SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ

Sağlık için minimal vücut yağ yüzdesinin kadınlar için %12'dir.

Sağlık için minimal vücut yağ yüzdesinin kadınlar için %12, erkekler için %5 olması önerilmektedir.

Besinler farklı miktarlarda karbonhidrat, protein ve yağ içermektedirler. Bu nedenle vücutta yıkıldıklarında farklı miktarlarda enerji sağlarlar. Karbonhidratların 1 gramı 4 kkal, proteinlerin 1 gramı 4 kkal ve yağların 1 gramı 9 kkal enerji sağlamaktadır.

Kompleks yapıdaki karbonhidratlar; Basit şekerlere kıyasla kan şekerinin daha düzenli yükselmesini sağlarlar. Saflaştırılmamış tahıllar (bulgur, mısır, irmik, şehriye, tam buğday unu veya bunlardan yapılan ürünler, tarhana), kurubaklagiller (kurufasulye, nohut, mercimek vb), kahverengi pirinç, nişasta ve nişastalı besinler bu gruba örnektir. Sindirimleri daha uzun süren (3–4 saat) kompleks karbonhidratların kan şekeri üzerindeki etkileri daha yavaş ve uzun süreli olmaktadır.

Genel özellikleri açısından yağda ve suda çözünen vitaminler olarak iki grup altında toplanır. Birinci grup; yağda eriyen vitaminler (A, D, E, K) dir. İkinci grup ise; suda çözünen vitaminler (C ve B grubu) dir.

Bireylerin vücut kütlesinin %40-60’ı sudan oluşur. Bu değer, vücut kas ağırlığının %65-75’ini, yağ ağırlığının yaklaşık %50’sini oluşturur.

Egzersiz öncesi tüketilen öğünün tüketilme zamanı ve miktarı da çok önemlidir. Sporcular dolu mideyle müsabakaya başlamamalıdır. Egzersizden veya müsabakadan önce süre varsa hacmi fazla olan yemekler tüketilebilir. Müsabakadan 3-4 saat önce tüketilen öğünün yaklaşık 200-300 gram karbonhidrat içermesi performansı olumlu yönde etkilemektedir.

Kreatin fosfatın yapısında bulunan kreatin, et ya da et ürünlerinde bulunmaktadır. Vücutta böbrek, karaciğer ve pankreasta glisin, ornitin ve arjinin aminoasitlerinden sentezlenmektedir. ve vücutta yaklaşık 120 gramlık deposu bulunmaktadır. Kas dokusunun onarımında ve toparlanmayı kolaylaştırmada, kreatin kullanımı yaygındır. Sprint, halter gibi patlayıcı güç ve hız gerektiren aktivitelerde ilk enerji kaynağı ATP-kreatin fosfat olduğundan bu tür aktivitelerde etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Kreatinin mevcut yan etkisi ise, ağırlık (sıvı) kazanımı, mide bulantısı ve diyaredir. Kreatinin sağlıklı bireyler için güvenilir olduğu kabul edilse de dehidrasyon, kas yırtılması ve böbrek hasarı ile ilgili yan etkileri konusunda tartışmalar devam etmektedir