SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 6

Toplumsal sınıf Karl Marx’ın ekonomi temelli sınıf kavramı olarak ele alındığında, toplumsal sınıf ve spora katılım ilişkisi öncelikle ekonomi temelli açıklanmaktadır. Spora katılımda toplumsal sınıf önemli bir belirleyendir. Özellikle gelir düzeyi spora katılımda çok önemli bir role sahiptir. Yüksek gelirli bireyler ve gruplar spora daha çok katılmaktadırlar. Ayrıca, yapılan ulusal ve uluslararası (örneğin Fransa, Amerika ve İngiltere) araştırmalarda, üst toplumsal sınıftan bireylerin golf, yelken, tenis ve kayak vb. sporlara katıldığı, alt toplumsal sınıftan bireylerin ise güreş, boks ve halter gibi sporlara katıldıkları gözlenmiştir.

Spor ortamında yer alan bireylerin davranışları ile spor psikologları ilgilenir. Algılar, tutum, motivasyon, kaygı, stres ve öz-güven gibi konular üzerinde çalışmaktadırlar. Doğru cevap B'dir.

Maddelerin tamamı doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Bahsedilen kuram Sembolik Etkileşim Kuramı'dır. Doğru cevap C'dir.

Feminist kurama göre sportif etkinlik, yüksek düzey performans, üstün fiziksel özellikler, yetenek, başarı, hırs ve rekorlarla tanımlandıkça ve spor pratiği bu tanımların dışında kalanlara kısıtlamalar getirdikçe, biyolojik farklılıklar normalleştirilerek toplumsal ikincilleşmeye dönüşür. Doğru cevap E'dir.

Toplumsal cinsiyet kavramı kadının ve erkeğin taşıdığı kültürel, toplumsal ve tarihi özellikleri, toplumun kadına ve erkeğe verdiği rol ve sorumlulukları ve toplumsal beklentileri ifade etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Üst toplumsal sınıftan bireylerin golf, yelken, ve kayak vb. sporlara katıldığı, alt toplumsal sınıftan bireylerin ise güreş, boks ve halter gibi sporlara katıldıkları gözlenmiştir. Doğru cevap C'dir.

İlk iki madde doğrudur. Toplumsal hayatta ekonomik ilişkilere dayanan tek bir iktidar biçiminin olmadığını ileri sürmektedir, bu sebeple üçüncü madde yanlıştır. Doğru cevap B'dir.

Yukarıdaki görüşü savuran sosyolojik kuram Eleştirel Kuram'dır. Doğru cevap D'dir.

Maddelerin  ilk ikisi  sporda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanamaması sonucu karşımıza çıkabilen sorunlardandır. Doğru cevap B'dir.

Sporun sosyo-kültürel analizini yapan araştırmacıların temel hedefleri: (1) sporun var olduğu kültürleri ve toplumları, (2) spor ortamındaki kültürü ve (3) spordaki insanların ve grupların deneyimlerini anlamaktır. Doğru cevap D'dir.

Sosyoloji: Toplumsal yaşamın bir parçası olarak insanları, insanların oluşturduğu toplumsal grupları, toplumsal kurumları ve bunlar arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri inceleyen bir bilim dalıdır. Toplumun yapısı, yapıda meydana gelen değişimler, bu değişimlerde ekonomi, siyaset, din, eğitim ve kültür gibi etmenlerin oynadığı roller sosyolojinin inceleme alanlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Toplumsal olgu: Başlangıç ve bitiş süresi ile yeri kesin olarak belirlenemeyen, süreç içinde ortaya çıkan gelişmedir. Örneğin, spor bir toplumsal olgudur. Doğru cevap "E" dir.

Toplumsal konum: Bireylerin veya toplumsal grupların içinde yaşadıkları toplum tarafından kendilerine yüklenen mevkidir. Örneğin, sporculuk, antrenörlük ve bir spor kurumunda yöneticilik birer toplumsal konumdur. Bireyler aynı zamanda farklı toplumsal konumlara sahip olabilirler. Örneğin bir kadın aynı zamanda anne ve profesyonel sporcu olabilir. Doğru cevap "D" dir.

Aşağıda kültürün özellikleri sıralanmıştır:

Kültür, toplumsal yaşamın kaçınılmaz bir sonucudur.

Kültür, toplumsallaşma sürecinde öğrenilir.

Toplumsallaşma süreci ile kültürün sürekliliği sağlanır.

Dil kültürün sürekliliğini sağlar.

Kültür toplumlara ve zamana göre değişir. Doğru cevap "C" dir.

Sporu sosyo-kültürel bağlamda anlayabilmemize yardımcı temel kuramlar şunlardır:

İşlevsel kuram

Çatışma kuramı

Sembolik etkileşim kuramı

Eleştirel kuram

Feminist kuram. Doğru cevap "B" dir.

Eleştirel kuram: Eleştirel kurama göre toplumsal yapıda her zaman uyum olmadığı gibi her zaman bir çatışma da söz konusu değildir. Bireyler ve toplumsal gruplar arasında iktidar ilişkilerinin belirlediği çeşitli mücadelelerin gerçekleştiği müzakereler gerçekleşmektedir. Başka bir ifadeyle toplum, farklılıklarla tanımlanan bireyler ve toplumsal gruplar arasında müzakerelerin yaşandığı bir yapıdadır. Doğru cevap "A" dır.

İşlevsel Kuram: Bu yaklaşıma göre toplum, aralarında bir iç bağımlılığı olan toplumsal kurumlardan oluşan bir organizmadır. Organizmanın ayakta kalabilmesi yani yaşamaya devam edebilmesi her bir organın işlevlerini yerine getirmesine bağlıdır. Başka bir ifadeyle, her bir toplumsal kurumun toplumun sürekliliğinin sağlanmasına önemli katkıları vardır. Doğru cevap "E" dir.

Yakın tarihli bir araştırmanın sonucunda, ülkemizdeki spor kurumlarının (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Spor Federasyonları ve Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi) üst düzey yöneticilik pozisyonlarının %4.3’ ünü, orta düzey yöneticilik pozisyonlarının ise %5.1’ini kadınların oluşturduğu ortaya çıkmıştır (Koca, 2011). Doğru cevap "C" dir.