilerinin il spor ve gençlik müdürlüğünden izin alması ile birlikte, bu birimin kaynaklarından da faydalanabilmektedir.

Fiziksel etkiler kapsamında etkinliğin düzenleneceği bölgede yerel alanın yenilenmesi, tazelenmesi, düzenlenmesi hem etkinliğin gerçekleştirilmesi aşamasında hem de etkinlikler sona erdikten sonra yerel halkın bu tesisleri veya alanları kullanması açısından önemli katkılar sağlamaktadır.

Psikolojik etki açısından değerlendirdiğimizde önemli etkinlikler toplumun kendini “iyi hissetmesini” sağlamaktadır.

Etkinlikler ile ilgili farklı sınıflandırma yapılmakla birlikte, etkinliğin büyüklük ve ölçeği etkinlik türünü belirlemede önemli bir değişken olarak da kabul edilir. Büyüklük ve kapsam sadece coğrafik genişlik olarak değil, aynı zamanda katılımcı sayısı, medya ilgisi, altyapı, maliyet ve sağladığı yararlarla da ilgilidir. Ölçeğe göre etkinlikler dört gruba ayrılır. Bunlar; mega, hallmark, büyük ve yerel etkinliklerdir. Bunun yanı sıra ilgi alanlarına göre de sınıflandırmanın yapıldığı görülür. Kamu, spor, sanat, festival, turizm ve iş ile ilgili etkinliklerin tamamı bu sınıflandırmalara dâhil edilmektedir (Argan, 2009; Goldblatt, 2005).

Diğer bir sınıflandırma içerisinde serbest zaman etkinlikleri, bireysel etkinlikler, kültürel etkinlikler ve işletme etkinlikleri şeklinde dörtlü bir gruplama Shone ve Parry (2004) tarafından yapılmıştır. Yapıla gelen etkinlikler düşünüldüğü zaman bu sınıflandırmayla örtüştüğü görülür. Örneğin üniversiteden mezun olacak bir öğrenci ve ailesi için mezuniyet töreni bireysel bir etkinliktir, üniversite için ise organizasyonel bir etkinliktir. Bir köy karnavalı kültürel ve folklor açısından kültürel bir etkinliktir, turistler için ise serbest zaman etkinliğidir (Tokay Argan, 2009).

Planlanan etkinlikler ise, sıradan yani düzenli olarak devam eden etkinliklerdir. Özel etkinlikler ise günlük hayat içindeki normal yaşantının dışındaki olay olarak tanımlanabilir. Getz ise özel etkinlikleri iki şekilde tanımlamaktadır: a) etkinliği düzenleyen birimin normal faaliyetleri dışında bir kereliğine veya nadiren düzenlenen etkinlikler, b) müşteri veya misafire göre, hayatının günlük akışının dışında, boş zaman değerlendirme, kültürel ve sosyal deneyim yaşama fırsatıdır (Babacan ve Göztaş, 2011).  Özel etkinlikler ise büyük ve küçük etkinlikler olarak sınıflandırılmaktadır. Büyük etkinlikler ise mega ve hallmark etkinlikler olarak sınıflandırılmaktadır. Mega ve hallmark etkinlikleri ise şu şekilde açıklayabiliriz: Mega Etkinlikler: Tüm ekonomiyi ve küresel medyayı etkileme gücüne sahip olan etkinlikler mega olarak nitelendirilmektedir. Hallmark (Damga) Etkinlikler: Hallmark etkinlik kavramı, bir kasaba, şehir veya bölgenin ruhu veya etolojisi ile özdeşleşen etkinlikleri ifade eder.

Biletlerin fiyatlandırılması ve basımı, genel olarak lojistik bir alan değildir. Ancak, dağıtım, toplama ve güvenlik endişesiyle ücretsiz etkinliklerde bile kontrol edilebilecek sayının belirlenmesinde etkili bir formdur. Bu açıdan biletler satışa sunulmadan yönetimin üzerinde düşünmesi gereken konular bulunmaktadır. Bu konular aşağıdaki unsurları kapsar (Argan, 2009): • Tesisin fiziksel özellikleri • Oturma planı • Fiyat yapısı • Satış teşvik planı • Bilet sisteminin türü • Rezerve edilen oturma yerleri • Giriş ücreti

Hayatın karmaşıklaşması, zenginliğin artışı, yaşam beklentilerinin artması, boş zamanın artması gibi birçok faktör zamanı daha etkin kullanmak isteyen kişiler için daha önceden kendileri veya yakın çevresi tarafından yapılan birçok hizmetin belirli organizasyonlar tarafından yerine getirilmesi gereğini doğurmuştur. Spor tesis işletmeciliğinin gelişmesi, diğer seçeneklere bağlı olarak talebin ve ihtiyacın artması ile ilgilidir.

Farklı ülkeler ve kültürler içinde geleneksel ritüeller ve kutlamalar yüzyıllardır gerçekleştirilmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde günümüz anlamındaki etkinlikler olmasa bile etkinliklerin esas olarak insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olduğu söylenebilir. İnsanoğlu her dönemde meşgul olacağı olay veya etkinlikler düzenlemiştir. Antik Yunan’daki varlıklı insanlar sosyal konumlarını geliştirmek amacıyla sportif ve sanatsal olayların düzenlenmesine destek vermiştir. Benzer şekilde, Roma aristokratları da bu tür olaylara farklı düzeylerde sponsorluk yaparak destekte bulunmuşlardır. Bunun gibi farklı pek çok medeniyette etkinlik düzeyinde organizasyonların varlığı dikkat çeker.

Dünya Kupası ve Olimpiyat Oyunları gibi büyük inşaat tesisleri gerektiren etkinlikler, ulusal ve özellikle yerel düzeyde diğer sektörlerin gelişimine de katkı sağlar. İstihdam ve yerel ekonomi etkinliklerden olumlu oranda payına düşeni daha fazla alır. Etkinliklerden sağlanan harcamalar sadece yerel düzeyde değil, daha geniş ekonomide de dolaylı etkiler yaratmaktadır.

Fiziksel etkiler kapsamında etkinliğin düzenleneceği bölgede yerel alanın yenilenmesi, tazelenmesi, düzenlenmesi hem etkinliğin gerçekleştirilmesi aşamasında hem de etkinlikler sona erdikten sonra yerel halkın bu tesisleri veya alanları kullanması açısından önemli katkılar sağlamaktadır. Ekonomik etki açısından değerlendirdiğimizde, etkinliğin gerçekleştirileceği bölgede istihdam oranı artmakta hem de katılımda bulunan turistlerin yapmış oldukları harcamalar sayesinde ekonomik katkılar sağlanmaktadır. Turizm etkisi açısından değerlendirildiğinde, etkinliğin gerçekleştirildiği dönemde etkinliğe katılan seyircilerin etkinlikten sonra tekrar o bölgeyi ziyaret etme niyeti açısından olumlu katkılar sağlamaktadır. Ayrıca etkinlikler pazarlarda konumlanmaya, destinasyon imajı yaratmaya, imaj oluşturmaya ve rekabette pazarlama avantajı yaratmaya yardım etmektedir. Etkinliklerin sağladığı diğer faydalardan biri de sosyo-kültürel alan ile ilgilidir. Etkinlikler yaşam kalitesinin artışı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Psikolojik etki açısından değerlendirdiğimizde önemli etkinlikler toplumun kendini “iyi hissetmesini” sağlamaktadır. Son olarak etkinliklerin politik etkisinden bahsedecek olursak, güçlü hükümetler çalışmalarının başarısını ulusal çapta duyurmak ve özellikle de seçim dönemlerinde başarı elde etmek için etkinlikleri kullanmaktadır.

Hallmark (Damga) Etkinlikler: Hallmark etkinlik kavramı, bir kasaba, şehir veya bölgenin ruhu veya etolojisi ile özdeşleşen etkinlikleri ifade eder. Bu kasaba, şehir veya bölgeler yerin adı ile anılır ve bu haliyle geniş çaplı tanınmışlık ve farkındalık elde eder. Hallmark olaylar damga vurucu veya markalaşmış olaylar olarak da ifade edilebilir. Hallmark etkinlikler; temel olarak farkındalığı artırıcı özelliklere sahiptir. Önemli bir zamanda veya sınırlı bir sürede tekrarlanan olaylar, kısa veya uzun vadede turizm destinasyonunun karlılığını artırır ve ilgi çeker. Bu gibi etkinliklerin başarısı; benzersiz oluşları, tek oluşları, statülü oluşları, ilgi ve dikkat çekmelerine bağlıdır. Hallmark olayları ile ilgili olarak klişeleşmiş bir biçimde verilen örneklerden biri Rio Karnavalı’dır. Etkinliklerin marka olarak değerlendirilebilmesinin ön şartlarından biri getirdiği ziyaretçi sayısı iken, esas olan markalaşma olgusudur. Marka haline gelmiş bu tür etkinlikler sayesinde yerel ve ulusal ekonomiler büyük yarar sağlamaktadır.

Tedarikçiler, etkinlik için gerekli olan ekipman ve hizmetlerin sağlanmasında görev alan kişilerden oluşur. Tedarikçiler etkinlik süresince etkinlik yöneticileri ve diğer paydaşlarla doğrudan ilişki kurulan yerlerde, alanlarda hizmeti gerçekleştirirler. Güvenlik hizmetleri, sponsorlar, spor ekipmanlarının üreticisi ve satıcısı ve yiyecek hizmetini sunan firmaların tümü tedarikçiler sınıfı içerisinde değerlendirilir.

Özellikle büyük nitelikli etkinliklerde başarının elde edilmesi birkaç yıllık hazırlığı gerektirir. Büyük spor olayları bu kategori altında değerlendirilebilir. Örneğin, Olimpiyat Oyunları ortalama 7-8 yıl önceden ilgili ev sahibi ülkeye verilir. Zira bu süre zarfında ev sahibi ülke gerek tesisleşme, gerekse sponsorluk gibi pek çok konuları ancak etkinlik tarihine kadar yetiştirmektedir. Yaklaşık iki hafta sürecek bir etkinlik için 7-8 sene uğraş verilmektedir. Bu da etkinlik yönetiminin ne kadar zor olduğu konusunda net ipuçları vermektedir.

Özel bir etkinliğe personel atanacağı zaman, farklı özelliklerde çalışanlar bulunmaktadır. Etkinliğin odağında personel tam zamanlı veya yarı zamanlı çalıştırılabileceği gibi gönüllülerden de oluşturulabilmektedir.

Finansal:
• Gelir kaynağı kaybı
• Hırsızlık ve varlık kaybı
• Ölçüsüz tahminlerin maliyeti
• Davalar ve diğer beklenmedik maliyetler
Yönetsel:
• Amaç değişimi, yönetimi kaybetme
• Yönetsel başarısızlık, yeteneksizlik
• Kişisel problemler, istifa
• Politik engeller
• Sponsorlar, tedarikçiler, katılımcılarla ilişki kuramama
Sağlık ve Güvenlik:
• Kazalar (etkinlik alanında veya dışında)
• Sağlık problemleri (yangın, gıda zehirlenmesi)
• Suç, terörizm
• Sosyal kargaşa (isyan, ırk çatışması)
• Beklenmedik (acil durumlar)
Çevresel:
• Çevreyi, toplumu ve ekonomiyi olumsuz etkileme,
• Doğal afetler (deprem, sel)