SPORDA DAĞITIM KANALLARI

Dağıtım kavramı; ürünleri tüketicilere ulaştırma sürecidir.

Aracılar içerisinde toptancı, perakendeci, e-perakendeci (E-tailer), posta siparişi (mail order), acente ve distribütör gibi bir takım kişi ve kurumlar ön plana çıkmaktadır. Toptancı; büyük miktarda satın aldığı ürünleri perakendecilere ya da nihai tüketicilere yeniden satan kişi ya da işletmeler olarak ifade edilir. Perakendeci; üretici ve tüketici arasında ürünlerin naklini sağlayan, aracılık eden kişi ya da işletmelerdir. E-perakendeci ise; elektronik perakende mağazasıdır. Posta yoluyla sipariş; ürünleri katalog ya da elektronik sistem vasıtasıyla sunan kişi ya da kurumlardır. Acente, bir alıcı için siparişleri alan, bu siparişleri sağlayan ve satışı kolaylaştırıp ürünleri taşıyan kişi ya da kurumlardır. Distribütör ise, üreticiden ürünleri alan ve bunların dağıtımını yapan toptancı nitelikli aracılardır

• Aracı kullanmadan tüketiciye doğrudan dağıtım, işletmenin finansal gücü ile ilgili bir karardır. Tüketici pazarında doğrudan dağıtım uygulaması, çoğu zaman işletmenin finansal olanaklarını zorlar ve genellikle aşar. Bir işletmenin tüm pazarlarda kendisine bağlı satış noktalarını satın alması ya da kiralaması, personel ve diğer giderleri üstlenmesi, pazarlama elemanlarının ücretleri, yol ve yemek giderleri gibi birçok faktör işletmeye ekstra mali yük getirecektir.
• Üretici işletme, aracıların işlevlerini üstlendiği zaman, satış yaptığı merkezlerde, kendi mallarının tamamlayıcısı olan başka işletmelerin üretimi olan malları da satma durumu ile karşı karşıya kalacaktır.
• Üretici işletme, toptancı ve perakendeci olarak yıllardır çalışan işletmelere oranla bu alanda yeni olduğu için, aracılık işlevlerini bu alanda uzmanlaşmış olan kişi ve işletmeler gibi etkin biçimde yerine getiremeyebilir. Her şeyden önce, toptancı ve perakendeci, kendi pazarlarını ve bu pazarlardaki tüketiciyi üreticiden daha iyi tanımaktadır. Kurdukları ticari ilişkiler, özellikle uzun vadeli olması nedeniyle, pazara yeni girecek üretici işletme için bir engel olacaktır.
• Bazen doğrudan dağıtım yapılması mümkün değildir. Örneğin; sakız satıcılarının bu şekilde yapılması düşünülemez; posta yoluyla satış da yapılamaz. Birçok kolayda mal için de bu durum geçerlidir. Dolayısıyla aracı kullanmak zorunlu hale gelir.
• Üretici işletme aracıyı ortadan kaldırınca, kuracakları ticari ilişki sayısı daha fazla olacaktır. Başka bir ifade ile, aracılar yoluyla ticari ilişki sayısında tasarruf sağlanır.

• Dağıtım kanalının seçimini hangi faktörler etkilemektedir?
• Dağıtım kanalının seçiminde hangi ölçütler kullanılmalıdır?
• Dağıtım kanalının uzunluğu ne olmalıdır?
• Hangi tür aracılara yer verilmelidir?
• Aracıların sayısı ne olmalıdır?
• Kaç tür kanal kullanılmalıdır?
• Aracılar hangi ölçütlere göre seçilmelidir?
• Dağıtım kanalı nasıl yönetilmelidir?
   

• Yüksek masraflara yol açan,
• Siparişleri küçük olan
• Kredi açılması riskli olan
• Mal iadesi fazla olan
• Çeşitli nedenlerle malı iyi pazarlayamayan satıcı işletmeleri dağıtım kanalından çıkarır. Böylece satışlar ve karlılık arttırılmaya çalışılır.

• Müşteri İhtiyaçlarının Analizi
• Kanal Hedeflerinin Belirlenmesi
• Seçeneklerin Geliştirilmesi
• Seçeneklerin Değerlendirilmesi

Doğrudan dağıtım üreticinin ürünlerini, herhangi bir aracıdan yararlanmaksızın, doğrudan satmasıdır. Bu tür dağıtıma sıfır aşamalı dağıtım adı da verilir. Doğrudan dağıtım kanalları ‘direkt kanallar’ olarak da isimlendirilirler ve dolaylı dağıtıma göre daha kısa bir süreçte ürünlerin tüketiciye ulaşmasına olanak tanırlar.

• Bir golf kulübünün aracı kullanmadan golf sahasını ya da kulübünü golf tüketicilerine sunması
• Bir aliminyum üreticisinin hammaddeyi direkt olarak softball eldiveni üreticisine satması
• Spor pazarlama firmasının müşterisine doğrudan satış yaparak hizmet sunması
• Bir tenis hocasının öğrenciye doğrudan ders vererek, bu hizmeti satması
• Bir müsabakanın biletinin spor kulübünün web sitesinden doğrudan izleyicilere satılması

Sportif ürünlerin dağıtımında da her zaman doğrudan dağıtım stratejisi uygulanamaz. Sportif ürün üreticilerinin aracı kullanarak tüketicilere ulaşma yolu seçtikleri durumlarda dolaylı dağıtım oluşur. Sportif ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasında en az bir aracının kullanıldığı dağıtım kanalı dolaylı dağıtım kanalı olarak isimlendirilir

 Lojistik kavramı en basit ifadesi ile “endüstriyel bağlamda, malzeme ve ürünlerin temini ve dağıtılması” olarak ele alınabilir

Lojistik karma elemanları envanter, depolama, taşıma, toplama, birimlere ayırma, ambalajlama ve iletişim olarak ifade edilebilir.

Türkiye’de fitness pazarına yönelik endüstriyel malzeme üreten bir spor işletmesi düşünelim. Bu işletmenin Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren spor merkezlerinden gelecek taleplere zamanında ve yerinde cevap verebilmesi için ürettiği fitness ekipmanlarını fiziksel olarak hareket ettirmesi, stoklaması, taşıması ve spor merkezlerine yerleştirmesi gerekmektedir.

• Mallar depolanmadan da talep noktalarına ulaştırılabilir. Ancak bu durum hem üretim programına bazı yükleri getirecek hem de maliyetlerde bir takım artışların olmasına neden olacaktır.
• Depolama, malların üretim yerlerinden daha uzak olan talep noktalarına daha kolay ulaştırılmasına yardımcı olacaktır.
• Depolar eskiden sadece mal depolamak için kullanılırken, günümüzde mal akımlarını kolaylaştırmak ve ayrıştırmak için de kullanılmaktadır.
• Depolama, özellikle üretim ve tüketim dönemleri farklı olan malların tedariki için gereklidir.
• Fiyat ve mal arzındaki dalgalanmaları önlemek için depolamaya ihtiyaç duyulur.
• Mallara zaman faydası yaratmak için depolama gereklidir.
• Çeşitli nitelik ve özellikleri olan, farklı amaçlar için kullanılan ve farklı adları olan depolar, malların yeniden dağıtılacağı stok noktaları olarak kullanıldığında, dağıtım maliyetlerini düşürmeye fayda sağlayabilir.

• Planlanan satış hacmi
• İşletmenin sahip olduğu depo sayısı
• Malların dayanıklılığı
• Üretim süresi ve kapasitesi
• Depolama olanakları
• Elde bulundurma maliyeti

• Ambalaj ürünün korunmasını sağlar.
• Ambalaj sessiz satıcılık görevi üstlenir.

Dağıtım kanalları üretim ve tüketimi birleştirmenin bir yöntemi olup, böylece yer ve zaman engellerinin de üstesinden gelinir. Kanal üyelerinin etkili çalışması ve bu sayede engellerin üstesinden gelebilmek için kanal üyelerinin gerektiği şekilde bilgilendirilmesi gerekir. Bu nedenle, lojistik karmasında taşıma ve depolamaya ilişkin veri ve bilgilerin toplanması, dağıtılması ve kullanılması temel bir görevdir. Bilgi akışındaki aksamalar tüm sürecin aksamasına neden olacaktır. Bu anlamda, en son teknolojik gelişmelerle donatılmış iletişim ağları sayesinde etkin bir lojistik yönetiminin uygulanması gerekir

• Küçük işletmeler hedeflerini genişletebilirler.
• Donanım ve yazılım olanakları üstün fonksiyonellik sağlamaktadır.
• Elektronik bilgi akışı süreklidir.
• Müşteri temsilcileriyle iletişim ve hızlı bir sipariş olanaklıdır.
• Mağaza, satış personeli, depo maliyetleri gibi maliyetler bulunmamaktadır.
• Geleneksel kataloglarla kıyaslandığında basım ve postalama masrafları yoktur ve bilgiler hızlı bir şekilde değiştirilip ve güncellenmektedir.
• Çok az bir giderle çok daha yoğun reklam kapsamı gerçekleştirilebilmektedir