Finansal Yönetim Fonksiyonları

Spor işletmelerinin finansal durumunu değerlendirmek amacıyla bilanço ve gelir tablosu kalemleri arasında ilişkiler kurma ve yorum yapma süreci finansal analiz olarak tanımlanır. Finansal analizde yaygın olarak kullanılan yöntemler oran analizi, karşılaştırmalı tablolar analizi, yüzde yöntemi ile analiz ve trend analizidir.

Finansal analiz, bir spor işletmesinin finansal durumunun değerlendirilmesi amacıyla bilanço ve gelir tablosu kalemleri arasında ve gerekirse diğer finansal tablolar arasında ilişkiler kurulması ve yorum yapılmasıdır. Aynı zamanda finansal planlama ve denetim yapılması için de finansal analiz yapılması şarttır.

Finansal analizde başarılı olmak için ayrıca analiz yapan kişinin (finansal analist) aşağıdaki noktalara dikkat etmesi gerekir:

• Finansal analist doğru yorumlar yapabilmek için muhasebe teori ve uygulamalarını bilmelidir.
• İşletmenin ve ait olduğu işkolunun özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. •Değerlendirmelerde analizin yapıldığı dönem ve o dönemdeki ekonomik koşullar göz önünde tutulmalıdır.
• Analize konu olan işletmenin politikaları ve yöntemleri analist tarafından bilinmelidir.

Bilanço bir işletmenin varlıklarını, öz kaynaklarını ve yükümlülüklerini belli zaman dilimlerinde raporlayan, getiri oranlarının hesaplanması ve sermaye yapısının değerlendirilmesi kapsamında temel bir araç görevi gören finansal tablodur.  Bir işletmenin varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklar arasında eşitlik olması bir muhasebe denkliğidir.

Dönen Varlıklar; Bir spor işletmesinin faaliyet dönemi içinde yer alan ve sağladığı yarar o dönem içinde sona eren varlıklardır. Dönen varlıklar grubunda bir yıl veya daha kısa süre içinde paraya çevrilebilecek değerler yer alır. Dönen varlıklar ana grubu en likitten en az likit olana doğru hazır değerler, menkul kıymetler, ticari alacaklar, diğer alacaklar, stoklar, gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ve diğer dönen varlıklar olmak üzere sıralanabilir.

Finansal analiz; oran analizi, karşılaştırmalı tablo analizi, yüzde analizi, trend analizi ve fon akım tablosu analizi olmak üzere beş grupta sınıflanabilir.

Kısa Vadeli Yabancı Kaynak; Bu hesap grubu bilanço tarihi itibariyle bir spor işletmesinin en çok bir yıl veya normal faaliyet dönemi sonuna kadar ödeyeceği veya ödenmesi öngörülen yabancı kaynakları kapsamaktadır. Bu hesap grubunda mali borçlar, ticari borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar, ödenecek vergi ve diğer yükümlülükler, diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar yer almaktadır.

Uzun Vadeli Yabancı Kaynak; Bir spor işletmesinin bir yıldan daha uzun vadeli almış olduğu borçlar bu bölümde yer alır. Bu hesap grubunda mali borçlar, ticari borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar ve diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar yer almaktadır.

Öz kaynaklar; Bir spor işletmesinin sahip ya da ortaklarının sermaye olarak verdikleri değerler ile faaliyetler sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş olan kârlardan oluşan unsurlar bu hesap grubunda yer alır. Öz kaynak hesap grubunda ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri, geçmiş yıllar kârları, geçmiş yıllar zararları, dönem net kârı/zararı ana kalemleri yer almaktadır.

Oran analizinin temelinde, birbiriyle ilişkili olduğu düşünülen bilanço ya da gelir tablosu kalemlerinin birbirleriyle oranlanarak anlamlı ilişkiler kurulmaya çalışılması yatmaktadır. Oran analizi sonucu hesaplanan bir oranın tek başına anlamlı bir sonuç ifade etmesi söz konusu değildir. Bununla beraber bir spor işletmesinin oran analizinin anlamlı sonuçlar vermesi için elde edilen oranların geçmiş döneme ait oranlarla, sektör oranlarıyla, rakiplerin oranlarıyla, hedeflenen oranlarla ve genel kabul görmüş oranlarla kıyaslanarak yorumlanması gerekir.

Likidite oranları bir spor işletmesinin kısa süreli finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünü ölçmektedir. Bir başka ifade ile bir spor işletmesinin kısa vadeli borçlarını zamanında ödeyebilme gücünü göstermektedir. Likidite oranları genellikle işletmenin net çalışma sermayesi ile ilişkilendirilmektedir.

Finansal Yapı Oranları, bir spor işletmesinin kaynak yapısının ve uzun vadeli borç ödeme gücünün ölçülmesinde kullanılan oranlardır.  Spor işletmelerinde en sık kullanılan finansal yapı oranlarından biri finansal kaldıraç oranıdır ve bu oran daha çok öz kaynak yerine borçla finansman sağlayan bir spor işletmesinin kaynak yapısının ve uzun vadeli borç ödeme gücünün ölçülmesinde kullanılır. Finansal kaldıraç oranı bir spor işletmesinin varlıklarını finanse ederken ne ölçüde yabancı kaynaklardan yararlandığını gösterir. Genelde bu oran %50’den büyük olunca ilgili spor işletmesinin finansal riskinin arttığı söylenmektedir.

Faaliyet oranları, bir spor işletmesinin varlıklarını ne derece etkin kullandıklarını göstermekte kullanılmaktadır. En sık kullanılan faaliyet oranlarından biri stok devir hızı oranıdır. Bu oran (Satılan Malın Maliyeti) / Stoklar şeklinde hesaplanmakta olup, işletmenin stoklarını bir yılda kaç defa paraya çevirebildiğini gösterir. Bu oranın yüksek çıkması istenmektedir. Bir başka faaliyet oranı alacak devir hızı oranıdır. Bu oran Satışlar/Alacaklar şeklinde hesaplanmakta olup işletmenin alacaklarını bir yılda kaç defa paraya çevirebildiğini gösterir.

DuPont Analizi Hesaplanan finansal oranlar gerçekte birbiriyle de ilişkilidir. Oranlar arasındaki bu ilişkiyi ilk defa DuPont şirketi analiz etmiştir. DuPont şirketi bir işletmenin kârlılığını, aktif devir hızı ve satışların kârlılığını bir araya getirerek ortaya koymuştur. Buna göre; toplam varlıkların kârlılığı, işletmenin toplam satışlar üzerinden ne kadar kazandırdığına ve her bir liralık varlıkla kaç liralık satış yapıldığına bağlıdır.

Karşılaştırmalı Tablo Analizinin Yorumu Karşılaştırmalı tablo analizinin ilk adımında ele alınan kalemin mutlak fark ve yüzde değişimi belirlenir. İkinci adımda ele alınan kalemdeki değişimin nedenleri belirlenir. Bu nedenler teknik olarak aynı kolondaki ters yönde değişim gösteren kalemler olurken diğer kolonda aynı yönde değişim gösteren kalemler olarak belirlenir. Üçüncü adımda ele alınan kalemdeki değişimin içinde bulunduğu grup bakımından ne anlama geldiği, bir başka ifade ile sonuç belirlenir. Dördüncü adımda daha önce belirlenen nedenlerin her biri ile sonuç arasındaki ilişki kurularak bu ilişkinin normal veya normal olmayan bir işletme faaliyeti olup olmadığı ve bu değişimin aynı nedenlerle devamını hâlinde gelecekteki mali durumun ve faaliyet sonuçlarının ne olacağı tahmin edilir.

Finansal planlama, gelecekte ortaya çıkması muhtemel, spor işletmeleriyle ile ilgili sorunlar henüz ortaya çıkmadan, önlem olarak neyin ne zaman ve ne şekilde yapılması gerektiği konusunda önceden sistematik bir şekilde düşünmeyi gerektiren bir süreçtir. Finansal planlama, temel olarak kısa ve uzun vadeli finansal planlama olarak iki başlık altında incelenmektedir. Kısa vadeli planlamanın süreci genellikle bir yıla kadar uzanmaktadır. Bu tür planlamanın konusu, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeyecek yeterli nakdi olup olmadığı ve kısa vadeli borçlanmanın en uygun şartlarla yapılması üzerine yoğunlaşmaktadır.

Orta Vadeli Finansman Kaynakları Bir spor işletmesi için vadeleri bir yıl ile beş yıl arasında değişen yabancı kaynakları orta vadeli finansman kaynakları olarak adlandırılır. Ancak süre olarak yapılan bu ayrım objektif olmadığı için, bu vadeler ülkeden ülkeye değişebilmektedir.  Orta vadeli finansman kaynakları; orta vadeli banka kredileri, taksitli donatım (teçhizat) kredileri, rotatif krediler, orta vadeli satıcı kredileri, finansal kiralama, euro krediler, forfaitingdir.

Uzun Vadeli Finansman Kaynakları Bir spor işletmesi için süreleri beş yıldan daha uzun olan kaynaklar, uzun süreli finansman kaynakları olarak nitelendirilmektedir. Uzun vadeli fonlar ilgili spor işletmesinin içinden ya da dışarıdan olmak üzere iki şekilde temin edilir. Bir spor işletmesinin içinden sağlanan fonların kaynağı bilançodaki öz kaynak hesabıdır. 

Spor işletmelerinde finansal denetim, finansal planlama  süreci  sonunda  hazırlanan  planlar  ile  yatırım ve finansman kararlarının uygulanmasının ardından  ulaşılan sonuçların  araştırılıp  değerlendirilmesi faaliyetlerini kapsayan bir süreçtir.

Finansal denetim, küçük işletmelerde de yeterince yapılmayabilmektedir. Bunun nedeni, muhasebe verilerinin yetersizliği yanında, finansal raporlamaya gereken önemin verilmemesidir.