SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 9

Gösterge denildiği zaman aklımıza Türkçe’de ilk gelen şey araçtır. Sözlükteki karşılığı “Bir aygıtın işlemesiyle ilgili kimi ölçümlerin sonucunu kendiliğinden gösteren “araç”tır. Otomobildeki benzin göstergesi, kumanda tablosuna yerleştirilmiş küçük bir araçtır.

Gösterge, bizi bir ölçümü doğrudan doğruya yapmaktan kurtaran, bizim ölçme eylemimizin yerine geçen bir araç olarak tanımlanabilir. Burada unutulmaması gereken bir göstergeyi okuyabilmek için, nasıl okunacağını önceden öğrenmiş olmamız gerekir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Göstergeler algı açısından (yani gösterge açısından) beş gruba ayrılabilir:

Kulağa yönelik göstergeler

Göze yönelik göstergeler

Koku göstergeleri 

Tad göstergeleri

Dokunmayla iletilen göstergeler

Charles Sanders Pierce, göstergeleri görüntüsel gösterge (ikon), belirti (index) ve simge olmak üzere üçe ayırmıştır.

Görüntüsel gösterge (ikon) bu gösterge türleri arasında yer almamaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Charles Sanders Pierce, göstergeleri görüntüsel gösterge (ikon), belirti (index) ve simge olmak üzere üçe ayırmıştır.

Görüntüsel gösterge (ikon): Görüntüsel gösterge nesnesiyle benzerlik taşıyan göstergedir. İletişim amaçlı üretilmiş bir gösterge türüdür. Fotoğraf görüntüsel göstergenin en belirgin örneğidir. Ayrıca harita ya da planlarda görüntüsel gösterge içinde yer alır.

Belirtisel gösterge: Belirtisel gösterge nesnesiyle arasında nedenli bir ilişkisi olan göstergedir. Örneğin, duman ateşin, kara bulutlar yağmurun göstergesidir. Aynı şekilde tanımadığınız bir insana kendinizin fiziksel özelliklerini anlatırken (bıyıklı, uzun saçlı, esmer v.b. gibi) kullandığınız kavramlar sizin belirtisel göstergelerinizdir.

Simge: Simge, nesnesiyle bağlantısı uzlaşıma ve anlaşmaya dayalı olan göstergedir. Nesnesiyle arasındaki ilişki nedensizdir. Simgelerde iletişim amaçlıdır ve dil simgenin en iyi örneklerinden biridir. Nişan yüzüğü, rakamlar, nazar boncuğu v.b. gibi şeyler de simge örnekleridir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Anlaşmaya varmanın ilk ve en önemli yolu uzlaşım ve kullanımdır. Bununla yazılı olmayan, ifade edilmeyen , bir kültürün üyelerinin paylaştığı deneyimden türetilen beklentiler anlatılmaktadır. Uzlaşım insanların belirli sınırlar içerisinde giyinmelerine ya da davranmalarına, televizyon programlarına, ev düzenlemelerine, yeme içme kültürüne dek yaşam içerisinde yer alan pek çok şeyi içermektedir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Anlamlama sürecinin ilk boyutu düzanlam adı verilen boyuttur. Düzanlam nesneleri ya da görüntüleri gördüğümüzde aklımıza ilk gelen anlamdır. Örneğin, bir televizyon reklamında “kadın” gördüğümüz zaman, bu görüntüsel imge bizde kadın kavramını oluşturur. Eşdeyişle kadın görüntüsü ile kadın kavramı arasında bir bağ kurulur ve görüntüyle kavram eşleştirilir. Böylece anlamlama süreci gerçekleşmiş olur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Beden dili de içinde olmak üzere sözsüz iletişimin bu göstergeleri bize ilişkin karşımızdaki kişi ya da kişilere şunların bilgisini verir.

Öncelikle imajımızı oluşturan, imajımıza destek veren ya da imajımızı olumsuz olarak yansıtan şeylerdir.

Ekonomik durumumuz hakkında bilgi verir.

Kültür yapımız hakkında bilgi verir.

Sosyal çevremiz ve sosyal yaşantımız hakkında bilgi verir.

Duygu dünyamızla ilgili bilgi verir.

Kendimize güven duyup duymadığımıza ilişkin bilgi verir.

Yaşam kalitemizle ilgili bilgi verir.

Sözsüz iletişimde göstergeler, duygu dünyamız hakkında bilgi verirken, psikolojik sağlığımız (ruh sağlığı) hakkında bilgi vermeyebilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Giysilerin yanısıra aksesuarlarla da çevreye bir çok ileti verilebilir. Aksesuarlarda giysi- lerde olduğu gibi toplumsal statünün bir göstergesidirler. Ayrıca aksesuarlar kişisel imaj yaratmada önemli bir yer tutmaktadır. Örneğin, gözü bozuk olmadığı halde numarasız gözlük takanlar, etraflarına bilgili ve entelektüel bir hava verebilirler. Özellikle pek çok politikacı gözlüğü etkin bir iletişim aracı olarak kullanmaktadır. Karşısındaki konuşuyorsa gözlüklerini takar ve koyu gözlükleri sayesinde konuşmacının onun gerçek duygularını öğrenmesini engellemiş olur. Ancak kendisi konuşmaya başladığında gözlüğünü çıkarır ve karşısındakine düşüncelerini etkili bir biçimde anlatır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişilerin mekan kullanımında diğer insanlarla aralarına koydukları bu mesafeyi Hall bu mesafeyi dört ana grupta toplamıştır.

Mahrem alan: Kişinin kendine en yakın olan birkaç kişi için ayırdığı fiziksel uzaklık bakımından en yakın alandır. Bu alanda dostluk ve sevgiler paylaşılır.

Kişisel alan: Kişilerin yakın arkadaşlarıyla, yakınlarıyla ilişkide bulunduğu alandır.

Sosyal alan: Bu insanların sosyal ilişkilerde diğer kişilerle tuttuğu mesafedir.

Genel alan: Örneğin, parkta insanlarla tutulan mesafedir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Renkler soğuk renkler , sıcak renkler ve nötr renkler olmak üzere de sınıflandırılabilirler.

Soğuk renkler: Mavi, beyaz, gümüş, pembe, lila, koyu kırmızı, bordo,vişne,gri gibi renklerdir. Soğuk ve açık renkler yapılan işe temizlik ve ferahlık duygusu katar. Soğuk ve koyu renkler ise genellikle şirketlerin tercih ettikleri renklerdir. 

Sıcak renkler: Toprak ve güneş tonları, kiremit kırmızısı, sütlü kahve, zeytin yeşili, haki yeşil, bej, sarı, gül kurusu gibi renklerdir. Sıcak ve açık renkler sevimli, canlı ve genç bir görünüm sağlarlar. Bu renkler hemen göze çarpar ve dikkat çeker. 

Nötr renkler: Yumuşatmada ve hafifletmede yardımcı olan renklerdir. Kendi başlarına güçlü bir anlamları olmamasından dolayı bu renklere nötr renkler denmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

"Tanımla", iletişimin temel öğelerinden biri değildir. Sözsüz iletişimin iletişim sürecindeki işlevlerindendir.

Sesin rengi, ses tonu, susma/sessizlik, beden dili, jest-mimikler, mekân ve zaman, kılık-kıyafet, sözsüz iletişim sürecine etki eden faktörlerdir.

Kimlik Tanımlama İşlevi, kişilerin giyindikleri kıyafetler, kullandıkları araç-gereç ve aksesuarlar, yedikleri yemekler, içtikleri içecekler kişilerin kimliklerine ilişkin bilgi verir.

Düzenleme işlevi, karşılıklı konuşma sırasında onaylama ya da red etme, durdurma ya da devam etme anlamlarına gelen baş, el ve göz hareketleri konuşmanın düzenlenmesine yardım eder.

William Sheldon’ın yaptığı sınıflandırmaya göre ektomorf beden tipine sahip biri sakin karaktere sahiptir. Mezomorf beden tipine sahip olanlar hareketlidir.

Büyük Burun, hem idari görevlerde hem de ticarette başarılı olabilecek kişileri temsil eder.

Ellerin çatı şeklinde bir araya getirilmesi, bireyin kendine olan güveninin göstergesidir.

Boğumlama, tempo, sesin perdesi ve ritim konuşmanın sözel olmayan öğelerindendir.

Kolları bağlama, elin yüze götürülmesi ve ellerin arkada kavuşturulması sözsüz mesajdır.

William Sheldon’ın yaptığı sınıflandırmaya göre endomorf beden tipine sahip biri dominant karaktere sahip değildir.

Tiyatro ve televizyon hem göze hem de kulağa yönelik göstergelerdendir.