SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM

Kişilerin mekan kullanımında diğer insanlarla aralarına koydukları bu mesafeyi Hall dört ana grupta toplamıştır. Bunlar; Mahrem, kişisel, sosyal ve genel alandır. Bu alanlardan mahrem alan samimi kişisel mesafe olarak da adlandırılır. En yakın uzaklık biçimidir. 30-35 cm’lik bir mesafeyi kapsar. Bu alan en çok güvenilen ya da duygusal bakımdan çok yakın hissedilen kişilerin girmesine izin verilen alandır. Örneğin, sevgililerin, anne babanın ve çocuğun girdiği alandır. Kişisel alan ise yarım metre ile bir metre arasında bulunmaktadır. Birbirini tanıyan insanlar bu mesafede iletişim kurarlar. İyi arkadaşların kullandıkları alandır. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “c” seçeneğinde yer alan “Kişisel alandır.”

Sıcak renkler, toprak ve güneş tonları, kiremit kırmızısı, sütlü kahve, zeytin yeşili, haki yeşil, bej, sarı, gülkurusu gibi renklerdir. Sıcak ve açık renkler sevimli, canlı ve genç bir görünüm sağlarlar. Bu renkler hemen göze çarpar ve dikkat çeker. Sıcak ve koyu renkler ise klasik ve geleneksel bir etki yaratır. Bu renkler aracılığı ile yapılan işe klasik bir hava verilebilir. Güç, otorite ve egemenlik duygusunu en iyi yaratan renklerdir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “e” seçeneğinde yer alan “Sıcak koyu renklerdir.” Çünkü güç, otorite ve egemenlik duygusunu en iyi yaratan renkler sıcak koyu renklerdir.

Sorunun doğru cevabı “d” seçeneğinde yer alan “Kahverengidir.” Çünkü kahverengi renkler içinde en realist olanıdır. Sağlıklı yaşam ve gündelik işi simgelemektedir. Koyu tonlara yaklaştıkça siyahın özelliklerini üstlenmektedir. Yapılan araştırmalar kahverenginin hareketi hızlandırdığını göstermektedir. Bu nedenle özellikle fast food restoranlarda kahverengi sandalyeler kullanılmaktadır. Böylece müşterilerin biran önce yemeklerini yi­yip kalkmaları sağlanmaktadır.

“Bir aygıtın işlemesiyle ilgili kimi ölçümlerin sonucunu kendiliğinden gösteren “araç”tır. Bu ifade göstergenin sözlükteki karşılığıdır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Göstergeler algı açısından (yani gösterge açısından) beş gruba ayrılabilir. Bunlar:

Fotoğraf görüntüsel göstergenin en belirgin örneğidir. Ayrıca harita ya da planlarda görüntüsel gösterge içinde yer alır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Türk kültürü açısından bakıldığında yaşlıların elini öpmek bir saygı göstergesidir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Sözsüz iletişimin göstergeleri:

Güneş gözlüğü, kol düğmesi, baston, şemsiye, yüzük gibi aksesuarlar toplumsal sınıfları en iyi yansıtan göstergelerdir. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Kol düğmesi, kravat iğnesi, saat, yüzük, bileklik, kolye gibi aksesuarlar dönem dönem erkekler için vazgeçilmez olmuşlardır. Ancak Türk erkeğinin vazgeçemediği belki de yüzyıllardır kullandığı aksesuar olan tesbih önemli bir erkeklik göstergesi olarak varlığını sürdürmektedir.

Mekanın iç döşemesi, yapıldığı malzemenin kalitesi, bulunduğu semt, apartman ya da tek katlı oluşu, içindeki mobilyalar, dekorasyon biçimi gibi özellikler o evde yaşayan insanlar hakkında bilgi verici niteliktedir. Dahası toplumsal statü ve toplumsal değişim ile de yakından ilgilidir.

Kişilerin mekan kullanımına ait alanlardan mahrem alanı en çok güvenilen ya da duygusal bakımdan çok yakın hissedilen kişilerin girmesine izin verilen alandır. Örneğin, sevgililerin, anne
babanın ve çocuğun girdiği alandır.

İnsan psikolojisinde beyaz, ferahlık, soğukkanlılık, samimiyet ve aydınlık duyguları uyandırır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Bir sözcüğün tam anlamını ancak onu diğer sözcüklerle birlikte bir cümlede kullandığınızda anlayabilirsiniz. Hareketler de “cümleler” halindedirler ve bu şekilde kaçınılmaz olarak bir kişinin davranış ve duyguları hakkında doğruyu söylerler. Bunlara göstergeler adı da verilmektedir. Bu göstergeler sözsüz iletişimin temel taşlarını oluşturmaktadır. Giysiler, mekan, renkler, zaman gibi kavramlar sözsüz iletişimin göstergeleridir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Gösterge denildiği zaman aklımıza Türkçe’de ilk gelen şey araçtır. Sözlükteki karşılığı “Bir aygıtın işlemesiyle ilgili kimi ölçümlerin sonucunu kendiliğinden gösteren “araç”tır. Otomobildeki benzin göstergesi, kumanda tablosuna yerleştirilmiş küçük bir araçtır.

Gösterge, bizi bir ölçümü doğrudan doğruya yapmaktan kurtaran, bizim ölçme eylemimizin yerine geçen bir araç olarak tanımlanabilir. Burada unutulmaması gereken bir göstergeyi okuyabilmek için, nasıl okunacağını önceden öğrenmiş olmamız gerekir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Göstergeler algı açısından (yani gösterge açısından) beş gruba ayrılabilir:

Kulağa yönelik göstergeler

Göze yönelik göstergeler

Koku göstergeleri 

Tad göstergeleri

Dokunmayla iletilen göstergeler

Charles Sanders Pierce, göstergeleri görüntüsel gösterge (ikon), belirti (index) ve simge olmak üzere üçe ayırmıştır.

Görüntüsel gösterge (ikon) bu gösterge türleri arasında yer almamaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Charles Sanders Pierce, göstergeleri görüntüsel gösterge (ikon), belirti (index) ve simge olmak üzere üçe ayırmıştır.

Görüntüsel gösterge (ikon): Görüntüsel gösterge nesnesiyle benzerlik taşıyan göstergedir. İletişim amaçlı üretilmiş bir gösterge türüdür. Fotoğraf görüntüsel göstergenin en belirgin örneğidir. Ayrıca harita ya da planlarda görüntüsel gösterge içinde yer alır.

Belirtisel gösterge: Belirtisel gösterge nesnesiyle arasında nedenli bir ilişkisi olan göstergedir. Örneğin, duman ateşin, kara bulutlar yağmurun göstergesidir. Aynı şekilde tanımadığınız bir insana kendinizin fiziksel özelliklerini anlatırken (bıyıklı, uzun saçlı, esmer v.b. gibi) kullandığınız kavramlar sizin belirtisel göstergelerinizdir.

Simge: Simge, nesnesiyle bağlantısı uzlaşıma ve anlaşmaya dayalı olan göstergedir. Nesnesiyle arasındaki ilişki nedensizdir. Simgelerde iletişim amaçlıdır ve dil simgenin en iyi örneklerinden biridir. Nişan yüzüğü, rakamlar, nazar boncuğu v.b. gibi şeyler de simge örnekleridir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Anlaşmaya varmanın ilk ve en önemli yolu uzlaşım ve kullanımdır. Bununla yazılı olmayan, ifade edilmeyen , bir kültürün üyelerinin paylaştığı deneyimden türetilen beklentiler anlatılmaktadır. Uzlaşım insanların belirli sınırlar içerisinde giyinmelerine ya da davranmalarına, televizyon programlarına, ev düzenlemelerine, yeme içme kültürüne dek yaşam içerisinde yer alan pek çok şeyi içermektedir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Anlamlama sürecinin ilk boyutu düzanlam adı verilen boyuttur. Düzanlam nesneleri ya da görüntüleri gördüğümüzde aklımıza ilk gelen anlamdır. Örneğin, bir televizyon reklamında “kadın” gördüğümüz zaman, bu görüntüsel imge bizde kadın kavramını oluşturur. Eşdeyişle kadın görüntüsü ile kadın kavramı arasında bir bağ kurulur ve görüntüyle kavram eşleştirilir. Böylece anlamlama süreci gerçekleşmiş olur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Beden dili de içinde olmak üzere sözsüz iletişimin bu göstergeleri bize ilişkin karşımızdaki kişi ya da kişilere şunların bilgisini verir.

Öncelikle imajımızı oluşturan, imajımıza destek veren ya da imajımızı olumsuz olarak yansıtan şeylerdir.

Ekonomik durumumuz hakkında bilgi verir.

Kültür yapımız hakkında bilgi verir.

Sosyal çevremiz ve sosyal yaşantımız hakkında bilgi verir.

Duygu dünyamızla ilgili bilgi verir.

Kendimize güven duyup duymadığımıza ilişkin bilgi verir.

Yaşam kalitemizle ilgili bilgi verir.

Sözsüz iletişimde göstergeler, duygu dünyamız hakkında bilgi verirken, psikolojik sağlığımız (ruh sağlığı) hakkında bilgi vermeyebilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.