SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ

Amaçlı saldırganlıkta şiddet bir amaca ulaşmak için uygulanır. Ancak sporcu bu amacına ulaşmak isterken başka bir sporcuyu istemeyerek yaralayabilir. Yani rakibine bir amaç doğrultusunda hareket yapan sporcu onu yaralayabilir. Örneğin bir voleybolcu topu hızlı ve sert bir şekilde rakibinin üstüne vurarak topu çıkarmasını engellemek isteyebilir. Böyle bir hareket rakibinin yaralanmasına neden olabilir. Bu amaçlı bir saldırganlıktır

İlgili kitabın 120. sayfasında verilen bilgilere göre doğru cevap D seçeneğidir.

Spor psikolojisinin büyük babası olarak kabul edilen Griffith uzun yıllar boyunca spor psikolojisi üzerinde araştırma yapan ilk psikolog olarak tarihe geçmiştir. Griffith 1925 yılında İlinois Üniversitesi sporcularının performanslarını arttırmak için antrenörlere yardım etmiş ve 1926 yılında “Antrenörlüğün Psikolojisi”, 1928 yılında “Spor Psikolojisi” adlı iki kitap yayınlamasının yanında ilk olarak spor psikolojisi laboratuvarını kurmuş ve ilk spor psikolojisi dersleri veren kişi olmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

1960’lı yıllara kadar durgun bir seviyede ilerleyen spor psikolojisi çalışmaları 1960 yılında B. Ogilvie ve T. Tutko yapmış oldukları araştırmalar sonucunda Problemli Sporcular ve Onlarla Nasıl İlgilenmeli adlı bir kitap yayınlayarak spor psikolojisine olan ilgiyi çok arttırmışlardır. Üniversiteler ve profesyonel spor takımlarına verdiği hizmetler ile spor psikolojisi her geçen gün daha çok tanınmış ve spor bilimlerinde kullanılan bir bilim dalı olmaya başlamıştır. 1960‘lı yıllar aynı zamanda spor psikolojisi ile ilgili çalışan grupların, ilk olarak bir araya gelmeleri ve ilk olarak 1965 yılında Roma‘ da merkezi olan Uluslararası Spor Psikolojisi Topluluğunun kurulması ile spor psikolojisi uluslararası seviyelerde örgütlenmeye başlamıştır. 1970’de Uluslararası Spor Psikolojisi Dergisi ilk kez yayınlanmış ve aynı yıllarda Kuzey Amerika Spor Psikolojisi ve Fiziksel Aktivite Derneği kuruldu. Ancak Augustin Pechlat, Çekoslovakya’ daki Charles Üniversitesi’nde spor psikolojisi alanındaki doktora tezini 1928 yılında tamamlamıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Performans yükseltici spor psikolojisi uygulamaları temelde dörde ayrılmaktadır: yetenek seçimi, antrenman, yarışma ve grup dinamiğidir. 

Psikomotor Beceri yetenek seçimi altındadır ancak Psikolojik Baskı, performans yükseltici değil performans engelleyen spor psikolojisi uygulamalarından biridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Spor psikolojisi uzmanlarının çalışma konuları, kimi zaman psikoloji bilimine kimi zaman da spor ve egzersiz bilimine daha çok vurgu yapmaktadır. Yukarıda yer verilen konsantrasyon, karar verme becerisi, grup dinamiklerini ortaya çıkarılması ve motivasyon konuları psikoloji bilimine daha çok vurgu yaparken doruk performansın tanımlanması psikoloji bilimine diğerlerinden daha az vurgu yapmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Herhangi bir uygulama çalışması yapmadan, sadece planlı ve yoğun bir şekilde hayal ederek yani zihinde
canlandırarak yeni bir hareketin öğrenilmesi veya zaten bilinen bir hareketin mükemmelleştirilmesi sürecine, zihinsel antrenman denir. Hareketi hayal etme sürecinin gerçekleşme şekline göre zihinsel antrenman, üçe ayrılır. Bunlar kendi kendine konuşma antrenmanı, gizli algı antrenmanı ve kendini hayal etme antrenmanıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hareketi hayal etme sürecinin gerçekleşme şekline göre zihinsel antrenman, üçe ayrılır. Bunlar kendi kendine konuşma antrenmanı, gizli algı antrenmanı ve kendini hayal etme antrenmanıdır.

I. Kendini Hayal Etme Antrenmanı: Sporcu belli bir hareketi kendisinin nasıl yaptığını bu hareketi
daha önce yaparken edinmiş olduğu bilgi ve tecrübeleri de dikkate almalıdır.

II. Gizli Algı Antrenmanı: Sporcu belli bir hareketi yapan bir başka kişiyi kendisinin seyrettiğini hayal
eder. 

III. Kendi Kendine Konuşma Antrenmanı: Sporcu belirli bir hareketin nasıl yapılması konusunda kendi
kendine emirler verir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Zihinsel antrenman hakkında yapılan araştırmalar, iki farklı yönde gelişmiştir. Amerika’da yapılan çalışmalarda
ağırlık bu antrenman sırasında ortaya çıkan fizyolojik değişkenlerin saptanması konusuna verilmiştir. Daha sonraları, Almanya‘da yapılan çalışmalarda ise, zihni etkileri ve etkili olmasının şartları, araştırmaların odak noktasını teşkil etmiştir. Zihinsel antrenman sürecinde sporcuda oluşan farklılıklar incelendiğinde ise, bir hareketin yoğun bir şekilde hayal edilmesine bağlı olarak, merkezi sinir sisteminde hareket merkezi uyarılır ve ilgili kaslarda mikro düzeyde kasılmalar meydana gelir. Zihinsel antrenmanın etki mekanizmasını anlatan bu olaya, “Carpenter Etkisi” denir. İlgili kas gruplarına giden kan miktarının artması, solunum ve nabız atışlarının hızlanması ve kan basıncının yükselmesi hayal etme sürecinin sonucunda ortaya çıkan fizyolojik tepkilerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Soruda yer alan ifadelerin tümü zihinsel antrenmanın yararlarına ilişkindir. Ancak "II. Sakatlanma riskinin yüksek olmasından dolayı fazla tercih edilmez." ifadesi yanlıştır. Çünkü zihinsel antrenmanda hiçbir sakatlanma riski olmadığı için rahatlıkla uygulanan bir antrenman yöntemidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Birinci stres formülüne göre uyarılmışlık önceliklidir ve negatif düşünceler sonradan yaşanılmaktadır. İkinci stres formülünde ise, bunun tersi olarak negatif düşünceler öncelikle ve uyarılmışlık sonradan yaşanır. Dolayısıyla uyarılmışlık ve negatif düşünceler yer değiştirirse soruda verilen formül kinci stres formülüne dönüşecektir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir antrenör sporcuyu performansla ilgili işler yerine sonuçla ilgili işlerde cesaretlendirirse saldırganlığı azaltmada olumlu değil olumsuz etkisi olacaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.