SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 4

ÖĞRETİM MODELLERİ: Öğretim etkinlikleri açısından düşünüldüğünde model, belirli öğretim hedeflerine ulaşılması için yönlendirici yollar tasarlayarak öğretimi planlama, yürütme ve değerlendirmedeki öğretmen sorumluluklarını tanımlar.

Doğrudan öğretim modeli, Engelmann ve diğerleri tarafından tasarlanmıştır (Ryder ve Burton, 2006). Modelin temel varsayımlarından biri “Eğer öğrenci öğrenemiyorsa öğretici öğretemiyordur” şeklinde ifade edilir. Bu varsayım, en zayıf öğrencinin bile eğer kendisine öğretilirse belirli bir alanda en iyi şekilde öğrenebileceğini göstermektedir (Gersten ve Keating, 1987). Bu varsayım Bloom’un “Okulda Öğrenme” modeline benzer. Çünkü Bloom’a göre de, eğer bireye yeterince zaman verilirse ve koşullar sağlanırsa birey öğrenebilir. Doğrudan öğretim modeli öğretmen merkezlidir ve iyi organize edilmiş çok sayıda fikir ve kavramla dolu kaynaklar ile öğrencileri donatmayı temel alır.

Okullardaki formal eğitimi temele aldığımızda Ertürk’ün yaptığı tanımdan hareketle eğitimin dört temel niteliğinden söz edilebilir. Bu nitelikler aşağıda yer almaktadır:

1. Eğitim, kişide istenilen davranışı değiştirme sürecidir.
2. Kazandırılacak olan davranışlar saptanan hedeflere uygun olmalıdır.

3. Davranış değiştirme insanın kendi yaşantısı yoluyla olmaktadır.

4. Davranışın oluşumu, planlanmış bir eğitim sürecinden geçmeye bağlıdır.

Öğretimin gerçekleştirilmesi için öğretim programı, öğrenci, öğretmen ve çevre düzenlemesinin olması gerekir. Doğru cevap A'dır.

“Taktiksel Oyun Yaklaşımı TOYA” nın temelinde, öğrencilerin zihinsel olarak etkin bir şekilde oyuna katılarak fiziksel becerileri öğrenmeleri vardır. Modelde öğrencilerin etkin katılımı ve toplumsallaşmaları önemlidir. Doğru cevap D'dir.

Öğretmen, önder olarak hizmet edip öğrenci öğrenmesini planlamak ve sağlamak için en iyi kararları vermek doğrudan eğitim modelinin öğretmeye ilişkin varsayımlarından birisidir. Diğerleri spor eğitim modelinin amaçlarıdır. Doğru cevap D'dir.

Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modeli:  Bireyde bütünsel gelişimin sağlanabilmesi için kişisel ve sosyal değerlerin de kazanılması gerekmektedir. Buradaki temel amaç bireylerin kendileri ve diğerleri için sorumluluk almalarını öğrenmeleri için fırsatlar sunmaktır. Model, adından da anlaşılacağı gibi bireysel ve sosyal gelişime oldukça yüksek düzeyde katkı sağlar. Doğru cevap B'dir.

Spor Eğitimi Modelin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir (İnce ve diğerleri, 2010):

Spora özgü beceri ve fiziksel uygunluğun geliştirilmesi.

Oyun içinde stratejileri uygulayabilme ve iyi uygulamaları takdir etme.

Öğrencilerin gelişimlerine uygun düzeyde katılımları.

Sportif etkinliklerin planlanması ve yönetilmesinde paylaşım.

Sorumlu liderlik sağlama.

Grup içinde grup hedefleri doğrultusunda verimli çalışma.

Bir spora anlam veren ritüel, müsabaka ve toplantıları takdir etme.

Sporla ilgili konularda mantıklı karar verme, yorum yapabilmek için gerekli kapasiteyi geliştirme.

Hakemlik ve antrenörlük ile ilgili bilgi ve becerileri uygulama ve geliştirme.

Okul dışı sportif etkinliklere gönüllü olarak katılmaya istekli olma. Doğru cevap E'dir.

Komutla öğretimde hareket tek bir standarda sahiptir ve sürekli tekrarla öğrenilir. Öğretmen hareketi seçmede tek uzman kişidir. Bireysel farklılıklar göz ardı edilerek grup eğitimi yapılır. Çünkü eşzamanlılık önemlidir. Sık yapılan tekrarlarla grubun birlikteliği sağlanır. Doğru cevap B'dir.

İşbirliğine dayalı öğretimin temel amacı, öğrenciler arasında toplumsal hoşgörü ile iletişimi sağlamaktır. Arkadaşını gözlerken ve ona durumu hakkında bilgi verirken bu durum rahatlıkla sağlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Kendini Denetleme Değerlendirmede temel amaç, öğrencinin kendi performansı ile belirlenen performans arasındaki farkı görmektir. Öğrenciler arasında vücut yapısı, kuvvet, sürat, dayanıklılık, vb özelliklerde farklılıklar olduğundan, bireysel farklılıkları dikkate almak gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

Spor eğitimine katılan öğrencilerin günümüzdeki değişen koşullara ayak uydurabilmeleri için yüksek düzeyde zihinsel etkinliklerde bulunmaları gerekir. Problem çözme, analiz, sentez ve değerlendirme bu üst düzey zihin etkinliklerine örnek verilebilir. Bunlara, merak ve güdülenme de eklendiğinde yaratıcılıkla birlikte yeni buluşların ortaya çıkması kaçınılmazdır. Doğru cevap B'dir.

Katılımla öğretimde, öğrenciler belli ölçütlere bağlı kalarak etkinlikte bulunmadıklarından etkinliğe katılmaktan hoşlanırlar. Öğrenci burada açık bir şekilde öğretme-öğrenme sürecine katılmaktadır. Dersin hazırlık aşamasında öğretmen, uygulama ve sonuç aşamalarında ise öğrenci etkindir. Doğru cevap A'dır.

Okullardaki formal eğitimi temele aldığımızda Ertürk’ün yaptığı tanımdan hareketle eğitimin dört temel niteliğinden söz edilebilir. Bu nitelikler aşağıda yer almaktadır: 1. Eğitim, kişide istenilen davranışı değiştirme sürecidir. 2. Kazandırılacak olan davranışlar saptanan hedeflere uygun olmalıdır. 3. Davranış değiştirme insanın kendi yaşantısı yoluyla olmaktadır. 4. Davranışın oluşumu, planlanmış bir eğitim sürecinden geçmeye bağlıdır.

Taktiksel Oyun Yaklaşımında “oyun kuralları (koşulları), taktik hedef, taktik problem, karar-hareket-beceri” sırası izlenir.

Modelin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir (İnce ve diğerleri, 2010):

• Spora özgü beceri ve fiziksel uygunluğun geliştirilmesi.

• Oyun içinde stratejileri uygulayabilme ve iyi uygulamaları takdir etme. • Öğrencilerin gelişimlerine uygun düzeyde katılımları.

• Sportif etkinliklerin planlanması ve yönetilmesinde paylaşım.

• Sorumlu liderlik sağlama.

• Grup içinde grup hedefleri doğrultusunda verimli çalışma.

• Bir spora anlam veren ritüel, müsabaka ve toplantıları takdir etme.

• Sporla ilgili konularda mantıklı karar verme, yorum yapabilmek için gerekli kapasiteyi geliştirme.

• Hakemlik ve antrenörlük ile ilgili bilgi ve becerileri uygulama ve geliştirme.

• Okul dışı sportif etkinliklere gönüllü olarak katılmaya istekli olma.

Bireyde bütünsel gelişimin sağlanabilmesi için kişisel ve sosyal değerlerin de kazanılması gerekmektedir. Buradaki temel amaç bireylerin kendileri ve diğerleri için sorumluluk almalarını öğrenmeleri için fırsatlar sunmaktır. Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modeli, adından da anlaşılacağı gibi bireysel ve sosyal gelişime oldukça yüksek düzeyde katkı sağlar.

Doğrudan öğretim modeli, Engelmann ve diğerleri tarafından tasarlanmıştır (Ryder ve Burton, 2006). Modelin temel varsayımlarından biri “Eğer öğrenci öğrenemiyorsa öğretici öğretemiyordur” şeklinde ifade edilir. Bu varsayım, en zayıf öğrencinin bile eğer kendisine öğretilirse belirli bir alanda en iyi şekilde öğrenebileceğini göstermektedir.

İşbirliğine dayalı öğretim; farklı özellikleri olan ve değişik sosyo-kültürel kaynaklardan gelen öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda küçük gruplar halinde çalışarak birbirlerinin öğrenmelerine yardım etme amacıyla yapılır. İşbirliğinin gerçekleşebilmesi için grup amacının olması, düşünce ve araç- gerecin paylaşılması, işbölümünün ve grup ödülünün olması gerekir.

Komutlar belli bir işi yapmaya yönelik olabileceği gibi becerinin ayrıntıları ile de ilgili olabilir. Örneğin, “Beni izleyerek kaya tırmanışı yaparken yükselme hareketlerinde ağırlığı bacaklara aktarınız ve kollarla dengeyi sağlayınız.” gibi ifadeler komutla ilgili uyarıcılardır.

Alıştırma yönteminin Komut yönteminden farkı, konu öğrencilere bir kez aktarıldıktan sonra öğrencilerin, istedikleri sürede harekete başlayarak, istedikleri süre, aralık ve sayıda hareketi yaparak, istedikleri sürede bitiriyor olmalarıdır.