SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM

Lev Semenovich Vygotsky'nin ünlü eseri Düşünce ve Dil, ölümünden birkaç ay sonra 1934 yılında yayımlanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bu deyiş A. Manguel'e aittir.

Vendrys, “Dil, insanın gereksinimlerine göre kurduğu ve geliştirdiği toplumsal bir kurumdur”  demektedir. Ayrıca Vendrys’e göre “İnsanlığa hemen hemen sonsuz bir ilerlemenin yollarını açan dil, sözlü dildi”. Doğru cevap Vendrys'dir.

"Dil, Tanrı tarafından hazır olarak verilmiştir" sözü teolojik görüşe aittir.

Humboldt ise dili, kültür bağlantısı içinde ele alan ilk düşünürdür. Ona göre dil, “bir ulusun kültür düzeyini gösteren en iyi araçtır. Ancak kendi diline dayanan, kendi dilinde ilerlemeler yapan bir ulus gerçek bir kültürün de yaratıcısı olabilir. Dil, insanın gelişmesinin her basamağı ile birlikte değişip gelişen bir tarihsel süreçtir”

Çağcıl dilbilimin, 20. yüzyılın ilk yarısında İsviçreli dilbilimci Ferdinand de Saussure’ün (1857-1913) çalışmalarıyla başladığı kabul edilir. Cenevre Üniversitesi’nde 1906-1911 yılları arasında Saussure’ün verdiği genel dilbilim dersleri, ölümünden sonra öğrencilerinin ders notlarından derlenerek, Genel Dilbilim Dersleri (cours de linguistique générale) adıyla yayımlanmıştır. Bu çalışma, dilbilimin temel taşlarındandır.

Ses Bilimi / Phonology: Dilin en küçük birimi olan sesleri (fonemleri) inceler.

Anlambilim / Semantics: Sözcüklerle temsil ettikleri arasındaki ilişkiyi inceler.

Bilişsel Dilbilim: Nöroloji ile dilbilimin işbirliğiyle dili kullanırken, edinirken beyinde oluşan süreçleri inceler.

Çokbireşimli Diller: Eskimo dilleri gibi, temel bir sözlüksel ögeye getirilen eklerle cümlelerin oluşturulduğu dillerdir.

Vygotsky, düşünce ve dil teorisini kurarken çocukların gelişimini incelemiş ve öne sürdüğü görüşler, aynı konuda çalışmaları olan Piaget’nin görüşleriyle karşılaştırılmıştır. Vygotsky, Piaget’nin aksine, önce dıştan iletişimin kurulduğunu; ardından içinden konuşmanın geliştirildiğini savunur. Düşüncenin ve konuşmanın gelişmesi bireyselden toplumsala doğru değil, toplumsaldan bireysele doğru olur.
Vygotsky’nin araştırması sonucunda vardığı sonuçlar şunlardır:
i. Düşünce ve konuşma, özoluşum bakımından farklı köklere sahiptir.
ii. Çocukta konuşmanın gelişmesinde anlık öncesi bir aşamanın; düşüncenin gelişmesinde ise dil öncesi bir aşamanın varlığını kesinlikle saptayabiliriz.
iii. Bu ikisi, belirli bir ana kadar birbirlerinden bağımsız biçimde farklı doğrultular izler.
iv. Belirli bir noktada bu doğrultular kesişir ve bunun üzerine düşünce sözlü, konuşma da ussal hale gelir

Rasyonelistler, dilin insan aklının bir ürünü olduğunu; ampiristler, dilin duyuların kendini açmasından doğduğunu; teolojik görüş dilin Tanrı tarafından verildiğini ve felsefi görüş dilin doğuşunu felsefi açıdan açıklamaktadır. Pozitivistler dilin doğuşunu doğadaki seslere öykünmekle açıklamaktadır. Doru cevap B seçeneğidir.

Çağcıl dil bilimin 20. yüzyılın ilk yarısında İsviçreli bilim dil bilimci Ferdinand de Sassure'un çalışmalarıyla başladığı kabul edilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Fonoloji: Ses bilimi; Morfoloji: Yapı bilimi; Sentaks: Söz dizimi olmak üzere dil bilgisinin teme bölümleridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Diller, tarihsel ya da yapı bakımından incelenebilmektedir. A, B, C, D seçenekleri dilleri yapı bakımından incelerken E seçeneği dilleri coğrafi ve tarihsel yayılımı içinde ele alan dil ailelerinden biridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Esperento, 1887 yılında Zamenhof tarafından yaratılmış ve yaklaşık 500000 kişi tarafından konuşulan, doğal olmayan, yapma-planlı bir dildir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Vygotsky, önce dıştan iletişimin kurulduğunu, ardından içinden konuşmanın geldiğini; düşüncenin gelişiminin toplumsaldan bireysele doğru olduğunu savunur ve teorisini kurarken çocukların gelişimsel özelliklerini göz önünde bulundurmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kültürel ayrımların dile yansımasındaki en belirgin örnekleri bir dilin bir başka dile çevrilmesinde görülür. toplumlar arasındaki ayrımlar, kültürel deneyimlerin dildeki yansımalarında çok net görülür. Doğru cevap E seçeneğidir.

A, B, C, D seçenekleri Sassure'un dili incelerken kullandığı ifadelerdir. Chomsky edim-kurallar dizgesi (performance) ve edinç- dilsel yeteneğin somut nitelikli konuşma eyleminde gerçekleşmesi (competence) ifadelerini kullanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hint-Avrupa dilleri coğrafi açıdan oldukça geniş ve içerisinde yaklaşık 200 dilin bulunduğu bir ailedir. İngilizce de bu dil ailesine aittir. Doğru cevap C seçeneğidir.